Duygu Erdoğan – Seferberlik kapsamında yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlandırılması gayesiyle art geriye yeni düzenlemeler yapılıyor. Bu kapsamda riskli yapı olarak tespit edilen konut yahut iş yerlerine kendi yapısını dönüştürecekler için verilen faiz takviyeli kredilerde kredi meblağları tekrar artırıldı.
Faiz takviyesi de sağlanan bu kredilerde dayanak oranı da yükseltildi. Buna nazaran, hak sahipliği bazında dayanak sağlanacak kredi anapara meblağı üst limiti, konutunu güçlendirmek isteyenler için kredi 160 bin liradan 240 bin liraya, konut imal ve edinme kredileri 400 bin liradan 600 bin liraya çıkarıldı. Güçlendirme ve konut imal ve edinme kredilerinde faiz oranı 400 baz puandan 600 baz puana yükseltildi.
Yapılan yeni düzenlemenin inşaat maliyetlerinin yükseldiği bu devirde kentsel dönüşüm çalışmalarına katkı vermesi hedefleniyor.
İŞTE MERAK EDİLEN SORULARA YANITLAR
Kendi konutunu dönüştürenler için sağlanan dayanaklar neler?
Evini kendisi dönüştürmek isteyene ya da güçlendirmek isteyene verilen faiz dayanaklı kredi uygulamasında eğer afet alanındaki meskenin yıkılması gerekiyorsa bunun için konut imal ve edinme kredileri kullanılabiliyor. 2022 şubat ayında yükseltilen kredi oranları, artan inşaat maliyetleri baz alınarak tekrar limitleri yine çıkarıldı. Buna nazaran, güçlendirme kredisi için 160 bin liradan 240 bin liraya, konut imal ve edinme kredileri 400 bin liradan 600 bin liraya yükseltildi.
Yeni düzenleme ne vakit yapıldı?
6306 Sayılı Kanun Kapsamında Hak Sahiplerince Bankalardan Kullanılacak Kredilere Sağlanacak Faiz Dayanağına Ait Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulmasına ait Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de evvelki gün yayımlandı.
İş yeri için uygulama var mı?
Evet bu düzenleme kapsamında iş yeri dönüşümü de bedellendiriliyor. Buna nazaran, işyeri imal kredisi de 400 bin liradan 600 bin liraya yükseltildi. İşyeri edinme kredisi ise 250 bin lira oldu.
Kredi uygulamasında faiz dayanağı var mı?
Düzenlemenin hayata geçirildiği birinci devirden bu yana en kıymetli etkeni meskenini dönüştürmek isteyenlere bu kapsamda sağlanan faiz dayanakları oluyor. Yeni düzenleme ile güçlendirme ve konut üretim ve edinme kredilerinde faiz oranı 400 baz puandan 600 baz puana, işyeri imal ve edinme kredileri ise 300 baz puandan 450 baz puana yükseltildi. Bakanlığın faiz takviyesi oranı güçlendirme ve konut kredilerine aylık 0.50 puan, işyeri kredilerine ise aylık 0.38 puan yapılacak. Örneğin konut için aylık yüzde 1.5 oranlı kredi kullanıldığında bunun yüzde 0.50’si bakanlık tarafından karşılanacak, vatandaşın faizi yüzde 1’e düşecek.
Kredilerde vade uygulaması nasıl yapılıyor?
Faiz dayanaklı konut kredileri için vade en çok 10 yıl, işyeri kredilerinde ise 7 yıl olarak uygulanıyor. Kredi alanlar, ödemelerini eşit taksitli ödeyebildiği üzere 2 yıla kadar anapara ödemesiz devir de sunuluyor. Bir hak sahibi ismine faiz takviyesi sağlanacak toplam kredi fiyatı da yapılan düzenlemeyle 2 milyon liradan 3 milyon liraya çıkarıldı. Ayrıyeten bu karar kapsamında yönetimlerin Vilayetler Bankası Anonim Şirketi’nden kullanabilecekleri faiz takviyeli toplam kredi meblağı Bakanlıkça belirlenecek.
Kredi desteği için gereken genel kaideler nelerdir?
Yapının krediden yararlanılabilmesi için gayrimenkulün riskli alanda bulunması yahut riskli yapı olduğunun teknik raporlarla tespit edilmiş olması gerekiyor. Faiz takviyesi verilebilmesi için tahliye/yıkım tarihinden itibaren bir yıl içinde bankaya başvurulmuş olması gerekir. Krediden; konutlarını yine inşa etmek isteyen hak sahipleri, riskli yapılarda en az 1 yıl oturan kiracı yahut sonlu tıpkı hak sahipleri, konutu riskli yapı olarak tespit edilen ve farklı bir konut almak isteyen malikler yararlanabiliyor.
Vergi takviyesi sağlanıyor
Kentsel dönüşümün kamu, özel ve tüketici taraflarında farklı kollardan yürütülmesi için tüketici eksenli düzenlemeler ortasında vergi ve harçlardan sağlanan teşvikler de var. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca binasını yenileyecek vatandaşa Katma Bedel Vergisi (KDV) yüzde 1 olarak uygulanıyor. Yenilenecek binaların riskli yapı tespit raporunun olması halinde harçlardan muaf olması imkanı tanınıyor.
Kira yardımı da artırıldı
Piyasada artan kiralık konut fiyatları da baz alınarak, dönüşüm takviyeleri kapsamında sağlanan kira yardımlarında da artışa gidilmişti. İllere nazaran değişmekle birlikte, 1.000 lira ile 1.500 lira ortasında kira yardımı yapılıyor. Ankara, İstanbul ve İzmir’de dayanak 1.500 lira, Adana, Antalya, Bursa, Konya’da 1.400 liraya çıktı. Kiracılar ise defaten 2 bin lira ile 3 bin lira ortasında takviye alacak. Sonlu birebir hak sahipleri de defaten 5 bin ile 7 bin 500 lira ortasında kira yardımı alabiliyor. Bu takviye riskli yapıda 18 ay, riskli alanda 48 aya kadar sürüyor.