Gelir Vergisi Kanunu’nun 80. unsuruna nazaran, miras ve bağış yolu dışında sahip olduğu konutunu satın aldığı tarihin üzerinden 5 yıl geçmeden elden çıkaranların Gayrimenkul Bedel Artış Yararı Vergisi ödemesi gerekiyor.
Daha az vergi ödemek için meskeninin satış pahasını tapuda yanlış beyan edenler, yüksek vergilerle karşı karşıya kalabiliyor.
Tapuda yöntemsiz beyanda bulunanları, ödenmeyen eksik fiyatların yanı sıra, yüklü ölçüdeki para cezaları bekliyor.
Piyasa uzmanı İbrahim Çolak, gayrimenkulün satış bedelinin düşük gösterilmesinin hem konut sahipleri hem de potansiyel alıcılar için risk oluşturduğunu belirterek, “Gayrimenkul Kıymet Artış Çıkarı Vergisi’ni düşürmek için yanlış beyanda bulunanlar, tespit edildiğinde eksik vergileri ödemekle yükümlü tutulurken birebir vakitte yüklü ölçüde cezayla da karşı karşıya kalıyor. Satış bedelinin eksik beyanı ve düşük tapu harcı ödenmesiyle ilişkili cezalardan sonra tapuda daha gerçek bedeller beyan edilmeye başlandı. Bu durum, konutların tapuda görünen kıymetlerini üst çekti. Konutunu satın alırken bedelini düşük gösterenler, 5 yıl geçmeden meskenlerini sattıklarında gerçek pahası gösterince, ortadaki alım ve satım farkından ötürü fazla kâr elde etmiş üzere görünüyor. Fakat bu yüksek kârdan ötürü ödenen vergi fiyatları da katlanıyor. Potansiyel alıcılar ise ileride meskenini satmak istediğinde daha yüksek gelir vergisi ödemek zorunda kalabiliyor” dedi.
YÜZDE 900 DAHA FAZLA VERGİ
Yanlış beyanda bulunarak satın alınan konutun sonraki süreçte gerçek beyan üzerinden satışa çıkarılmasının konut sahiplerini 50 bin TL’yi aşan ziyana sokabileceğini kaydeden Çolak, “Ocak 2018’de 350 bin TL’ye satın aldığı konutun pahasını tapuda 200 bin TL olarak beyan eden bir konut sahibi, meskenini 4 yıl sonra Ocak 2022’de satışa çıkardığında, bu kere ulaştığı gerçek bedel olan 900 bin TL’den beyanda bulunursa 53 bin TL Paha Artış Yararı Vergisi ödemek zorunda kalabilir. Meğer konut satın alınırken gerçek bedel 350 bin TL olarak beyan edilseydi, sadece 6 bin TL tapu harcı ödemesi yapılacaktı. Ortadaki fark neredeyse yüzde 900’ü buluyor. Bu üzere durumlarla karşılaşmamak için kesinlikle konut alım bedeli üzerinden tapu harcı beyanında bulunmak gerekiyor” dedi.
ÖDEMELER 2023’TE 2 TAKSİTLE YAPILACAK
Bu yıl içinde satışı yapılan gayrimenkuller için 31 Mart 2023 tarihine kadar beyanname verilmesi gerektiğini belirten Çolak, “Konut sahipleri Gelir Yönetimi Başkanlığı’na verdikleri beyanname sonucunda ödemelerini 2023’ün Mart ve Temmuz aylarında 2 eşit taksitle yapabilecek. Gayrimenkul Kıymet Artış Çıkarı Vergisi’nin belirlenmesinde gerçek çıkar dikkate alınıyor. Enflasyona nazaran düzenlenen meskenin alış ile satış pahası ortasındaki farkın hesaplanmasıyla enflasyondan bağımsız elde edilen gerçek kar bulunuyor. Bu yarardan her yıl açıklanan istisna fiyat, alım sırasında ödenen tapu harcı ve kullanıldıysa konut kredisinin satışa kadar ödenen faizlerinin toplamı düşülüyor. Böylelikle “vergiye tabi tutar” bulunuyor. Bu fiyata vergi dilimleri uygulanıyor. Ödeme, Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın internet sitesi üzerinden ya da vergi dairelerinden yapılabiliyor” diye belirtti.