Milyonların aylardır merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi dün AKP, MHP ve BBP’li milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Teklif, 2 Şubat Perşembe günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ele alınacak. Komite Lideri, AKP Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz, EYT düzenlemesini içeren kanun teklifinin görüşmelerine, ilgili bakanlıkları, personel ve patron kuruluşlarını, dernek ve platformları davet etti.
Teklife nazaran 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olarak işe başlayan tüm çalışanlar; SSK, Bağ-kur yahut Emekli Sandığı’ndan hangisinin mevzuatına tabi ise o yasaya nazaran yaş sonu olmaksızın emekli olabilecek.
Milliyet’ten Ayşegül Kahvecioğlu’nun haberine nazaran bu kapsamda SSK’dan emekli olacak vatandaşların sisteme giriş yılına bağlı olarak 5 bin ila 5 bin 975 gün; Bağ-kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacak vatandaşların ise 9 bin gün prim ödemiş olması gerekecek. Emekli olup çalışmaya devam edecekler için toplumsal güvenlik takviye primi patron payının 5 puanlık kısmına isabet eden fiyat Hazine tarafından karşılanacak.
Teklifle taşerondan kamuya geçenlerin emeklilik mecburiliği isteğe bağlı hale getirilecek.
HAFTAYA YASALAŞACAK
AKP Küme Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, “İnşallah en geç haftaya salı yahut çarşamba günü EYT’nin Genel Kurul’dan geçerek yasalaşmasını öngörüyoruz. Şubat ayı içinde müracaat yapanlar mart prestijiyle emeklilik maaşlarını alabilecek” dedi.
Meclis’te düzenlediği basın toplantısında düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe gireceğini söz eden Akbaşoğlu, “Tahminlere nazaran 2 milyon 250 bine yakın insanımız 2023 yılı içerisinde emekliliği hak edecek; bu düzenleme uzun vadede 5 milyon çalışana dokunacak. Emekliliği hak eden şahısların çalışmaya devam etme yahut emekli olma noktasında kendi iradelerinde olduğu için bunun nasıl tezahür edeceğine daima bir arada şahit olacağız” dedi.
Akbaşoğlu, emeklilik müracaatlarının, ister e-devlet üzerinden ister SGK’ye başvurularak yapılabileceğini belirtti.
KAÇ KİŞİ EMEKLİ OLACAK
Edinilen bilgiye nazaran 2023 yılında EYT kapsamına giren yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin 496 bini hali hazırda kamuda çalışıyor; 1 milyon 661 bini SSK, 80 bini aşkını da Bağ-kur kapsamında. AKP içinde yapılan simülasyona nazaran, EYT kapsamına giren Bağ-kur’luların tamamının emekli olması bekleniyor. 1 milyon 661 bin SSK’lının 1.5 milyonunun emekli olacağı; 1 milyonunun ise birebir kurumda devam edeceği bedellendiriliyor. Kamu çalışanlarının ise emekli olup tıpkı kurumda çalışmaya devam edemeyecekleri; özel dalda çalışmaları mümkün olabileceği için en fazla 100 bininin emekli olabileceği belirtiliyor.
“AZ MAAŞ SAVI ASPARAGAS”
Sosyal medyada EYT’lilerin daha az maaş alacağı istikametindeki paylaşımların gerçeği yansıtmadığını söyleyen Akbaşoğlu, “Bu asparagas haber. EYT’lilerin farklı bir statüsü kelam konusu değil. Cumhurbaşkanı’mız kamuoyuyla paylaşmıştı; en düşük emekli maaşı 5500 lira. Hiç kimse bunun altında maaş almayacak” dedi. “Tüm bakanlıklarda, kamu kurum ve kuruluşlarında, belediyelerde, vilayet özel yönetimlerinde ve bunlara bağlı şirketlerde taşerondan emekçi takımına geçenler de kapsam içerisindedir” diyen Akbaşoğlu, şunları söyledi:
“Onlarla ilgili mecburî emeklilik kelam konusu olmayacak. Emekli olmak isteyen, emekliliği hak eden, yaş kaidesi olmaksızın yaş kuralını kaldırıyoruz. Prim müddetini, prim gün sayısını ve çalışma müddetini dolduran, taşerondan geçen arkadaşlarımız emekli aylığına hak kazanmaları durumunda mecburî emekli ediliyordu daha evvelki düzenlemeyle. Artık o düzenlemeyi kaldırarak çalışabilme imkanlarını kendilerine bırakıyoruz.”
KAÇ GÜN PRİM KOŞULU VAR?
Teklife nazaran, 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olarak işe başlayan tüm çalışanlar; SSK, Bağ-kur yahut Emekli Sandığı’ndan hangisinin mevzuatına tabi ise o yasaya nazaran yaş sonu olmaksızın emekli olabilecek. Bu kapsamda SSK’dan emekli olacak vatandaşların sisteme giriş yılına bağlı olarak 5 bin ila 5 bin 975 gün; Bağ-kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacak vatandaşların ise 9 bin gün prim ödemiş olması gerekecek.
EYT MÜRACAATINDA BUNLARA DİKKAT
Dün TBMM’ye sunulan EYT düzenlemesinin, TBMM Genel Kurulu’nda yasalaşması ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının akabinde, şubat ayı içinde e-devlet müracaatlar alınmaya başlayacak, birinci emekli aylıkları mart ayına yetişecek.
Düzenlemeden yararlanmak isteyenlerin, 9 Eylül 1999’dan evvel emekliliğe yönelik sigorta girişinin olması gerekiyor. Prim ve hizmet müddetiyle ilgili kuralları yerine getirip getirmediğinden emin olmayanlar, SGK müdürlükleri ile “Alo 170” telefon sınırına başvurarak durumlarını öğrenebiliyor.
Prim günleri eksik olanların; doğum, askerlik, yurtdışı borçlanma üzere formüllerle bu günleri tamamlaması mümkün. Birden fazla sigorta kurumuna bağlı hizmeti bulunanlar, en çok prim günü bulunan kurumdan emekli oluyor.
Çalışan durumdaki EYT’lilerin evvel işten çıkış yapması gerekiyor. Bu kapsamda “Kod-8” prosedürü ile işyerinden çıkış sürecini yapacak olan çalışan EYT’liler, ilişik kesmenin akabinde emeklilik başvurusu yapabilecek. Bu durumdakiler, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederse kıdem tazminatı çabucak alabileceği üzere, işyerinden son formda ayrılırken de tahsil edebiliyor. Her iki durumda da çalışmaya devam edecek olan EYT’linin mukavelesi yenilenmek zorunda.
Çalışmayan EYT’liler ise SGK’ya tahsis talebi için başvuracak. Emeklilik müracaatları, SGK vilayet ve ilçe müdürlüklerine direkt yapılabileceği üzere posta yolu ve e-devlet üzerinden de gerçekleştirilebilecek.
E-devletten müracaat yapacak EYT’liler, sırasıyla, “gelir, aylık ödenek talep dokümanının verilmesi belgesi” ve “yaşlılık aylığı” seçeneklerine tıklayacak. Daha sonra, bağlı olunan kuruma nazaran SSK ya da Bağ-Kur seçimi yapılacak. Memurlar ise kurumlarına müracaat edecek.
E-devlet müracaatlarında maaş ödemesinin yapılacağı banka da seçilebilecek. Adresine nazaran seçtikleri bankanın şubesini de belirleyecek olan EYT’liler, mart ayında seçimlerine nazaran şubelerinden aylıklarını alacak.
EYT TASLAĞINDA 3 KIYMETLİ NOKTA
Milliyet Gazetesi Muharriri Cem Kılıç ise bahisle ilgili şu tabirleri kullandı: Sonunda beklenen yasa taslağı Meclis’e geldi… EYT Yasa Taslağı çok net olarak genelde 3 mevzuyu ele alıyor:
1 – Yaş şartı daha evvel de söz edildiği üzere kalkıyor. 9 Eylül 1999’dan evvel sigorta başlangıcı olanlar yaş şartı olmaksızın emekli olacaklar. Öbür yandan, daha evvel de yazılarımızda söz ettiğimiz kademeli prim şartı ve sigortalılık müddetinde bir değişiklik bulunmuyor. Buna nazaran erkeklerde 25 yıl, bayanlarda 20 yıl sigortalılık mühlet şartı devam ediyor. Bayan ve erkeklerde 5000 ile 5975 ortasında değişen kademeli prim günü de motamot uygulanacak. Bu konuda bir değişiklik olmadığını söz etmiştik. Yani sigortalılık mühleti dolmuş, sigortaya girdiği yıla nazaran değişen prim gününü tamamlamış şahıslar yeni maddeyle yaş şartı olmaksızın emekli olacaklar.
2 – Yasa taslağında değerli bir karar de, beklendiği üzere, KHK ile taşerondan takıma geçenlerin durumuyla ilgili. Daha evvel emeklilik şartları tamamlanan kamu personelleri zarurî olarak emekli ediliyorlardı. Artık bu yasa ile bu mecburilik ortadan kalkacak. Bu değişiklik epeyce kıymetli, mecburî emeklilikten etkilenecek yüzbinlerce kamu personeli artık çalışmaya devam edebilecek.
3 – Yasa taslağında kıymetli bir öteki konu da olağan sigortalılar için uygulanan 5 puanlık sigorta prim indiriminin artık emekli çalışanlar için de uygulanacak olması. Böylelikle işyerleri emekli olup, çalışmaya devam edenler için daha fazla prim yüküyle karşılaşmayacaklar.