AK Parti’nin Kızılcahamam kampında da gündemdeki mevzular ortasında EYT de bulunuyordu. Toplumun merakla beklediği EYT’liler konusunda da iktisada zorlayıcı bir yük getirmeyecek, toplumsal yararı olacak kademeli bir model arayışının sürdüğü öğrenilmişti.
1-KİMLERİN YARARLANACAĞI TESPİT EDİLECEK
Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylelikle kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak. Bu sayede yasa çıkar çıkmaz çabucak emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak. Genel çerçeveye bakıldığında EYT’li kümesi 8 Eylül 1999 öncesinde birinci defa sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim koşulunu tamamlamasına karşın yaş koşulu getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten evvel sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, bayanlarda ise 20 yıl sigortalılık müddeti kaidesi var. Fakat bu tarihten evvel Emekli Sandığı’na girmiş ya da Bağ-Kur’lu olmuş EYT’liler de mevcut. Bu tarihten evvel SSK’lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor. Bütün bunlar başka ayrı kıymetlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.
2-EMEKLİLİK İÇİN KOŞULLAR BELİRLENECEK
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik koşullarının da tespit edilmesi gerekiyor. Primini ve yılını dolduranların öbür kurala bakılmaksızın emekli edilmeleri formunda bir teklif bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-Kur gibi) şahısların hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.
Burada aşikâr bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi üzere bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de kelam konusu olabilecek. Ayrıyeten Avrupa modelinde olduğu üzere maaş kısıtı ile emeklilik de formüller ortasında.
3-MALİ BOYUTU ÇIKARTILACAK
Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın ile ilgili 5 milyon kişi üzere sayılar ortaya atılsa bile kesin bir sayı yok. Lakin farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması münasebetiyle çok sayıda insanı ilgilendiriyor.
Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak. Bu istikametiyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak mevzunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak. Burada kime hangi koşullarda maaş bağlanacağı da tespit edilecek.
4-UYGULAMA YORDAMLARI ORTAYA KONULACAK
Bu evrede uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor. Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik süreçlerinin yordam ve temellerinin tespit edilmesi kıymet kazanıyor.
Örneğin; 8 Eylül öncesinde sigortalı olmuş lakin artık memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak? Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT’li diye resen emekli mi edilecek? Bu üzere karmaşık soruların da karşılık bulması gerekiyor.
5-TASARI MECLİSE SUNULACAK
Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması gerekiyor. Bunun için de bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi gerekiyor. Meclis’ten geçtikten sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.