Faizler son 4 yılın tepesine tırmanırken şirketlerin finansmana ulaşımı giderek zorlaşıyor. Orta ve uzun vadede risk almak istemeyen bankalar, faizlerin yüzde 55’lere ulaştığı rotatif ismi verilen kredilere yöneldi.
Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizini 7 aydır yüzde 14’de sabit tutarken, iktisat idaresinin kur, cari açık ve enflasyonu yavaşlatmak için devreye aldığı faiz dışı sıkılaştırıcı tedbirler, piyasa faizlerinin süratle tırmanmasına yol açtı. TCMB datalarına nazaran, ortalama ticari kredi faizleri geçen hafta yüzde 29.74’e yükselerek son 4 yılın tepesine yükseldi. Faiz indirimlerinin başladığı Eylül 2021 öncesinde ticari kredisi faizleri yüzde 21 düzeylerinde bulunuyordu. Kelam konusu 11 ayda ticari kredisi faizlerinde 850 baz puana yakın yükseliş oldu. Üstelik bu oran yüklü ortalamaları gösterirken, birçok şirket bu oranın çok daha üstünde kredi faizleriyle karşı karşıya kalıyor. Faiz ortalamasını, hala yüzde 17-18’lerde fiyatlama yapan fakat limiti olan müşterilerin dahi kredi kullanamadığı kamu bankaları düşürüyor. Fakat piyasanın gerçekleri ortalama faizlerin yüzde 50’lerde olduğunu gösteriyor.
KISA VADELİ POZİSYON
Spot ticari kredilerde geçen yıl yüzde 21-22’lerde olan faiz oranı şimdilerde yüzde 40-45’e kadar çıkıyor. Bir yıl evvel yüzde 18-20’lerde olan rotatif ticari kredi faizleri ise yüzde 47-55 aralığına kadar yükselmiş durumda. Bankacıların verdiği bilgiye nazaran enflasyonun altında eksi faizin sürdürülemeyeceği ve önümüzdeki periyotta faizlerde ani yükseliş beklentisi ile bankalar daha çok, günlük faiz işlediği için kısa vadeli durum alabildikleri rotatif kredilere yöneliyor.
Bankalara yapan olun çağrısı
İş dünyasının kredi ve faiz reaksiyonu ise her geçen gün büyüyor. Son olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada banka kredilerine ulaşmanın zorlaştığını belirterek, “Türkiye’nin her vilayet ve ilçesinden bankalara yönelik şikayetler artıyor. Firmaların kredi talepleri karşılanmıyor yahut çok yüksek maliyetler çıkarılıyor. Üretim, istihdam, yatırım için bankaları daha hassas ve yapan olmaya davet ediyorum” sözlerini kullandı.
Üç ay üzeri fiyatlama yapılamıyor
Bankacılık uzmanı Erol Taşdelen, kamu yahut özel çabucak hemen tüm bankaların üç ay üzeri spot fiyatlama yapamadığını, bunun da orta ve uzun vadede faizlerin daha da yükseleceği manasına geldiğini söyledi. Taşdelen, “Bankalar kredi satmak için uğraşmıyor. Merkez’den yüzde 14 ile borçlanan bankalar, Hazine’ye yük- sek faiz ile borç veriyor. Hala bankaların ana müşterisi Hazine” dedi.