Milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinde sona yaklaşılırken, işgücü piyasasının etkilenmemesi için de çalışmalar hızlandı. Bu kapsamda iş dünyasının, deneyimli çalışanlarının emeklilik haklarını alarak çalışması durumunda olağan çalışanlara nazaran primlerinin 5 puan yükseleceği ve işletmelere ek maliyet geleceği ikazları da gündeme alındı. Edinilen bilgiye nazaran bu talep haklı bulunurken, emekli çalışanlarla olağan çalışanların primlerinin aşağıda eşitlenmesi formülü üzerinde çalışılıyor.
ÇALIŞAN BAŞINA 2 BİN TL’LİK FARK
emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinin birinci basamakta 1.5 milyon çalışanı kapsama alması bekleniyor. Lakin düzenlemenin uygulamaya geçmesi durumunda işletmelerde bir dizi sorunun çıkabileceği de vurgulanıyor. Son periyotta ise iş dünyası ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ortasındaki temaslar hızlandı. Bu temaslar kapsamında patronların çalışma hayatındaki temsilcisi TİSK İdare Konseyi ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım bir ortaya gelirken, Alım, “Ben her gün yahut her hafta bir odayı dinliyorum, bir patron kuruluşunu dinliyorum, çalışanları dinliyorum, emekçi sendikalarını dinliyorum. Bütün tarafları tamamlamak üzereyiz, bitiyor aslında görüşmelerimiz. Onların taleplerini alıp değerlendirdik” açıklamasında bulundu.
Vedat Bilgin
EMEKLİ ÇALIŞANIN PRİMİ
Emekli çalışanlara yönelik prim düzenlemesinin de bu temaslarda gündeme geldiği vurgulanıyor. Sorunun kaynağı olarak ise emekli çalışanlara Hazine dayanağı verilmemesi gösteriliyor. Buna nazaran, Hazine çalışanlar için patronlara 5 puanlık SGK Prim takviyesi veriyor. Emekli çalışanlar için çalışandan alınan prim düşürülse de patrondan alınan prim fiyatı artıyor. Bu da çalışan başına emeklilerde 2 bin TL’ye aşan bir patron maliyet artışını gündeme getiriyor.
Bir diğer deyişle faal sigortalılar için patron maliyeti brüt maaşın yüzde 17.5’i oranındayken, emekli çalışanlar için brüt maaşın yüzde 24.5’i düzeyine yükseliyor. Patronlar de EYT sonrası için bu farkın kaldırılmasını ve emekli çalışanlar için de Hazine takviyesinin uygulanmasını istiyor. Prensip olarak bu talebe sıcak bakıldığı öğrenilirken, EYT ile birlikte bu türlü bir düzenlemenin yapılması için hazırlıkların yürütüldüğü ve hesaplamaların yapıldığı vurgulanıyor.
RAKAMLARLA EYT
– SGK sisteminin sürdürülebilir olması için emekli başına 3 etkin çalışan olması gerekiyor. Mevcut durumda bu oran emekli başına 1.8 çalışan düzeyinde iken, EYT sonrası bu oranın 1.3’e gerilemesi bekleniyor.
– Türkiye’de her 4 işletmeden 3’ü nitelikli çalışana erişim sorunu yaşadığını lisana getirirken, bir anda 1.5 milyona kadar nitelikli çalışanın işgücünden çıkma ihtimali olduğuna dikkat çekiliyor.
– Emekli olup çalışmaya devam edenlerin kayıtdışına çıkma ihtimaline de vurgu yapılıyor.
‘UZUN VADELİ TESİRLERİ OLABİLİR’
TİSK Lideri Özgür Burak Akkol da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada EYT’de çalışma arkadaşlarının beklentilerinin karşılanmasını önemsediklerini fakat işletmelerin de sürdürülebilirliğine dikkat edilmesini istediklerini belirtmişti. Akkol, “Başta kıdem tazminatı yüklerinin yönetilmesini kıymetli buluyoruz. Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için toplumsal güvenlik dayanak primlerindeki patron maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet tesirleri ortaya çıkabilir. Bu hususta patronlar üzerindeki artan yüklerin sağlanacak teşvik ve kolaylıklarla hafifletilmesini, düzenlemenin tüm bu faktörleri gözetecek formda hayata geçmesini kıymetli görüyoruz” tabirlerini kullanmıştı.