ABD Merkez Bankası, ikinci faiz kararında da piyasa beklentilerini takip etti. FED siyaset faizini 0,75 puan artışla yüzde 2,25-2,5 aralığına yükseltti. FED, tarihte birinci defa iki kez üst üste 0,75 puan artırım yaptı.
ABD’de FED’in uyguladığı sıkılaşma siyasetlerine karşın enflasyon 40 yılın tepe düzeylerinde seyrediyor. Son datalara nazaran, haziranda yıllık enflasyon yüzde 9,1 ile 1981 Kasım’ından beri en yüksek düzeye fırladı.
Açıklanan enflasyonla birlikte yıl sonu enflasyon beklentileri de rekor düzeylere yükseldi. FED New York Şubesi, ABD’li tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisinin yüzde 6,6 ile tekrar doruğa ulaştığını açıkladı.
Faiz artışları devam edecek
FED, haziran toplantısında 1994’ten beri en yüksek faiz artırımını yapmıştı. Daha evvelki fiyatlamalar, haziran hariç üç toplantıda 1,75 puanlık faiz artışına işaret ediyordu. Bu da iki kere daha 0,5 puanlık artış manasına geliyor.
FED, bu yıla ait enflasyon varsayımlarını yüzde 4,3’ten yüzde 5,2’ye yükselttiklerini açıkladı. FED’in 2023 ve 2024 için enflasyon kestirimleri ise sırasıyla yüzde 2,7’den yüzde 2,6’ya ve yüzde 2,3’ten yüzde 2,2’ye çekildi.
Fed Lideri Powell: ABD iktisadının resesyonda olduğunu düşünmüyorum
ABD Merkez Bankası (Fed) Lideri Jerome Powell, Fed’in siyaset faizini 75 baz puan artırmasının akabinde basın toplantısı düzenledi.
Enflasyonu düşürme taahhütlerini yineleyen Powell, bunun için hızla hareket ettiklerini, hem muhtaçlık olan araçlara hem de fiyat istikrarını yine sağlamak için gereken kararlılığa sahip olduklarını vurguladı.
Powell, iktisadın son iki buçuk yılda çok şey yaşadığını ve dirençli olduğunu kanıtladığını belirterek, “Herkese yarar sağlayan güçlü bir iş gücü piyasası şartlarına sahip olmak istiyorsak, enflasyonu yüzde 2 gayemize indirmemiz şart” dedi.
‘Tüketici harcamalarındaki artış değerli ölçüde yavaşladı’
İş gücü piyasasının çok derecede sıkı ve enflasyonun çok yüksek olduğuna dikkati çeken Powell, bu çerçevede Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) siyaset faizini 75 baz puan artırdığını ve devam eden artışların uygun olacağının varsayım edildiğini kaydetti.
Powell, son harcama ve üretim göstergelerinin yumuşadığına dikkati çekerek, “Tüketici harcamalarındaki artış, kısmen düşük harcanabilir gerçek gelir ve daha sıkı finansal şartlar nedeniyle kıymetli ölçüde yavaşladı” diye konuştu.
İş gücü talebinin çok güçlü olduğuna işaret eden Powell, iş gücü piyasasının devam eden gücünün talebin sağlam kalmaya devam ettiğini gösterdiğini aktardı.
‘Ekonomik faaliyetteki yavaşlamaya karşın talep güçlü kalmaya devam ediyor’
Powell, enflasyonun uzun vadeli yüzde 2 gayesinin epeyce üzerinde kalmaya devam ettiğini belirterek, “Genel ekonomik faaliyetteki son yavaşlamaya karşın, toplam talebin güçlü kalmaya devam ettiği, arz kısıtlarının beklenenden daha büyük ve daha uzun sürdüğü ve fiyat baskılarının geniş bir mal ve hizmet yelpazesinde besbelli olduğu görülüyor” değerlendirmesinde bulundu.
Fed Lideri Powell, birtakım emtia fiyatlarında son periyotta yaşanan düşüşe karşın ham petrol ve öteki emtia fiyatlarında Ukrayna’daki savaştan kaynaklanan artışın akaryakıt ve besin fiyatlarını artırarak enflasyon üzerinde üst istikametli ek baskı yarattığını kaydetti.
Yüksek enflasyonun kıymetli zorluklar getirdiğinin farkında olduklarını belirten Powell, yüksek enflasyonun oluşturduğu risklere karşı son derece dikkatli olduklarını ve enflasyonu yüzde 2 gayesine düşürmeye büyük değer verdiklerini bildirdi.
‘Alışılmadık derecede büyük bir artış daha uygun’
Powell, faiz artırımının yanı sıra para siyaseti duruşunu sağlamlaştırmada kıymetli bir rol oynayan bankanın bilançosunun boyutunu değerli ölçüte küçültme sürecine devam ettiklerini lisana getirdi.
Gelecek aylarda enflasyonun düştüğüne dair ikna edici ispatlar arayacaklarını belirten Powell, faiz artışlarının suratının gelen datalara ve iktisadın gelişen görünümüne bağlı olmaya devam edeceğini vurguladı.
Powell, “Gelecek toplantımızda alışılmadık derecede büyük bir artış daha uygun olsa da bu, artık ve o vakit ortasında aldığımız bilgilere bağlı olacak bir karar” dedi.
Fed Lideri Powell, para siyaseti duruşu daha da sıkılaştıkça, kümülatif siyaset ayarlamalarının ekonomiyi ve enflasyonu nasıl etkilediğini değerlendirirken, artış suratını yavaşlatmanın uygun olacağını söz etti.
Bu sürecin trendin altında bir ekonomik büyümeyi ve iş gücü piyasası şartlarında bir ölçü yumuşamayı içermesinin olası olduğunu belirten Powell, fakat bu sonuçların fiyat istikrarını yine sağlamak ve uzun vadede azamî istihdam ile istikrarlı fiyatlar elde etmek gayesiyle yer hazırlamak için gerekli olduğunu anlattı.
‘Bugün yaptığımızdan daha büyük bir atılım yapmaktan çekinmeyiz’
Konuşmasının akabinde basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Powell, toplantıda daha güçlü bir faiz artışının gündeme gelip gelmediğine ait bir soru üzerine, bilgiler ışığında 75 baz puanlık bir artışın gerçek büyüklük olduğuna karar verdiklerini lisana getirdi.
Powell, “Komite uygun olduğu sonucuna varırsa, bugün yaptığımızdan daha büyük bir atılım yapmaktan çekinmeyiz” dedi.
Fed Lideri Powell, enflasyon hayal kırıklığı yaratmaya devam ederse daha agresif hareket etmeye hazır olduklarını tekraren söylediklerini hatırlattı.
Son faiz artışlarının kıymetli ve süratli olduğunu aktaran Powell, fakat tesirinin şimdi tam hissedilmediğini kaydetti.
‘Bir noktada yavaşlamak uygun olacak’
Her toplantıda bilgilere bakarak karar vereceklerini vurgulayan Powell, gelecek yıl için faiz aralığına ait öngörüde bulunamadıklarını, çok fazla belirsizlik olduğunu söz etti.
Powell, bir noktada yavaşlamanın uygun olacağını, lakin o noktanın ne vakit olduğuna şimdi bir karar vermediklerini belirtti.
Ekonominin resesyona girip girmediğine ait sorulara ise Powell, “ABD iktisadının şu anda resesyonda olduğunu düşünmüyorum” cevabını verdi.
Powell, büyümenin bu yıl yavaşlayacağını belirterek, enflasyonu düşürmeye odaklandıklarını aktardı.
Jerome Powell, iktisatta “yumuşak inişe” giden yolun açıkça daraldığını ve daha da daralabileceğini aktardı.
Doların yarınki seyri merakla bekleniyor
Efektif döviz talebinin artmasıyla birlikte son haftalarda Kapalıçarşı ile hür piyasa ortasındaki fiyat farkı uygunca açıldı. Hür piyasada bugün 17.93 lirayı gören dolar, Kapalıçarşı’da ise 18.05 liranın da üzerine çıktı. Özgür piyasada 18.25 lirayı gören euro ise Kapalıçarşı’daki döviz ofislerinde da bugün 18.27 liraya kadar müşteri buldu. Ortadaki fiyat farkını mercek altına alan Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkililerinin dünden beri Tahtakale ve Kapalıçarşı’daki döviz ofislerini sıkı kontrole aldı. Fed’in kararının bugün piyasalardaki tesirinin ne olacağı merakla bekleniyor.
Tüm enstrümanlar başarısız oldu
Ekonomi idaresinin dövizin ateşini söndürmek için faizi artırmak dışında uygulamaya koyduğu düzenlemelerin başarısız olması, son günlerde dövizdeki artışı daha da hızlandırdı. Doların gece yarısı 18 TL’nin üzerine çıktığı 20 Aralık’ın çabucak gerisinden 21 Aralık 2021’de devreye sokulan kur muhafazalı mevduatı 15 Haziran’da gelire endeksli senet izledi. 24 Haziran akşamı da Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 900 bin doların üzerinde dövizi bulunan şirketlere kredi verilmeyeceğini açıkladı. Dövizdeki artışı düşürmekte yetersiz kalan tüm bu gelişmelere 21 Temmuz’da bu yılki yedinci toplantısını yapan PPK’nın siyaset faizini 14’te sabit tutma kararı eklendi. PPK’nın karar metnindeki “TCMB, fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları liralaşma stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edecektir” söylemi de kurlardaki artışa tuz biber ekti.