Sigorta girişi olduğu halde primi yatırılmayan pek çok insan emeklilikte yaşa takılanlar için getirilen düzenlemeden yararlanamıyor. Sigorta girişi yapılsa da primi yatırılmayanların hizmet tespit davası açması gerekiyor. TRT Haber’de yer alan habere nazaran sigorta girişi yapılsa da primi yatırılmayanların EYT düzenlemesinden faydalanabilmesi için hizmet tespit davası açması gerekiyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Bal, “08 Eylül 1999’dan evvel işe girişi yapılmış, primi yatırılmamış işe girişleri var hiçbir günleri gözükmüyor. EYT’li oldukları halde, işe girişleri gözüktüğü halde günleri gözükmediği için bu haliyle EYT’den faydalanamıyorlar. Bu insanların hemen hizmet tespit davaları açması gerekiyor” dedi.
Hizmet tespit davası açılması gerekiyor
Bazıları ise 8 Eylül 1999’dan evvel çalışmaya başlasa da patron tarafından girişleri bu tarihten sonra yapılmıştı. Onların da hizmet tespit davası açma talihi var.
Bal bahisle ilgili şunları söyledi: “Kişi farz edelim ki Haziran 1999’da olağan olarak çalışmaya başladı. Bu insanın aslında işe girişi yapılmış olsaydı EYT’liydi. Haziran ayında bu insan gerçek fiili çalışmasına başladı. Lakin bu insanın işe girişi örnek veriyorum 2000 yılının Ocak ayında yapıldı. Münasebetiyle işe girişi resmi olarak 2000 Ocak ayı olduğu için bu kişi şu anda EYT’den faydalanamıyor. Bu halde çok fazla insan var. Bu beşerler geçmişe dönük olarak hizmet tespit davalarını açabilirler.”
Kimler dava açamaz?
Peki o tarihlerde çalışmış lakin sigorta girişi hiç yapılmamış olanlar ne yapmalı? Murat Bal hususa şu biçimde cevap verdi: “İşten çıkıştan itibaren 5 sene içinde hizmet tespit davası açmazsa tekrar hizmet tespit davasını açma hakkı kalmıyor. Bu 5 sene hak düşürücü mühlet olarak geçiyor. Ortadan geçmiş 20 sene geçmiş olsun. Bu hususta hiçbir şey yapılamaz.”
Hizmet Tespit Davası Kuralları Nelerdir?
Hizmet tespit davası açmak isteyen emekçilerin, yasal olarak öngörülen bir ekip kuralları yerine getirmiş olmaları gerekir. Dava açmadan evvel bu konulara dikkat etmeniz değer arz etmektedir muhtemel bir hak kaybına uğramamak ismine hukuksal takviye almanız tavsiye olunur.
- Davalı iş yeri 5510 Sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası kararlarına uygun koşulları sağlayan iş yerlerinden olmalıdır.
- Hizmetin davacı personel tarafından sigortasız olarak görülmüş olması ve bu durumunda SGK tarafından daha evvel tespit edilmemiş olması gerekir.
- Hizmet tespit davasına ait dava konusu uzun vadeli sigortalar olmalıdır. Örneğin yaşlılık, mevt ve malullük sigortaları bu kapsamda kıymetlendirilmez.
- İşçi davayı 5 yıllık müddeti içerisinde açmalıdır.
Hizmet Tespit Davalarında İspat Nasıl Olur?
Hizmet tespit davası açan davacı personel, belirttiği tarihler içerisinde iş yerinde çalışmış olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. İş hukukundan doğan uyuşmazlıklarda ispat bakımından uygulamada, şahit beyanlarının dinlenilmesi yoluna sıklıkla başvurulmaktadır. Hizmet tespit davasında ispat ise davacı emekçinin, birlikte çalıştığı iş arkadaşının tanıklığı ya da komşu iş yerinde çalışan personel ya da personellerin tanıklığı ile mümkündür. Yargıtay içtihatlarına nazaran şahit bordro şahidi ya da üstte belirttiğimiz üzere komşu iş yerinde çalışan bir personelin tanıklığı olabilmektedir. Uygulamada Mahkemeler davada dinlenilmesi için resen 4-5 (bazen bu sayı daha da artabilmektedir) bordro şahidi seçerek duruşmalara davet eder.
Hizmet Tespit Davasında Kullanabilecek Kanıtlar Nelerdir?
Hizmet tespit davasında kullanılabilecek kanıtları şu formda sıralanabilir:
- Kurumun SGK evrakı,
- İşveren yanındaki işyeri evrakı,
- Kurumun işyeri sicil belgesi,
- Kurumsal mesleksel kuruluş kaydı,
- Dernek ya da Esnaf Sicil Kaydı,
- Oda Kayıtları (Sanayi ve Ticaret Odası ve benzeri)
- Vergi Levhası (Vergi Mükellefiyet Kaydı)
- Kurumun yer aldığı bina ya da apartmandaki, apartman ya da site idaresine ilişkin defterler ve bunların içerdiği kayıtları,
- Maaş bordroları,
- Tanık ve bilirkişi
- Ve buna benzeri deliller