Nur Kaplan
ANKARA – Milyonlarca çalışanın beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ait yasa teklifi AK Parti ve MHP milletvekillerinin imzasıyla Meclis Başkanlığına sunuldu. 4 unsurluk kanun teklifine nazaran 8 Eylül 1999 tarihinden evvel sigorta girişi olanlar yaş dışındaki öbür koşulları karşılamak şartıyla emekli olabilecek. Fakat bayanlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık müddeti ve 5 bin prim gün sayısı hesabı ile emeklilik hesabı yapanlar bu sefer “kademeli prim gün sayısı” ile karşı karşıya kaldı.
AK Parti Küme Başkanvekili Yılmaz Tunç, “1999 öncesi sigorta girişi olanların başlangıca nazaran prim gün sayısı kademeli olarak 5 bin ila 5975 gün ortasında değişiyor. Düzenleme ile yaş kuralı kalkıyor. Bayanlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık mühleti, 5 bin-5 bin 975 ortası değişen prim gün sayısını doldurmaları gerekiyor” dedi.
AK Partili yetkililerin açıklamaları üzerinden prim gün sayısı hesaplamaları yapıldığında örneğin 9 Eylül 1981 tarihinde iş girişi olan SSK’lı bayan çalışanın emekli olması için prim gün sayısı 5 bin, 24 Mayıs 1993 tarihinde işe başlamış SSK’lı bir bayan çalışan için 5 bin 675, 24 Mayıs 1999 tarihinde işe girmiş SSK’lı bir bayanın emekli olabilmesi için gerekli olan prim günü sayısı 5 bin 975 olarak görünüyor. Bu durumda 5 bin prim gün sayısı üzerinden emeklilik planları yapanlar “kademeli prim gün sayısı” nedeniyle yeni bir mağduriyet ile karşı karşıya kalacak.
‘1999 YILINDAKİ DÜZENLEMEYE TAM MANASIYLA GEÇİLMELİ’
Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, tam manasıyla 1999 yılında yapılan düzenlemeye nazaran bir çalışma yapılarak 5 bin olan prim gün sayısına devam edilmesini ve kademeli prim kuralının kaldırılması gerektiğini söz etti. Tezel, şunları kaydetti:
“Cumhurbaşkanımız vaktinde ‘yaş koşulunu kaldırdık’ demişti ancak, kademeli prim devam ediyor. 5975 olan prim sistemi var. 5000 günde EYT’de yok. Evvelce ileri yaşta işe girenler yahut mevsimlik işte çalışanlar SSK’dan 3600 günde, Bağ-Kur’dan 5400 günde emekli olabiliyordu. Bayanlar 50, erkekler 55 yaşında emekliydi. Buradaki yaşı kaldırdılar fakat günler devam ediyor. 5300’den başlayıp 5975 giden kural sürüyor. Kademeli gün sayısının kaldırılıp, 5000 gelmesi uygun olurdu.”
‘KADEMELİ PRİM GÜN SAYISI BİZİM ÇALIŞMA HAYATIMIZDA BAŞLARKEN YOKTU’
Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Lideri Gönül Boran Özüpak, 8 Eylül 1999 öncesinde çalışmaya başlayan birçok insanın 5000 pirim günü kâfi olduğu kanısıyla hareket ettiğini, prim günü eksik olan binlerce insanın borçlanma yaptığını hatırlattı. “İnsanlar borçlarının ikinci taksitini ödemeye başladı. 5600’e mi alışılmış, 5800’e mi bilmiyorlar. Bu fark insanların 600-800 gün çalışma süreci olması demek” diyen Özüpak, şunları kaydetti:
“Biz bir taraftan emeklilik hakkımız için çaba ederken artık de prime takıldık. Sorun tam manasıyla çözülmedi. Kademeli prim gün sayısı bizim çalışma hayatımız başlarken yoktu ki. 4-5 sayfalık bir kanun unsuru sunuldu. Bu kadar karma karışık anlatılmamalı, soru işareti yaratan kanun hususlarını neden hazırlama gereği duyuyorlar? Biz 8 Eylül 1999 öncesi haklarımızı büsbütün istiyoruz. Bir kısım emekli olacak evet fakat öteki taraflar için yeni mağduriyetler yaratıyorsunuz. Emeklilik sisteminin ve hesaplanmasının elden geçirilmesi lazım. Yaş kadar değerli olan aylık bağlanma oranları var. Taban fiyattan yatan primlerin değişmesi lazım. Umuyoruz ki, Meclis’teki Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeler sürecinde tüm ayrıntılar, olması gereken koşullar, iade edilir ve verdiğimiz çabanın karşılığı bizi rahatlatır.”