Türkiye Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mustafa Kayhan, “Üreticilerimiz şu anda finans maliyetini, enflasyon muhasebesini yapmasına karşın şu anda sermayemizden yüzde 20 oranında ziyan etmekteyiz. Bu türlü giderse artık Ziraat Bankası borçlarını ödeyemez hale geleceğiz. Ahırların yüzde 30-40’ı boşaltılmış ve artık üreticilerimizin başka kalan kısmı hayvanlarını satıp, hayvancılığı yapmama kararındalar. Bizim ricamız, acil olarak etin 120 TL bandına çıkarılmasıdır.” dedi.
Kayseri Kırmızı Et Üreticiler Birliği tarafından düzenlenen ‘Sözleşmeli Besicilik İstişare Toplantısı’nda konuşan Türkiye Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mustafa Kayhan, şöyle konuştu:
“Kırmızı et, dünyada çok bol bir eser değil. Toplamı 70 milyon tondur dünya üretiminin ve bunun ticarete mevzu kısmı yalnızca 11,5-12 milyon tondur. Türkiye üzere güçlü bir iktisat, genç bir nüfus dışarıdan et almaya kalkıştığı vakit aslında dünya fiyatlarını da yükseltme potansiyelindedir. Zira çok bol bir eser değildir. Üretimine baktığımız vakit bilhassa Latin Amerika başta olmak üzere yüklü meraya dayalı bir besicilik olduğunu görüyoruz. Satanlar da ekseriyetle 5-6 tane ülkeyi geçmez. Yeniden bunların tüketimine baktığımız vakit aslında tüketilen etin yüzde 70’ı domuz eti, kalan eti de dışarı satıyorlar. Bizim üzere sığır eti tüketseler satacak etleri yok. Onlar da ithal etmek zorunda kalırlar. Dünyanın gerçekliği bu haldedir. Bunun farkına vararak bizim stratejimiz de şu olmalıdır: Biz kırmızı ette kendi kendimize kâfi bir üretim stratejisi geliştirmek zorundayız. Bunu da kendi hayvan potansiyelimizi en verimli biçimde eş vakitli yaparak üretmek zorundayız. Bunun yolu da şudur: Bir defa biz tedarik zincirini ıslah etmek zorundayız. Kırmızı et tedarik zincirine baktığımız vakit mera bölgesindeki ham danalar toplanıyor. Sonra besici arkadaşlar onlardan alıyor. Daha sonra 6-7 ay beside tutuyor. Sonra öbür bir et komitecisi ondan alıyor. O da sanayiciye veriyor. Oradan perakendeye gidiyor. Çok aktörlü ve manipülasyona çok açık bir tedarik zinciridir. Aslında taraflardan biri kazanmaya çalışırken, öbür taraf gelir kaybına uğruyor. Bu sağlam ve sürdürülebilir bir tedarik zinciri değildir. Biz de bu modelle gelişmiş ülkelerdeki üzere bir model, bir sistem yapmayı düşünüyoruz. Bir defa orta aktörler burada olmayacak. Alıcı biz, satıcı sizlersiniz. Kendi ortamızda bir model oluşturacağız. Modelimizin özünde de üreticimizin kazanacağı bir perspektif sunuyoruz. Piyasada gerçek ve rasyonel bir fiyatın oluşmasına uğraş edeceğiz”
“Kırmızı et fiyatı 120 TL bandında olsun istiyoruz”
Kayseri Kırmızı Et Üreticiler Birliği Lideri Ercan Aras da, kırmızı et fiyatlarının 120 TL bandında olmasını istediklerini söyleyerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Tabii ki biz üreticiler emeli insan oğlunun tabiatı gereği tüketmek zorunda olduğu proteini, yani eti üretmek. Bu besinin ne kadar değerli olduğunu insanlık pandemiden sonra anladı. Zira beşerler şunu anladı: Otomobile binmeden, uçağa binmeden, hatta cep telefonu olmadan hayatını idame edebileceğini anladı. Ancak yemeden, içmeden yani insanoğlunun biyolojik yapısını idame edecek gıdayı tüketmeden yaşayamayacağını anladı. Bu yüzden dünyada bütün milletler bu hususta yeni araştırmalar yapıp, daha çok kendi bütçelerinden sermaye ayırıp bu kesime yatırım yapmaya başladı. Alışılmış ki biz Türkiye olarak da yeni Tarım Bakanımızın gelmesiyle birlikte yeni bir vizyon, yani tarım ve hayvancılıkta yeniliğe gitme maksatları olmuştur. Biz üreticiler bu yeniliğe tam takviye olmak için her vakit katkı sağlamak için uğraş edeceğiz. Üretici enflasyonun altında ezilmiş ve kalkamaz hale gelmiştir. Zira besilik dananın canlı kilosunu 85 TL’ye alıyorsunuz, bütün yem girdi maliyetleri yüzde 100-150 oranında artmış lakin bugün üreticinin üretmiş olduğu etin maliyetinin 120-130 TL ortasında olmasına karşın hala biz üreticiler 95-97 TL yağlı, 100-105 ortasında yağsız satmaktayız. Bu sahiden çok sıkıntı bir durumdur. Üreticilerimiz şu anda finans maliyetini, enflasyon muhasebesini yapmasına karşın şu anda sermayemizden yüzde 20 oranında ziyan etmekteyiz. Bu türlü giderse artık Ziraat Bankası borçlarını ödeyemez hale geleceğiz. Ahırların yüzde 30-40’ı boşaltılmış ve artık üreticilerimizin öteki kalan kısmı hayvanlarını satıp, hayvancılığı yapmama kararındalar. Bizim ricamız, acil olarak etin 120 TL bandına çıkarılmasıdır. Kontratlı besicilik faaliyetinin bir an evvel hayata geçirilmesi ve Türkiye Et ve Süt Kurumu’nun bölümünün yağlı hale getirilmesini istiyoruz. En büyük isteklerimizden biri de biz alışılmış ki Kayseri’deki siyaseti zorluyoruz lakin sizden takviye bekliyoruz. Artık Kayseri üreticisi sağdan soldan mezbahalarda değil, devlete ilişkin Et ve Süt Kurumu’nda malını kestirmek istiyor. Yani acil olarak Kayseri’ye Et ve Süt Kurumu kurulmasını istiyoruz”
KTO İdare Şurası Lideri Ömer Gülsoy ise, “Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından randıman odaklı hayvancılığı geliştirmek ve kırmızı et tedarik zincirini geliştirmek hedefiyle ortak çıkara dayalı olarak örnek bir üretim modeli olan Kontratlı Besicilik Projesi daha evvel hayata geçirilmişti. Bu proje üreticilerimize fiyat garantisi sunulması, alım fiyatlarının maliyetlere nazaran daima güncellenmesi, besicilerimizin 5 yıllık planlı üretim yapabilmesine imkan sağlıyor. İnşallah hoş ve verimli bir toplantı olmasını diliyorum” dedi.
KTB İdare Konseyi Lideri Recep Bağlamış da Kontratlı Besicilik Projesi’ni desteklediklerini belirterek, “Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Vahit Kirişci tarafından daha evvel açıklandığı üzere randıman odaklı hayvancılığı geliştirmek ve kırmızı et tedarik zincirini daha da güçlendirmek maksadıyla tarafların ortak çıkarına dayalı dalda örnek bir üretim modeli olan Kontratlı Besicilik Projesi hayata geçirilecek. Yerli ve ulusal üretim prensibi ile hayata geçirilecek proje çerçevesinde planlı üretimle hem vilayetimizde faaliyet gösteren besicilerimiz hem de ülkemiz kazanacak. Sürdürülebilir ve planlı üretimi amaçlayan kontratlı besicilik uygulamasını Kayseri Ticaret Borsası olarak destekliyoruz. Vilayetimize, ülkemize, üreticilerimize ve kesimimize iyi uğurlu olmasını diliyorum” sözlerini kullandı.
Kayseri Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa Şahin, “Türkiye’de sürdürülebilir tarımın yapılabilmesi için kontratlı üretimin olması vazgeçilmez ögelerimizden bir adedidir. İnşallah bundan sonraki süreçlerde de bu halde bir üretim modeli ile hem üreticilerimiz, beraberinde de tüketicilerimiz bir istikrar ögesini oluşturduktan sonra bölgemizdeki tarım ve hayvancılığın gelişmesine katkı sağlayacağını düşünüyorum” dedi.
Konuşmaların akabinde üreticilerin proje ile ilgili soruları yanıtlandı. Kayseri Ticaret Odası (KTO) konut sahipliğinde gerçekleşen toplantıya KTO İdare Şurası Lideri Ömer Gülsoy, Türkiye Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mustafa Kayhan, Kayseri Ticaret Borsası (KTB) İdare Şurası Lideri Recep Bağlamış, Kayseri Kırmızı Et Üreticiler Birliği Lideri Ercan Aras, Kayseri Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa Şahin, protokol üyeleri ve üreticiler katıldı.