Eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir, ürünlerdeki fiyat artışının, yayınlanan verilerde daha düşük gösterildiğine dikkat çekti.
Ürün karşılaştırması yapılırken “sepet ağırlığının artık paylaşılmadığına değinen” Birol Aydemir, “TÜİK, şeffaflığı fazla buluyor” dedi.
İşte Birol Aydemir’in o paylaşımları:
FİYAT ARTIŞI AZ GÖRÜNÜYOR
*Nisan 2022 itibariyle hesaplanan yıllık artış karşılaştırmasında 57 ürünün 42’sinde fiyat artışı yeni veride daha düşük.
Yani bu 42 kalem, enflasyonu daha düşük gösterecek bir etkide bulunuyor.
Yeni ürün grubunda enflasyonu azaltıcı etki yapan 42 üründeki fiyatlardaki değişim farkı 0.4 ile 122 puan arasında değişiyor.
*Örneğin otel ücretlerinde eski fiyat artışı yüzde 189.3 iken yeni fiyat artışı sadece yüzde 66.9. Fark yüzde 122.4 puan. Otel ücretlerindeki fiyat artışı ciddi şekilde aşağı çekilmiş.
*Fiyat artışının yeni veride daha yüksek olduğu 15 üründe ise fiyat farkı 0,2 ile 36 puan arasında değişiyor.
2022 Ocak-Nisan itibariyle bakıldığında ise 57 ürünün 38’inin fiyatı daha az artmış görünüyor.
OTEL ÜCRETLERİNDEKİ ARTIŞ DÜŞÜK GÖSTERİLMİŞİ
*Fiyat artışının azaldığı 38 üründe iki veri arasındaki fark 0,3 ile 82 puan arasında değişiyor.
Otel örneğinden ilerlersek, otel ücretlerindeki fiyat artışı yüzde 104’ten yüze 22’ye gerilemiş. Yani otel ücreti artışı tam 82 puan azalmış.
*Eskiye göre fiyat değişiminin daha yüksek olduğu 19 üründeki fark ise 0,3 ile 34 puan arasında değişiyor.
Örneğin uçak bileti fiyat artışı yüzde 2,8 iken yeni veride yüzde 36,8.
*Bu değişimlerin enflasyon sepetine etkisinin ne olduğuna bakmak için ürünlerin sepet ağırlıklarını bilmeliyiz ancak şeffaflığı fazla bulan TÜİK yeni veride ağırlıkları yayınlamıyor!
ÜRÜNLER TEK KALEM OLARAK VERİLMİŞ
*Eski ağırlıkların geçerli olduğunu varsayarsak yapılan toplulaştırma sonrası değişimin kendi içindeki toplam yıllık azalış etkisi 8,7 puan; 2022 Ocak-Nisan itibariyle ise 4,2 puan.
*Bu azalışlar tüketici fiyatlarını yıllık değişim için 3,3 puan Ocak-Nisan dönemi için ise 1,6 puan daha düşük gösteriyor.
İmkân olmadığı için 144 üründen sadece 57’sini karşılaştırmış olsak bile TÜİK konusunda endişelerin yersiz olmadığı yönünde güçlü bir delil bu!
*Şimdi daha ilginç bir örnek vereceğim.
Toplulaştırılmış yeni 144 ürünlük grupta eski 409 ürünlük kalemlerin bazıları toplulaştırılmış.
Mesela bebek iç çamaşırı, pijaması ve tulumu ayrı ayrı fiyatları açıklanmak yerine “bebek giyim” şeklinde tek ürün olarak izleniyor.
* Bu toplulaştırılmış grupta tek kalem olarak verilen ürünün fiyat artışının doğal olarak alt bileşenlerindeki fiyat artışlarının arasında bir yerde olması beklenir ama gelin görün ki bu tek ürünün fiyat artışı alt bileşenlerinin gerisinde!
Müthiş bir matematik!
“ENFLASYON ÖĞÜTÜLMÜŞ”
* Ana kalem, bileşenlerinin enflasyonunu öğütmüş!
Örnek olarak:
-Bebek iç çamaşırı yüzde 110.7
-Bebek pijaması yüzde 64.4
-Bebek tulumu yüzde 55.0
-Ama bebek giyim yüzde 28.8!
Yani bileşenlerin en düşüğünün yarısı!
Başka örnekler:
-Bitki ve meyve çayı (poşet) yüzde 72.6
-Çay yüzde 30.1
-Ama çay ve diğer demlendirilen içecek çeşitleri yüzde 28.0
-Çocuk kitapları yüzde 63.6
-Diğer kitaplar yüzde 42.2
-Test kitapları yüzde 76.3
-Ama kitaplar yüzde 44.3
“85 MİLYONUN HAKKI YENİYOR”
*İzah edilmeye muhtaç çok husus var.
İktidar enflasyonla mücadeleyi bu şekilde yapmaya karar vermiş görünüyor!
Yazık, çok yazık… 85 milyonun hakkı yeniyor!