Karaciğer vücudun genel sağlığı için en önemli organlardan biridir. Vücutta üretilen zararlı maddelerin atılmasına ve kanın temizlenmesine yardımcı olur, gıda yağlarının emilimini sağlayan safrayı salgılar ve ayrıca glikozu depolar.
Karaciğeri sağlıklı tutmak için alkol tüketmemek, sigara içmemek ve düzenli fiziksel aktivite ile birlikte dengeli bir diyet uygulamak da dahil olmak üzere sağlıklı bir yaşam tarzı sürmek gerekir.
Bilinenin aksine, karaciğer hasarının tek ana nedeni alkol değildir. Karaciğerinize siz farkında olmadan zarar veren bazı davranışlar vardır.
İşte farkında olmadan karaciğerinizi yıkan 6 davranış.
Şekerli içecekler
Alkolün yanı sıra tüm dünyada çokça tüketilen şekerli içecekler de karaciğer için son derece yıkıcı etkiler bırakır.
Çalışmalar, aşırı miktarda şekerli içecek tüketenlerin, yağlı karaciğer hastalığı geliştirme riskinin çok daha yüksek olduğunu ve ayrıca daha yüksek iltihaplanma, fibroz ve hatta siroz riskine sahip olduğunu göstermektedir.
Bu nedenle, şekerli içecekleri rutin olarak tüketiyorsanız veya daha da kötüsü bunları her gün çok fazla içiyorsanız, sağlıklı bir karaciğer için bu alışkanlığınızı hemen bırakmanız gerekir.
Aşırı besin takviyesi kullanımı
Özellikle doktorunuz tarafından gerekli görülmediği takdirde aşırı takviye kullanımı da karaciğer sağlığını önemli ölçüde etkiler.
Bunun nedeni, takviyelerin ve bitkisel ilaçların karaciğer ve böbrekler üzerinde oluşturabileceği yan etkiler ve baskıdır. Ayrıca, fazla kullanım durumunda fazlalık karaciğer ve böbrekler tarafından süzülür ve sonunda idrar yoluyla atılır.
Sonuç olarak, çok miktarda takviye karaciğeri aşırı baskı altına alabilir, dengesizlikler yaratabilir ve alınan bazı ilaçların işleyişine müdahale edebilir.
İlaçlar
Aşırı dozda ilaç alımı da karaciğer hasarına neden olur. Yetişkinlerde ve çocuklarda aşırı ilaç tüketimi karaciğer sorunlarını tetikler.
Bu nedenle özellikle karaciğer yetmezliği olan, 50 kg’ın altında olan, böbrek yetmezliği olan veya alkol bağımlılığı sorunu olan kişiler gibi risk altındaki kişilerde özellikle ağrı kesicilerin hafif tüketilmemesi tavsiye edilir.
Hangi ilaç aşırı dozda tüketilirse tüketilsin karaciğer zarar görür. Bu nedenle, doğru kullanım için her zaman doktorunuza danışmanız ve ilaçların prospektüslerini okumanızda fayda vardır.
Uyku eksikliği
Uykusuzluk, genel olarak sağlık üzerinde zararlı etkiler oluşturur. Ancak özellikle karaciğer için yıkıcı etkiye sahiptir. Bunun nedeni, karaciğer üzerinde artan baskıya yol açan oksidatif stres etkileridir.
Uyku eksikliği aynı zamanda karaciğerin yağları verimli bir şekilde işleme yeteneğini bozarak obezite, diyabet ve kalp hastalıklarının gelişimine davetiye çıkaran yağ birikimine neden olur.
Karaciğer aynı zamanda vücuttaki en çok çalışan organlardan biridir ve 8 saatlik tam bir gece uykusunun sağladığı onarıcı etki olmadan verimli bir şekilde çalışamaz. Sürekli bir uyku eksikliği karaciğere büyük zararlar verir.
Kötü beslenme
Beslenme, karaciğer sağlığının temel yönlerinden biridir. Kötü beslenme, karaciğere aşırı yük binmesine, tüm fazla yağın karaciğer hücrelerinde depolamasına ve zamanla iltihaplanma ve hücre hasarına yol açabilir.
Bu nedenle karaciğer sağlığı için sağlıklı ve dengeli beslenmek çok önemlidir.
Hareketsizlik
Hareketsiz bir yaşam tarzı da karaciğerde aşırı yağın depolandığı bir durum olan karaciğer hasarı ve alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı için ana risk faktörlerinden biridir.
Hareketsiz bir yaşam tarzı, karaciğerde yağ birikmesini tetiklemenin yanı sıra, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı riskini artıran faktörler olan karaciğer iltihabı ve fibrozu artırır. Bu nedenle günlük düzenli fiziksel aktivite ve hareketli bir yaşam tarzı, karaciğerin sağlıklı kalmasına yardımcı olacaktır.