Mithat Yurdakul – Faizsiz bankacılığa yol haritası çizecek İştirak Finans Strateji Dokümanı ile küçük tasarruf sahiplerinin hac, umre ve kurban vecibelerini yerine getirmesi için fon kurulacak, oda ve borsalarda “karz-ı hasen”e (dini asıllara dayalı faizsiz borç) dayalı sandıklar oluşturulacak.
Belediyelerin toplumsal dayanak faaliyetleri kapsamında, SMA üzere özel hastalık masraflarına, gereksinim sahiplerinin temel besin ve barınma gereksinimlerine yönelik, bağışa dayalı kitle fonlaması platformları kurulması teşvik edilecek. Cuma hutbelerinde faiz, karz-ı hasen, risk-paylaşımı üzere hususlara “düzenli ve daima olarak” yer verilecek.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından hazırlanan ve 2022-2025 yıllarını kapsayan İştirak Finans Strateji Belgesi’yle iştirak finansın gelişimine yönelik yol haritası ortaya konuldu. Evraka nazaran, iştirak finans için “fıkhi (İslam hukuku) yönetişim yapısı” oluşturulacak. İştirak bankaları, “katılım finans kurumu” olarak tekrar isimlendirilecek. Kâr hissesi ödemelerinin faiz masraflarından farklı vergi muamelesi görmesi sağlanırken; altyapı projeleri, yeşil dönüşüm ile yenilikçi teknolojiler kapsamındaki yatırımların finansmanına yönelik iştirak temelli yatırım fonları kurulacak. Dokümanda kapsamlı planlamalar yer alıyor.
Fıkhi değerlendirme
Fıkhi olarak kurgulanmış, GSYH’ye dayalı kira sertifikası ihracına geçilecek. İştirak finans kuruluşlarının “helal kıymet zincirini” desteklemesi için “Katılım Finans Fıkhî Tarama Mekanizması” hayata geçirilecek. Bu sistem, akredite edilmiş derecelendirme kuruluşları vasıtasıyla, finans ve finans-dışı kuruluşlar ile iştirak finansa ait çeşitli finansal eserlerin fıkhî ahengini belirleyecek. Bu kapsamda, borsada süreç gören ve listelenmiş firmaların yanında başta KOBİ’ler, gönüllülük temeline nazaran derecelendirilebilecek. Mevzuatta yer alan faize ait unsurlar incelenerek, bu hususların uyumlaştırılmasına ait çalışma yapılacak.
Cumada finans hutbesi
Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde iştirak finansa yönelik bir ünitenin kurulması sağlanacak. Bu kapsamda irtibat çalışmaları yürütülecek. Cuma hutbelerinde faiz, karz-ı hasen, risk-paylaşımı üzere iştirak finansla ilgili bahislere tertipli ve daima olarak yer verilecek. Öncelikli olarak imam-hatipler ve muhtarlara yönelik finans eğitimi düzenlenerek, bu kısımların iştirak finans sistemini tanıtmaları sağlanacak. Türkçe, İngilizce ve Arapça “Katılım Finans Sözlüğü” hazırlanacak, mevzuatta yer alan “kira sertifikası” ismi, “sukuk” olarak değiştirilecek.
SMA fonu
Kamu dayanağı ve teşebbüs sermayesi yatırım fonlarının yatırımıyla, sanayi topluluğu fonksiyonunu görecek “Helal Park A.Ş.” kurulacak. İştirak finans uyuşmazlıklarına ait tahlil üretecek tahkim merkezi hayata geçirilecek. Belediyelerin toplumsal dayanak faaliyetleri kapsamında, SMA üzere özel hastalık masraflarına, gereksinim sahiplerinin temel besin ve barınma gereksinimlerine yönelik, bağışa dayalı kitle fonlaması platformları kurulması teşvik edilecek. Diyanet’in cami imali, Kuran kursu açılması üzere faaliyetleri kapsamında bağışa dayalı kitle fonlaması platformu meydana getirilecek. TOKİ tarafından kurulacak “katılım temelli hisseye dayalı kitle fonlaması platformu” ile de toplumsal konut gereksinimlerinin karşılanması sağlanacak.
Hac ve kurban fonu
Kooperatif iştirak finansman kuruluşları oluşturulacak, altyapı projelerinde risk paylaşımına dayalı kira sertifikalarıyla finansman sağlanacak. Küçük tasarruf sahiplerinin hac, umre ve kurban vecibelerini yerine getirmek üzere, hukukî kişiliği haiz Hac, Umre ve Kurban Fonunun kurulmasına ait çalışma yapılacak. TOBB’a bağlı vilayet oda ve borsaları ile mesleksel kuruluşlarda, “karz-ı hasen”e (dini temellere dayalı faizsiz borç) dayalı sandıklar kurulacak.