Dezenflasyonun, “küresel barış ortamının tekrar tesisiyle sağlanacağı” öngörüsündeki ısrarını sürdüren Merkez Bankası; faiz indirimini, “büyümedeki yavaşlama”ya bağladı. PPK metnindeki ilave cümlede, “Öncü göstergeler, zayıflayan dış talebin tesiriyle büyümede yavaşlamaya işaret etmektedir” denildi. Metinde, “politika-kredi faizi makasındaki bariz açılmanın yakından izlendiği” ve nakdî transfer sisteminin aktifliğini destekleyecek araçların güçlendirileceği belirtildi. Analistler ekim toplantısında da indirim bekliyor. Seçime ise tek haneli siyaset faiziyle girilmesi öngörülüyor.
KREDİLER ARTSIN DİYE AYARLAMAYA GİDEBİLİR
Dünya Gazetesi’nden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran iktisat ve piyasa uzmanları faiz indirimini şöyle yorumladı:
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: Merkez Bankası dış talebin yavaşlayacağını söylerken eş vakitli olarak iç talepte de yavaşlama emarelerinin gözlendiğini belirtiyor. Bunu iki halde okumalı faiz indirimleriyle birlikte kredi ve mevduat faizleri geri gelecektir lakin şu an bilgiler kredilerin ölçülerinde sınırlamalar var. Kredi faizleri düşüyor lakin ölçüsü artmıyor sınırlama var dış talep zati dünyada önümüzdeki devirde resesyon riski artığı için zayıf kalacağından Merkez Bankası faiz indirimlerine devam edecek lakin krediler artsın diye kredi ölçüsünde bir ayarlamaya gidebilir. Zira seçim de yaklaşıyor. Rusya’nın seferberlik ilan ettiği, Putin’in ‘nükleer silah kullanabiliriz’ dediği bir günden sonra Merkez Bankası’nın global barış ortamının tesis edilmesiyle bir arada dezenfl asyonist süreç başlayacak sözü biraz tuhaf olmuş. Bilhassa dezenlasyonist sürecinin nasıl başlayacağıyla ilgili başlarda hala soru işaretleri var. Merkez Bankası seçime faizleri tek haneye indirecektir.
ENFLASYON KONUSUNDA YENİ KELAM YOK
İş Yatırım Araştırma Yöneticisi Serhat Gürleyen: Ekonomistler siyaset faizinin sabit tutulması ve 100 baz puan faiz indirimi ortasında neredeyse yarı yarıya dağılmıştı. Münasebetiyle indirimin sürpriz olduğunu söyleyemeyiz. Açıklama sonrası Türk Lirası, Euro tahvil ve devlet tahvili paha kaybederken, pay senedinde değerli bir tesir gözükmüyor. Merkez Bankası enfl asyon konusunda yeni bir şey söylemiyor. Global barışın tesis edilmesi, baz tesirlerinin ortadan kalkması ve makro ihtiyatı önlemlerinin sonuçlarının alınması ile dezenfl asyon sürecinin başlayacağı bir kere daha tekrar ediliyor. İktisadi faaliyetin ve tüketici kredilerinin yavaşlamasına müsaade verildiği ve emtia fiyatlarının global olarak gerilediği bir ortamda baz tesirinin de takviyesiyle aralık ayından itibaren enfl asyon kendi kendine gerileyebilir. Lakin bozulan beklentiler, süregelen faiz indirimleri ve seçim arifesinde ek genişleyici siyasetler (yüksek taban fiyat artırımı, tüketicileri de kapsayan yeni bir kredi genişlemesi) ihtimali enfl asyonun yüksek bir düzeyde katılaşacağına işaret ediyor. Yılsonu Dolar/TL kuru iddiamızı 20 TL olarak koruyoruz. Cari istikrarın bozulduğu, portföy çıkışlarının devam ettiği bir konjonktürde dış borç servisinin arttığı bir periyoda giriyoruz. Ek faiz indirimi sonrasında kur iddiamız üzerinde üst taraflı riskler artıyor.
SELEKTİF KREDİLERDE GENİŞLEME İSTEĞİ
Gedik Yatırım Baş Ekonomisti Serkan Gönençler: TCMB’nin ekonomik aktivitede ivme kaybının ihracat kaynaklı olarak devam ettiğine dikkat çekerek, siyaset faizinde ek 100 bazpuanlık bir indirime gittiğini görüyoruz. TCMB güncellenen faiz seviyesinin kâfi olduğunu kıymetlendirmiş olsa da, birebir tabir geçen ayki metinde de yer almıştı. Hasebiyle, bu tabirden faiz indirimlerinin sona erdiği sonucunu çıkarmak güç. Tersine, her ne kadar TL ticari kredi büyümesi sonlandırılmak istense de, kredi faizlerine getirilen üst hudut getirilmesinin ve 50 milyar TL’lik yeni bir kredi garanti fonu (KGF) paketi açılacağına ait haberlerin, selektif kredilerde genişleme isteğine işaret ettiğini düşünüyoruz. Bu açıdan, önümüzdeki toplantılarda faiz indirimlerinin devam etmesi de çok sürpriz olmayacaktır.
SENE SONUNA KADAR İNDİRİM DEVAM EDEBİLİR
Coface Ekonomisti Seltem İyigün: Merkez Bankası’ndan beklediğimiz aralıkta bir faiz indirimi geldi. Sanayi üretimi, PMİ, perakende satışlar üzere öncü göstergeler önümüzdeki devirde ekonomik aktivitede yavaşlamaya işaret ederse, sene sonuna kadar Merkez Bankası faiz indirmeye devam edebilir. Hakikaten, bugün açıklanan metinde, azalan dış talebin de iktisattaki yavaşlamaya katkı yaptığına atıfta bulunulduğunu görüyoruz. Önümüzdeki günlerde, krediye ulaşımın daha uygun oranlar ile yapılabilmesi ve artan politika-kredi faiz makasının azaltılabilmesi için yeni makroihtiyati tedbirler görebiliriz. Lakin bu tedbirlerin yüksek enfl asyon ortamında, kredi fiyatlamalarına ne derecede yansıyabileceğini göreceğiz. Önümüzdeki devirde, KGF kredileri, firmaların nakit akışı idareleri için daha da kıymetli hale gelebilir.
ENFLASYON GÖZDEN ÇIKARILDI MI?
Eski IMF Ekonomisti Dr. Burcu Aydın Özüdoğru: TCMB faiz oranlarını bir defa daha indirdi. Siyaset faiz oranını 100 baz puan düşürerek yüzde 12’ye çekti. TCMB hala faiz oranlarını düşürerek enfl asyonunu düşüreceğini açıklasa da iktisat nosyonu, bankanın enfl asyonu gözden çıkarttığını söylüyor. Pekala, TCMB’nin enfl asyon maksadı yüzde 5 olduğuna nazaran, faizi de en az yüzde 5’e kadar düşürmeye devam edebilecek mi? Yanıt ise maalesef Türkiye iktisadının dış borç, cari açık, dolarizasyon üzere birtakım gerçeklerinde gizli.