Son vakitlerde konutlara yapılan fahiş kira artışları yüzünden dava yükü yüzde 50-60 düzeylerine çıktı. Devlet tarafından getirilen yüzde 25’lik yasal düzenlemeyi yüzde 100 düzeylerine çıkaran mesken sahipleri, kiracılara ruhsal baskı yapmaya devam ediyor. Hal bu türlü olunca da taraflar soluğu Sulh Hukuk Mahkemelerinde alıyor. Şunu bilhassa belirtelim, kirasını tertipli ödeyen kiracıların karşısında haksız yaptırımlar yüzünden kaybeden yeniden konut sahipleri oluyor.
TEMMUZ AYI KİRA ARTIŞ ORANI NE KADAR?
Milyonlarca kiracıyı ilgilendiren kira düzenlemesi ile ilgili karar Resmi Gazete’de yayınlandı. Yayımlanan karara nazaran, 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek konut kira mukavelelerindeki artışın bir evvelki kiranın yüzde 25’ini geçemeyecek.
%25’DEN ÜSTÜ GEÇERSİZDİR!
Konut kiraları bakımından bu unsurun yürürlüğe girdiği tarih ilâ 1/7/2023 (bu tarih dâhil) tarihleri ortasında yenilenen kira periyotlarında uygulanacak kira bedeline ait muahedeler, bir evvelki kira yılına ilişkin kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek şartıyla geçerlidir. Bir evvelki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara nazaran değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun müddetli kira kontratlarında de uygulanır. Bu oranları geçecek biçimde yapılan kontratlar, fazla ölçü istikametinden geçersizdir. Bu fıkra kararı, 344 üncü hususun ikinci fıkrası uyarınca hâkim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır.
FAZLA ALINAN KİRA FİYATI GERİ ÖDENİR!
Kira fiyatlarına yüzde 25 artırım limitinin getirilmesi ile birlikte kiracılar ve konut sahipleri ortasında uzlaşma sağlanması amaçlanırken birtakım mesken sahipleri limiti aşmanın yollarını arıyor. Fakat bu durum yalnızca iki tarafın mutabakatı ile mümkün. Bunun riski ise kiracının yıl içinde yargı yoluna başvurması. Olayın yargıya taşınması durumunda mesken sahipleri yüzde 25’in üzerinde aldığı kirayı geri ödemek zorunda kalacak.
%25 YASAL SONU GEÇEMEZ!
Avukat Sefa Karcıoğlu, büyük bir kaos yaşandığını belirterek, mahkemelerde bu tıp davaların önemli manada arttığını söyledi. İki tarafın istemesi durumunda bile yüzde 25 artırım oranının geçilemeyeceğini belirten Karcıoğlu “Yeni kanunda ‘üstüne yapılan ödemeler geçersiz sayılıyor’ diye bir ibare var. Yani kiracı ve mesken sahibi anlaşarak ve güzel niyetli formda yüzde 25 artırım sonunun üstüne çıkamıyor. Fakat kontratta belirtilen yüzde 25 artırımı bankaya yatırıp, kalanı elden verebilir. Bunun karşılığında da imzalı bir yazı alabilir. Ya da yüzde 25 artırımın üstünü kira ödemesi diyerek değil öbür biçimde hesaba yatırır” dedi.
KİRACILAR FAZLA ÖDEDİĞİ FİYATI GERİ ALABİLİR
Bazı konut sahiplerinin yüzde 25’lik kira artırım sonuna uymak istemediğini söyleyen Ağaoğlu, “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri ortasında yenilenen kontratlarda yüzde 25 sonu aşılamaz. Bunun üzerinde artırım yapan kiracılar mesken sahiplerinden yüzde 25’in üzerindeki kısmın kalıcı data saklayıcısı üzerinden (Whatsapp, mesaj-fax- e-posta gibi…) iadesini talep edebilirler. Bunun için arabulucu koşulu geldiğinde evvel arabulucuya yada sulh hukuk mahkemesine başvurarak fazla ödenen meblağın iadesini ve kira artırımında yüzde 25 sonunun uygulanmasını talep edebilirler.” dedi. Öte yandan kimi kiracıların uyuşmazlık sonrası Tüketici Hakem Heyetlerine başvurduğunu belirten Ağaoğlu, Tüketici Hakem Heyetleri’nin kira uyuşmazlıklarında yetkili olmadığını söyledi.
TÜRKAD LİDERİ UYARDI!
Türkiye Adalet Araştırmaları Merkezi (TÜRKAD) Lideri avukat Mehmet Sarı da kelam konusu düzenleme öncesinde mal sahiplerinin kira artışlarını diledikleri oranda yapabildiğini, düzenlemenin akabinde üst sonun yüzde 25 olarak belirlendiğini lisana getirdi.
Ev sahibi ile kiracının mutabakatı durumunda bunun yükseltilebileceğini belirten Sarı, bunun dışında kira artışının üst hududu geçemeyeceğini tabir etti.
Sarı, “Mal sahipleri ile kiracıların kira bedelinde uzlaşmadığı takdirde, mal sahiplerinin yasal olarak kira bedelinin tespiti için dava açma hakkı var. Bunu hem mal sahipleri hem de kiracılar açabiliyorlar. Bilhassa 5 yıldan uzun vadeli bir kira kontratı kelam konusu olmuşsa bu durumda kira tespiti davası açıldığında mahkemeler, 1 Temmuz’a (2023) kadar olan yeni kira kontratlarının güncellenmesinde yüzde 25’i yasal mecburilik gereği temel almak durumunda kalacaklar.” dedi.
Sarı, mevcut oranda artış yapılmış biçimde ve aksatmadan kiraların ödenmesi halinde mesken sahiplerinin tahliye davası açma hakkı bulunmadığını, bu davaların mahkemece reddedileceğini vurguladı.