Eski Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Burhan Karaçam, Türkiye İktisat Modeli’ne ait “Sürdürülmesi halinde sonuçlar daha da ağırlaşacak, tıkanma noktasına gelene kadar” yorumunu yaptı.
Karaçam, yüksek kâr oranlarına ulaşan bankalarında durumunu “pek parlak değil” diye söz ederek, yüksek enflasyondan onların da etkilendiğini belirtti.
Cumhuriyet gazetesinden Jale Özgentürk’e konuşan Karaçam şu sözleri kullandı:
“Türkiye iktisadında çeşitli kriz periyotları yaşadınız. Yıllardır Türkiye’nin cari açık sorunu olduğunu ve para satarak dövizin tutulamayacağını söylüyorsunuz. İktisattaki problemlerin kaynağı nedir?
Esasında bugün yaşanan sorunun kaynağı 2003-2008 devrinde izlenen siyasetlerdir. O periyotta, ülkeye giren yüksek ölçüdeki yabancı kaynakların, döviz kurunu süratle aşağı çekmesine müsaade verilmesinin ve ucuzlaşan ithalat karşısında, iç piyasaya üretim yapan yerli endüstrinin rekabet gücünü kaybederek yok edilmesinin badirelerini bugün görüyoruz. “Finanse edildiği sürece cari açık sorun değildir” diye bilinen o günlerin moda sözcüğünün acısını artık çekmeye başladık. Ve ne yazık ki sanayicilerimizin kıymetli bir kısmı üretimden çekilip rantiyeci oldular.
– Türkiye’nin 2001 krizinden çıkış programı yanlış mıydı?
Kemal Derviş’in programında ekonomik büyüme ihracata dayalı sanayi, tarım ve turizm olarak öngörülmüştü. Sonrasında ise tam aksine tercih, ithalat ve inşaat dalından yana olmuştur. Bugün yaşadığımız sıkıntıların kısa vadede çözümlenmesi mümkün değildir.
– Türkiye bir müddettir yeni bir model uyguluyor. Türk modeli ismi verilen faiz neden enflasyon sonuç tezine dayalı bir program uygulanıyor. Bu modelin sonu ne olur?
Bu modelin sonuçlarını yaşıyoruz aslında… Sürdürülmesi halinde sonuçlar daha da ağırlaşacak, tıkanma noktasına gelene kadar…
“Bankalar farkında değil”
– Bir yıldır uygulanan model sonucunda bugün yüzde 100’e yaklaşan yüksek bir enflasyon var. Merkez Bankası siyaset fazinini yüzde 12’ye düşürdü. Duayen bir bankacı olarak yüksek enflasyona karşın düşük faizin faturası ağır mı olacak?
Olmaz mı, olacak natürel… Yüksek enflasyon karşısında, yüksek negatif gerçek faizle kimse Türk Lirası’nda kalmak istemez, beşerler kendini enflasyona karşı muhafazaya alır ve Türk Lirası paha kaybeder. Varlıklarını enflasyona karşı muhafaza imkânına sahip olmayan kurum ve bireyler ziyan görürler. Küçük bir azınlık dışında, insanların büyük kısmının ömür maliyetleri artarken, gelirleri ise eriyor. Temel sorun budur.
Bu süreçte bankacılık bölümü yüzde 300’lerin üzerinde kâr ediyor. Sizce Türkiye’de bankacılık dalı ne durumda?
Parlak bir durumda değil… Yüksek enflasyondan onlar da çok olumsuz etkileniyorlar lakin bunun tam farkında değiller. Yüksek enflasyon yıllarında, klasik muhasebe uygulayamazsınız, raporlamayı bu prensiplere bağlayamazsınız. 90’lı yıllarda yaşanan yüksek enflasyonun bankaları ne formda vurduğu 2000’li yıllara girerken görüldü. “