Estonya Parlamentosu Dışişleri Kurulu Lideri Marko Mihkelson, Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında nükleer silahlara başvurulması ihtimaliyle ilgili “Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son devirde savaşan tarafları müzakere masasına getirerek kıymetli diplomatik atılımlar yaptı. Nükleer silahlar konusunda da Erdoğan’ın Putin’e söyleyecek tesirli kelamları olabilir.” dedi.
Resmi ziyaret kapsamında Türkiye’de bulunan Mihkelson, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın bölgesel tesirleri, NATO’nun genişleme siyaseti, Rus vatandaşlarına yönelik kısıtlamalar ve gündemdeki öteki mevzular hakkında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
“BENZER ZORLUKLARA KARŞI TAHLİL ARAYIŞINDA OLAN MÜTTEFİK İKİ ÜLKEYİZ”
Türkiye’yi üçüncü kere ziyaret etme fırsatı bulduğunu belirten Mihkelson, Estonyalıllar için Türkiye’nin cazip turizm noktalarının başında geldiğini söyledi.
Mihkelson, iki ülkenin de NATO üyesi ve barışı önceleyen benzeri bakış açılarına sahip olduğunun altını çizdi.
Türkiye’nin komşu ülkelerinde yaşanan çatışma ortamıyla Estonya’nın da Rusya nedeniyle ortaya çıkan güvenlik meseleleriyle karşı karşıya olduğuna dikkati çeken Mihkelson, “Benzer zorluklara karşı tahlil arayışında olan müttefik iki ülkeyiz.” dedi.
“ESTONYA, NATO’NUN GENİŞLEME SİYASETİNİ DESTEKLİYOR”
Rusya ile Ukrayna ortasında savaşın başlamasıyla tekrar gündeme gelen NATO’nun bölgesel olarak üstlendiği rol ve genişleme sürecine ait değerlendirmede bulunan Mihkelson, “Estonya, NATO’nun genişleme siyasetini destekleyen bir ülke. Zira biz küçük bir ülke olarak, tıpkı bedellere sahip ve memleketler arası güvenliği NATO üzere yapılar vasıtasıyla sağlamayı amaçlayan ülkeler ortasındaki yakın iş birliğinin değerinin farkındayız.” diye konuştu.
Mihkelson, Finlandiya ve İsveç üzere ülkelerin NATO’ya üye olmalarının sadece Kuzey Avrupa bölgesi için değil dünya için de güvenlik ve istikrarı artıracak bir atılım olacağının altını çizdi.
Bu iki ülkenin yanı sıra Ukrayna’nın da NATO üyeliğini dört gözle beklediklerini vurgulayan Mihkelson, “Ukrayna, NATO’ya üye olmadığı sürece Avrupa’da barış ve istikrarı sağlamak mümkün olmayacaktır. Bunun Ukrayna’nın savaşta zaferi elde etmesinin akabinde gerçekleşebileceğini umuyorum.” tabirlerini kullandı.
“RUSYA’NIN UKRAYNA’YI İŞGALİ, 2014’DE KIRIM İLE BAŞLADI”
Rusya’ya uygulanan yaptırımların Avrupa’da barış ve güvenliğin sağlanması için gerekli olduğuna işaret eden Mihkelson, memleketler arası hukuku çiğneyen, bağımsız ülkenin toprak bütünlüğüne yönelik akın düzenleyen rastgele bir ülkenin diplomatik araçların yanı sıra ekonomik yaptırımlara da maruz kalması gerektiğini söyledi.
Mihkelson, Rusya’nın saldırgan tavrının yeni bir durum olmadığını belirterek şu tabirleri kullandı:
Rusya’ya yönelik daha fazla yaptırımın da kelam konusu olabileceğini belirten Mihkelson, lakin yapılan her yeni atılımın birçok ülkeyi de etkilediğini ve bu yüzden birtakım basamaklara geçmek için vakte muhtaçlık duyulduğunu vurguladı.
“RUS HALKI, KENDİ HÜKÜMETLERİ TARAFINDAN BAŞLATILAN SAVAŞIN İNSANLARI ETKİLEDİĞİNİN FARKINDA OLMALI”
Baltık ülkelerinin (Estonya, Litvanya, Letonya ve Polonya), Rusya vatandaşlarının turist vizesi almasını yasaklama kararını kıymetlendiren Mihkelson, bunun Rus halkına yönelik bir haksızlık olduğu fikrine katılmadığını belirtti.
Mihkelson, “Aslında bu yıl şubat sonunda turist vizesi vermeyi durdurduk. Ağustostan bu yana da Rusya’dan Estonya’ya hudut ötesi geçişe müsaade vermiyoruz. Bu adımlar sadece Rusları hudut geçişinden yoksun etmek gayesiyle atılmadı tıpkı vakitte güvenlikle bağlı uygulamalar.” dedi.
Hava yolunun kapalı olması nedeniyle Rus halkı için Avrupa’ya geçiş için tek opsiyonun Baltık ülkeleri üzerinden hudut geçişi olduğunu kaydeden Mihkelson, yılın birinci yarısında çok fazla sayıda Rus’un bu formda Avrupa topraklarına adım attığını söyledi.
Mihkelson “Ne yazık ki Rusların çoğunluğu Ukrayna’ya karşı yürütülen bu acımasız savaşı destekliyor. Biz bu insanların savaşla ilgili sorular sormaya başladığından emin olmalıyız.” dedi.
Rus halkının sırf yüzde 30’unun hayatları boyunca Rusya dışına çıkabilme bahtını elde edebildiğini kaydeden Mihkelson, bu insanların da “orduları Ukrayna’da insanları öldürürken, kendilerinin tatil yapmasının olağan bir şey olmadığını” anlamaları gerektiğini söyledi.
Mihkelson,” Bu bahis bizim için etik bir sorun. Bu hususta farklı görüşlerin olduğunu biliyorum. Ama Rus halkının kendi hükümetleri tarafından başlatılan savaşın insanları nasıl etkilediğinin farkında olmaları gerekir. Savaş devam ettiği surece bu kısıtlamalar devam edecektir.” dedi.
“NÜKLEER SİLAHLAR KONUSUNDA DA ERDOĞAN’IN PUTİN’E SÖYLEYECEK TESİRLİ KELAMLARI OLABİLİR”
Mihkelson, Putin’in gerektiğinde nükleer silahları kastederek ellerindeki tüm kabiliyetleri kullanmakta tereddüt etmeyeceğine yönelik açıklamasına ait, “Rusya nükleer taktik silah bile kullanırsa, bu tarihin sonu olacaktır. Kimse nükleer silahların kullanıldığına şahit olmak istemez.” diye konuştu.
Rusya’nın diplomatik kanallara yönelmesi gerektiğini belirten Mihkelson, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu üslup bir krizin önüne geçilmesinde değerli bir rol oynayabileceğini belirtti.
Mihkelson, Türkiye’nin son devirde tahıl krizi ve esir değişimi üzere bahislerde değerli arabuluculuk başarılarına imza attığına dikkati çekerek “Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son periyotta savaşan tarafları müzakere masasına getirerek değerli diplomatik atılımlar yaptı. Nükleer silahlar konusunda da Erdoğan’ın Putin’e söyleyecek tesirli kelamları olabilir.” dedi.
NATO’nun ahenk içinde ve sırf kendi topraklarını savunan bir ittifak olduğunu kaydeden Mihkelson şu tabirleri kullandı:
“RUSYA, SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN 1940’LI YILLARDA BİZİM ÜZERE ÜLKELERE UYGULADIĞI FORMÜLLERİN BİREBİRİNİ UKRAYNA’DA UYGULUYOR”
Son periyotta ülkesindeki Sovyet devrinden kalma birtakım anıt ve heykellerin kaldırılmasının yerinde bir karar olduğunu lisana getiren Mihkelson, bu tip askeri yapıların kendi işgal periyotlarını anımsatan nesneler olduğuna dikkati çekti.
Mihkelson, Rusya’nın Ukrayna’dakine benzeri uygulamaları geçmişte de hayata geçirdiğini söz ederek “Rusya 1940’lı yıllarda bizim üzere ülkelere uyguladığı formüllerin birebirini Ukrayna’da da uyguluyor. Uydurma referandumlar, vefatlar, işgal üzere. Nasıl 1940’lı yıllarda Sovyetler Birliği demokratik ülkeleri işgal ettiyse, Rusya da günümüzde Ukrayna’ya birebirini yapıyor.” dedi.
Bu bahiste etik bir sıkıntıyla karşı karşıya olduklarına işaret eden Mihkelson, Rusya’nın uyguladığı saldırgan tavır göz önüne alındığında benzeri periyotları anımsatan nesnelerin ülkesinde açık alanlarda sergilenmesinin hakikat olmadığını belirtti.
“PUTİN, AVRUPA’YA KARŞI GÜÇ SAVAŞLARI BAŞLATTI”
Mihkelson, savaş sonrası periyotta tüm Avrupa’yı tesiri altına güç krizinin kendisi için yeni bir gündem olmadığını belirtti.
Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisinde vazife aldığı 2006’da, Rusya’nın güç gücünü siyaseten nasıl kullandığına ait bir rapor kaleme aldığını aktaran Mihkelson, bugün karşılaşılan problemlerle o gün de yüz yüze olunduğuna dikkati çekti.
Mihkelson, “Kuzey Akımı 1 ve Kuzey Akımı 2 üzere Baltık Denizi’ne uzanan boru sınırlarının ekonomik olmaktan çok jeopolitik olduğunu en başından beri söyledik. Artık Almanya üzere ülkeler bunu anlamaya başladı.” dedi.
Kuzey Akımı 1 ve 2’de son devirde meydana gelen kaza ve sızıntıların “özellikle organize edilen sabotajlar” olduğunu sav eden Mihkelson, “Bugün bu çizgilerin çalışmamasının hangi ülkenin çıkarına olduğunu düşünmeliyiz. 2006’da da Gürcistan’da elektrik çizgilerine ziyan verilmişti. Onlar (Rusya) boru çizgilerini öteki ülkeler üzerinde bir baskı ögesi olarak kullanıyorlar. Bu formda siyasetlerini değiştirmelerini istiyorlar.” biçiminde konuştu.
Mihkelson, “Aylar öncesinden (Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin, Avrupa’ya karşı güç savaşları başlattı. O, kış aylarının gelmesiyle Avrupa’da yaşayan insanların kendi hükümetlerine yönelik yükselen güç fiyatlarına bağlı olarak artan enflasyon nedeniyle protestolara başlayacağını umuyor.” dedi.
Vladimir Putin’in Ukrayna’da yürüttüğü bu stratejiyle Avrupa ülkeleri ortasında bir bölünme amaçladığına işaret eden Mihkelson, “O ittifakı bölmek istiyor. Lakin başaramayacağına eminim. Güç sıkıntısı nedeniyle bizi bölmesine müsaade vermeyeceğiz. Süratli bir biçimde güneş ve rüzgar üzere daha pak güç alternatiflerine yöneleceğiz. LNG terminalleri Estonya’da inşa ediliyor ve gemiler vasıtasıyla enerjiyi temin edebileceğiz.” dedi.
“ESTONYA, ALEKSANDR DUGİN’İN KIZININ VEFATIYLA İLGİLİ TEZLERİ REDDEDİYOR”
Mihkelson, Estonya’nın, Rusya’nın tanınmış siyaset uzmanı Aleksandr Dugin’in kızı Darya Dugina’yı öldürdüğü tez edilen bayanı sakladığı argümanlarını Estonyalı yetkililerin kabul etmediğini belirtti.
Dugina’nın, 20 Ağustos’ta Moskova’da hayatını kaybetmesinin akabinde Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) kaynaklı olarak katilin Estonya’ya gittiği argümanı basında yer almıştı.
Mihkelson, “Estonyalı yetkililer, Aleksandr Dugin’in kızının vefatıyla ilgili savları reddediyor. Umarım gelecekte bu cinayetin gerisinde kimin olduğunu bulacağız. Aleksandr Dugin, Rusya’da hayli faşist fikirlere sahip olduğu bilinen biri. Bu türlü bir aksiyonu yapabilecek çok fazla sayıda düşmanı var.” dedi.