- TYB İstanbul Vilayet Başkanlığı, evlat nöbetiyle ilgili çok kıymetli bir panele konut sahipliği yaptı.
- Panelde konuşan TÜRGEV Lideri Fatmanur Altun, medyada Diyarbakır annelerine ait karartma kampanyası yapıldığını söyledi.
- Haber7 Genel Yayın Direktörü Osman Ateşli, milletlerarası medya platformları ve arama motorlarının sistematik halde uyguladığı sansürü anlattı ve toplumda Diyarbakır anneleri hakkındaki haberlere duyulan ilginin azaldığına işaret etti.
- Hürriyet Gazetesi Muharriri Nedim Şener, HDP’nin evlat nöbetindeki annelere diş geçiremediğini ve bu nöbetle “siyasi parti” vasfını kaybettiğini vurguladı.
Medya Platformu ve MİSMED Toplumsal Medya Derneği, Türkiye Muharrirler Birliği İstanbul Şubesi’nin mesken sahipliğinde “Evlat Nöbeti Aileleri: Sosyolojik Profil ve Ortak Protest Kimlikler” başlıklı panel düzenledi.
Çalıştayda Diyarbakır’da terör örgütü PKK’nın dağa kaçırdığı evlatlarını almak için HDP vilayet binası önünde nöbet tutan ailelerin “dirayetli duruşu” ele alındı.
25 konuşmacının kelam aldığı panelde Diyarbakır annelerinin evlat acısı, feryadı ve yürekli direnişi dünya gündemine taşınmaya çalışıldı. Akademisyenler, gazeteciler, muharrirler, sanatkarlar ve bölgede olaylara tanıklık edenler konuşma yaptı.
Çalıştaya TYB İstanbul Vilayet Lideri ve Haber7 Müellifi Mahmut Bıyıklı, Medya Platformu Lideri Ahmet Durkaya, Haber7 Genel Yayın Direktörü Osman Ateşli, Haber7 Muharriri Mustafa Yürekli, AK Parti Nevşehir Milletvekili Mustafa Açıkgöz, AK Parti 23. Periyot Milletvekili Abdurrahman Kurt, AK Parti MKYK Üyesi Orhan Miroğlu, TÜRGEV İdare Heyeti Lideri Fatmanur Altun, MİSMED Lideri Ferdi Dinç, Oyuncu Ahmet Yenilmez, Star Gazetesi Genel Yayın Direktörü Nuh Albayrak, Hürriyet Gazetesi Müellifi Nedim Şener, Yeni Birlik Gazetesi Müellifi Güngör Yavuzaslan, Daily Sabah Müellifi Tülay Demir Oktay ve çok sayıda kişi katıldı.
“TOPLUMUN KODLARI MEDYA ARACILIĞIYLA DEĞİŞTİRİLMEYE ÇALIŞILIYOR”
Panelde konuşan Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV) İdare Şurası Lideri Fatmanur Altun, medyanın devasa bir düzenek olduğunu ve devasa bir sermayeyle çalıştığını belirterek, toplumun kodlarının medya aracılığıyla değiştirilmeye çalışıldığını, bunun inorganik bir müdahale olduğunu ve insanların zihinlerine müdahale edildiğini anlattı.
Diyarbakır anneleriyle ilgili birçok insanın yazdığına, toplumsal medya kampanyaları yapılmaya çalışıldığına fakat bir karartma kampanyası da olduğuna işaret eden Altun, şöyle konuştu:
“Şunların haber kıymeti yok mu? Kürtçe konuşan anneler, Kürtleri temsil ettiğini sav eden bir yapıyı büsbütün dışlıyorlar ve onlara karşı bayrak açıyorlar. Bu aslında öyküsü olan bir şey. CNN’in gelip 9 saat burada da canlı yayın yapması gerekiyor lakin yapmıyorlar. Seyahat parkına gidiyor 9 saat canlı yayın yapıyor. Bu, 40 yıldır da suistimal ettikleri, akademilerine getirdikleri, konuştukları, tartıştıkları, konferanslar yaptıkları bir sıkıntı olmasına karşın bunu konuşmuyorlar. Amerikalı bir gazeteci, Diyarbakır anneleri birinci gündeme geldiği vakit bir tweet atmıştı. Toplumsal medyama düşmüştü. Bir gördüm, şok oldum. ‘Buraya da bir bakmak lazım, çok enteresan bir şey olabilir mi?’ diyor, görüntü linki veriyor. Çabucak onu birine göndermek istedim, tekrar girdim görüntü silinmiş. Burada çabucak o müdahaleyi görebiliyorsunuz. ‘Buraya bu tweeti atamazsın.’ diyor.”
Dağa çıkarılan çocukların da haber pahası olduğunu vurgulayan Altun, “Mesela, kelamda ikna edilerek, beyinleri yıkanarak işte propaganda yoluyla bir biçimde dağa kaldırılan çocukların hepsinin yoksul çocuklar olması. Bu da haber pahası olan bir şey. Bas bas bağırıyor orada beşerler; ‘Senin çocuğun Porsche’a biniyor. Avrupa’da tatillerde geziyor, orada okuyor, eğitim alıyor, benim çocuğum niçin dağda?’ Feryat ediyor baba, hiç duyan yok. Büsbütün üç maymunu oynuyor medya. Tıpkı formda mesela kamplarda kelamda eğitim ismi altında büsbütün ölmek ve öldürmek üzere programlanan ve vefat makinesi haline dönüştürülen, insanlık dışı bir yaşama mahkum edilen çocuklar… Mağaralarda yaşıyorlar bu çocuklar. Tacize, tecavüze, inanılmaz suistimallere uğruyorlar. Bütün araştırmalar gösteriyor ki 8-9 yaşından başlayacak kadar küçük çocuklar bunlar. Bunun da mı haber pahası yok? Buna da mı bakmayacaksınız, bunu da mı görmeyeceksiniz?” sözlerini kullandı.
Fatmanur Altun, “‘Doğuda bayan güçsüz, eziliyor, suistimal ediliyor. Bayanın hiçbir hak ve hukuku yok.’ diye çok yaygın bir anlatı var. Diyarbakır anneleri kendi kişilikleri, kimlikleri ve sesleriyle bu anlatıyı imha ettiler” diyerek, fakat bunun görmezden gelindiğini, haber bedelinin yok sayıldığını söyledi.
Ortada bir medya karartması olduğuna dikkati çeken Altun, “Medya karartmasının farkına vardıktan sonra lakin bir tık ileriye gidebiliriz. Biz ne yaparsak yapalım, en hoş, şahane, fantastik aksiyonu burada yapsak da medya bunu görmeyecek. O vakit ne yapacağız? Özel olarak medyaya reklam vereceğiz, bir şeyler yapacağız. Yani toplum olarak oradaki görülmeyen şeyi zorla göstereceğiz bu bir. İkincisi, enformel kanalları harekete geçirmek zorundayız. Nasıl 15 Temmuz’da interneti kapattılar, mescitlerden salalar vasıtasıyla haberleşildi. Hoparlör bizim oradaki enformel irtibat ağımızı kurdu. Artık toplumsal medyaya ve bu konvansiyonel medyaya güvenemeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“KURULAN SİSTEMLE HABERLER ENGELLENİYOR”
Haber7 Genel Yayın Direktörü Osman Ateşli ise, Fatmanur Altun’un lisana getirdiği üzere medya karartması olduğunu söyledi. Ateşli, Diyarbakır anneleriyle ilgili içeriklerin engellendiğini vurgulayarak şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bir tarafta evet medyanın ihmali var fakat öbür tarafta birileri tarafından karartma var. Arama motorlarına düşüyor bu içerikler. Algoritmalar sayesinde bu içeriklerin çok az görünmesi sağlanıyor. Nasıl LGBT içerikleri, İsrail sıkıntısındaki içerikler görünmüyorsa bunların da görünmemesini sağlıyorlar. Toplumsal medyada paylaşım yapıldığında engelleniyor ya da ihtar gönderiliyor. Yahut çeşitli teyit düzenekleriyle, ‘bu içerik gerçeği yansıtmamaktadır’ ihtarları gönderiliyor. Çok net bir halde sistem kurmuşlar aslında.”
“TOPLUMUN İLGİ GÖSTERMEMESİ SIKINTININ DAHA ACI TARAFI”
Toplumda da Diyarbakır annelerine ait haberlere ilginin az olduğuna dikkati çeken Ateşli, “Mesela dün Haber7’de manşetten yaptığımız derleme haber 15 saatte yalnızca 6 bin 500 okundu. Çok küçük bir sayı. Tıpkı müddet manşette kalan haberlerimizin okunmaları 40-50 bin. Mukayese edersek nitekim çok müthiş bir sayı. Medya tahminen ilgi göstermiyor lakin toplumun ilgi göstermemesi sorunun daha acı bir tarafı diye düşünüyorum” sözlerini kullandı. 
“HİKAYE ANLATMAKTA ZORLUK ÇEKİYORUZ”
“Maalesef biz muhafazakar, devletini seven beşerler öykü anlatmakta zorluk çekiyoruz” değerlendirmesini yapan Ateşli şunları söyledi:
“Bir tane sanatçı müsveddesi ‘gerilla annesini oynamak istiyorum’ diyor. Bana ne, oynarsan oyna. Ancak buna toplum olarak biz dersini vermedik. Bu bayan ondan sonra çıktı onlarca dizide sinemada oynadı. Topluma rol model oldu. Geçtiğimiz hafta sahneye çırılçıplak çıkan sanatkara gerekli dersi veremedik. Biz sustuğumuz vakit bunlara maruz kalmaya devam edeceğiz.
Diyarbakır anneleriyle üretilen haber sayısı, bahsettiğim sanatçı müsveddeleri hakkında çıkan haber sayısıyla mukayese bile edilemez. Diyarbakır anneleri hakkında 3 yılda, bunlar hakkında bir yılda üretilen haber sayısının yüzde 1’i kadar bile haber üretilmedi. Bu sayılarla soruna bakmak lazım.
Yazar çizer tayfası, sanatçı tayfasının bu soruna sahip çıkması lazım. Diyarbakır anneleri HDP önüne oturduğu vakit üç beş sanatçı oraya gittiler. O gün bu gündür oralara giden, arayan soran yok. Artık bu sıkıntıyı daha çok gündemde tutmak gerektiğini düşünüyorum.”
“HDP’DEN HİÇ KİMSE DİŞ GEÇİREMEDİ”
Evlat nöbetinin Hacire Ana’nın direnişiyle başladığını hatırlatan Hürriyet Gazetesi Müellifi Nedim Şener, HDP’nin karşı karşıya kaldığı çaresizliği şu sözlerle özetledi:
“Sonunda bayanlar başardı. Hacire Ana geldi. Konutundan çıktı terliğiyle, HDP önünde oturdu. HDP’den hiç kimse diş geçiremedi. Meclis’te yemin ediyorlar. Onur mahrumları çıkar çıkmaz yeminini bozup Öcalan’a özgürlük diye bağırıp bölücülük yapıyorlar lakin bir bayana diş geçiremediler. Bugün 300’den fazla aile umut oldu. Diyarbakır anneleri bize çok büyük umut oldu. Bu muvaffakiyet değil mi? Bu morali veren kim? Diyarbakır anneleri.
Asıl kıymetlisi: HDP’nin üzerindeki insan hakları, demokrasi, siyasi parti olma vasfını indirdi. Muhalif gazeteciyim deyip PKK’ya terör örgütü diyemeyenler var. Dünyanın her yerinde terörist tanımlamasına tam uyan PKK, Türkiye’de gazeteciler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmıyor. Bu adamın gazeteci olma hakkı yoktur? Hukuken hiçbir şey söyleme hakkı yoktur. HDP o yüzden bir parti değildir.”
“DİYARBAKIR ANNELERİNDEN ÖDLERİ KOPUYOR”
Daily Sabah müellifi Tülay Demir Oktay da Diyarbakır annelerinin terör örgütü PKK’nın oyununu bozduğunu, hiç kimsenin bunu beklemediğini söz etti.
“Annemin Sesi” kitabını yazmak için evvel Diyarbakır anneleriyle röportajlar yaptığını, sonra da terör örgütünden kaçan gençlerle bir ortaya geldiğini anlatan Oktay, şunları kaydetti:
“Gençlerle konuştuğumda birinci sorum şuydu; ‘Neden, nasıl gittiniz?’ Gençlerden gelen karşılık, yüzde 99,9 ‘HDP Gençlik Kolları tarafından götürüldüm.’ oldu. ‘Niçin gittiniz, bir dava peşinde misiniz?’ diye sorduğumda da ‘Bir davamız falan yok. Konutta sıkılıyordum oraya saz kursuna gittim. Orada toplantılara katıldık. Toplumsal sorumluluk projeleri yapmaya başladık.’ Hatta bir genç şunu anlattı; ‘Hava kirliliği için çalışmaya başlamıştım.’ dedi. Bir tank fabrikasından ötürü hava kirliliği yaşanıyormuş. Sonra vakit içerisinde onlar sizin inancınızı kazandıktan sonra daha farklı işlemeye başlıyorlar. ‘Siz daha kıymetli yerlere gelebilirsiniz, daha büyük işler başarabilirsiniz.’ üzere gençlerin zayıflıklarını kullanarak götürmüşler.”
Terör örgütü PKK tarafından dağa çıkarılan bir gencin, annesinin Diyarbakır annelerinin hareketine katıldığını gördükten sonra bir görüntü gönderdiğini aktaran Oktay, “Diyor ki ‘Anne sen orada oturduğun için senden çok utanıyorum. Bir an önce kalk konuta git.’ Mustafa Biçer’e bunu sordum; ‘Sen buradan bir görüntü çektin ve yayınladın, o görüntüyü niçin çektin?’ Çocuk dedi ki ‘Silah zoruyla bize o görüntüleri çektiriyorlar. Baskı, şantaj yapıyorlar.’ Mustafa döndüğünde de esasen aslında terörün büsbütün beli kırıldı. Oradaki gençler, Diyarbakır annelerine diyorlar ki ‘Sizden korktukları kadar kimseden korkmuyorlar.’ Yani Diyarbakır annelerinden ödleri kopuyor.” diye konuştu.
“KANDİL’İN TERÖR SOSYOLOJİSİNİ BOZDU”
Gazeteci Güngör Yavuzaslan da HDP Vilayet Başkanlığı önündeki oturma hareketine katılan annelerin ve dağdan kurtarılan gençlerin sayısının günden güne arttığına dikkati çekti.
Yavuzaslan, 300 ailenin çabasına devam ettiğini kaydederek, “Diyarbakır anneleri dediğimiz, ‘vicdan hareketi’ olarak isimlendirdiğimiz bu bir başkaldırıdır. Evlatlarını kaybeden annelerin bir vicdan hareketidir. Lakin ne oldu? Seyahat parkındaki kırmızı elbiseli bayan kadar gündem olmadılar. Biz bunu memleketler arası mecraya taşıyamadık, Batılı annelere anlatamadık, duyuramadık.” şeklinde konuştu.
Türk medyasında “anı yakalayamama” hastalığı olduğunu, bunun aşılması gerektiğini belirten Yavuzaslan, “Biz ‘Diyarbakır anneleri’ diyoruz ancak babalar da var. Bu bir aile işi. Ve sahiden Kandil’in terör sosyolojisini bozdu bu iş. Ancak bizim medya olarak çıkarmamız gereken çok dersler var.” dedi.
Çalıştaydaki oturumlarda; “Yeni Toplumsal Hareketin Yeni Öznesi: Evlat Nöbeti Aileleri”, “Evlat Nöbetindeki Aileler: Toplumsal Beklentiler ve Duygusal Emek”, “Evlat Nöbetindeki Aileler ve Medya Sosyolojisi”, “Evlat Nöbetindeki Aileler: Aidiyet, İnanç ve Mücadele”, “Evlat Nöbetindeki Aileler ve Sivil Direnişleri: İrtibat ve Terörizmin Sosyolojisi” başlıklı hususlar, uzmanlar tarafından sosyolojik açıdan değerlendirildi.
Çalıştayın sonuç bildirgesi, yarın Diyarbakır’daki Kurşunlu Mescidi önünde kamuoyuyla paylaşılacak.