EÜAŞ Genel Müdürü İzzet Alagöz, EÜAŞ Otomasyon Sistemleri ismi altında EÜAŞ’ın geliştirdiği nükleer santral yönetmek için tasarlanan yazılımın, bir dijital denetim platformu olduğunu belirterek, “Kendi santrallarımıza uygulayarak platformun rüştünü ispatladık. Şu anda 17’nci santralda uygulama yapıyoruz. Siber hücumlara karşı muhafaza sistemi almak yerine bütün kodların, donanımı ile yazılımı ile her şeyin bize ilişkin olduğu denetim sistemi geliştirdik” dedi.
TÜRKİYE BİRİNCİ SIRALARDA
İzzet Alagöz, siber hücumlarla erişilemeyen bir sistem geliştirdiklerini belirterek, Türkiye’nin bunu yapabilen 5 ülkeden biri ortasına girdiğini kaydetti. 12. Türkiye Güç Zirvesi’nde bir küme gazeteciye açıklama yapan Alagöz, “Dünyanın en süratli mikro işlemcisini kullandığımız ve en süratli arıza tahlilini yapabildiğimiz EÜAŞ Otomasyon Sistemleri, dünyada yalnızca 4 ülkenin yapabildiği, bizim de bunu başararak 5’inci ülke olduğumuz bir denetim sistemi. Amerika, Almanya, İsviçre ve Japonya’nın akabinde 5’inci ülke Türkiye oldu” diye konuştu. Sistemlere daima siber akın yapıldığını anlatan Alagöz, şöyle devam etti:
“Santrallarımızın siber akınlara maruz kalmaması için muhafaza sistemi almak yerine olduğu, bütün kapalı kapıların, kaynak kodlarının elimizde olduğu bize ilişkin bir denetim sistemi geliştirdik. Öte yandan, siber atağa karşı müdafaa kalkanı var fakat sistem üreticisine karşı hiçbir kalkan yok. Sistemi, kuran şahsa karşı koruyamazsınız, elinde anahtarları var. Biz art kapıları olmayan bir sistemi işletebilmek için o sistemi kendimiz kurmak zorundayız. Şayet sistemi bir diğerine kurdurursak hiçbir vakit yüzde yüz inançlı olmayacaktır. EOS bu istikameti ile Türkiye’nin en inançlı denetim sistemi. Sistemi kuran biziz, art kapısı yok. Sistemin kendisi denetimi yaparken, dışarıdan erişildiği vakit güvenlik zafiyeti oluyor.”
5 MİLYON YATIRIM
Sistemi geliştirmek için yaklaşık 5 milyon yatırım yapıldığını tabir eden Alagöz, “Bir yılda yalnızca EÜAŞ için 100 milyon dolara yakın bir tasarruf sağlayacak bir sistem geliştirdik. Kendi santrallarımıza uygulayarak bu tasarrufu elde ediyoruz” diye konuştu. Alagöz, perakende elektrik şirketlerine ucuz elektrik verilmesiyle ilgili olarak da, “Fiyatları belirleyenler perakende dağıtım şirketleri değil. Ayrıyeten, biz aslında sisteme elektrik satıyoruz, bunun oranı da EPDK tarafından belirleniyor. Fiyatın üste tırmanması için fedakârlık yapan bir kuruluşuz, bundan sonra da buna devam edeceğiz. Halkımızın bedel ödememesi için daha çok dişimizi sıkıyoruz” açıklamasını yaptı.
YERLİ TÜRBİN VE JENERATÖR
2023 yılında yüzde 100 yerli türbin, yerli jeneratör ve yerli denetim sistemini alana indireceklerini belirten Alagöz, hepsini mart ayında yapacaklarını söyledi. Alagöz, “Olması gereken yerde değiliz. Sakarya Irmağı üzerinde bize ilişkin olan bir santral var; Adnan Menderes’in açılışını yapmış olduğu, ismi da Hasan Polatkan olan santral, 62 yaşına ulaştı. Artık türbin de jeneratör de ömrünü tamamladı. Türkiye’deki yerli mühendisliğin Sakarya’dan ayağa kalkmasını bekliyoruz. Yüzde 100 yerli türbin, yerli jeneratör ve denetim sistemi orada kullanılacak” dedi.