Ailelerin sosyoekonomik durumunun çocukların eğitimi üzerindeki tesiri, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın merkezi imtihan kıymetlendirme raporları ile gözler önüne serildi. Raporlara nazaran, anne ve babasının eğitim seviyesi yüksek olan öğrenciler ile anne ve babasının eğitim seviyesi düşük olan öğrenciler ortasındaki makas giderek açıldı.
MAKAS GİTGİDE AÇILIYOR
Birgün’den Mustafa Bildircin’in haberine nazaran, liselere geçiş sistemi kapsamında 2020 yılında gerçekleştirilen merkezi imtihana katılan öğrencilerden anne eğitim seviyesi ilkokul olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalamasının 267.60 olarak hesaplandı. Tıpkı imtihanda, annesinin eğitim seviyesi lisansüstü olan öğrencilerin ortalamasının ise 387.65 oldu. Öğrencilerin baba eğitim seviyesi ilkokuldan lisansüstüne yanlışsız arttıkça merkezi imtihan puanı ortalamalarının arttığı da belirlendi. Baba eğitim seviyesi ilkokul olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalaması 261.66, lisansüstü olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalaması ise 382,60 olarak kaydedildi.
Tablo 2021 ve 2022 yıllarında gerçekleştirilen imtihanlarda da değişmedi. 2021 yılında düzenlenen LGS’de anne eğitim seviyesi ilkokul olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalamasının 242.98, lisansüstü olan öğrencilerin ortalamasının 362,98 olduğu tespit edildi. Anne eğitim seviyesi ilkokul olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalaması ile anne eğitim seviyesi lisansüstü olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalaması arasında 120 puan fark MEB’in raporlarında, “Önemli bir bulgu” olarak değerlendirildi. Baba eğitim seviyesi ilkokul olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalamasının 248.37, lisansüstü olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalamasının ise 369,38 olduğu bildirildi.
Haziran 2022’de gerçekleştirilen LGS’de ise anne eğitim seviyesi ilkokul olan öğrenciler 259,97 puan ortalaması tutturdu. Ortalama, annesi lisansüstü mezunu olan öğrencilerde 385.65 olarak gerçekleşti. Baba eğitim seviyesi ilkokul olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalaması 268.97, lisansüstü olan öğrencilerin merkezi imtihan puanı ortalaması ise 392.11 olarak kayıtlara geçti.
ÖĞRENME YOKSULLUĞU
TIMSS bilgilerine nazaran 4. sınıf öğrencilerinin yüzde 40’ı, 8. sınıf öğrencilerinin yüzde 46’sı okula aç gidiyor. Eğitim Islahatı Girişimi’nin, “Eğitim İzleme Raporu” isimli çalışmasında ise şu çarpıcı tespitler yer alıyor:
“Öğrencilerin öğrenmeye yönelik motivasyonlarının, okula yönelik tavırlarının, özgüvenlerinin ve velilerinin iştirakinin onların muvaffakiyetini olumlu etkilediği görülüyor. Öğrenme kaybıyla temaslı olarak kıymetlendirilmesi gereken öteki bir kavram da öğrenme yoksulluğudur. Kavrama ait gösterge, hem okul dışındaki çocukların hem de okulda olmasına rağmen temel okuma maharetlerine sahip olmayan öğrencilerin oranı dikkate alınarak hesaplanıyor. Türkiye’de bu bahisle ilgili yapılan ya da devam eden bir araştırma olmamasına rağmen salgın öncesinde öğrenme yoksulluğu içerisindeki çocukların salgın şartlarından başkalarına nazaran daha olumsuz etkileneceği öngörülebilir.”
YOKSUL ÇOCUKLAR EĞİTİME DEVAM EDEMİYOR
Derin Yoksulluk Ağı’nın Eylül 2021 tarihli, “Türkiye’de Çocuk Yoksulluğu” isimli çalışması da çarpıcı değerlendirmeler içeriyor. Çalışma kapsamında görüşülen ailelerin yüzde 85’inin kâfi besine ulaşamadığı söz ediliyor. Aileler 0-3 yaş çocuklarını hazır çorba, şekerli su, pirinç lapası üzere kâfi olmayan besinlerle beslemek zorunda kaldığını ortaya koyan raporda, şunlar kaydediliyor:
“Covid-19 pandemisi mühletince ailelerin yüzde 49’unun pak suya erişimi bulunmuyor. Yoksulluk şartları altında yaşayan çocukların yarısından fazlasının (yüzde 57,8) pandemi devrinde eğitimine devam edemediği görülüyor. Okula devam edemeyen çocukların yüzde 60’ının uzaktan eğitim için gereken teknolojik aygıtlara, yüzde 54’ünün ise internet erişimi bulunmuyor. Çocukların yüzde 45’ini takip eden bir yetişkin bulunmazken, yüzde 39’u uzaktan eğitime erişim konusunda kâfi bilgiye sahip değil.”
SURİYELİ HER 13 ÇOCUKTAN BİRİNİN KİLOSU DÜŞÜK
Türk Aile Tabipleri Dergisi’nde yayımlanan ve üç doktor tarafından yapılan çalışmaya nazaran, her dört çocuktan birinin kilosu çok düşük. Çocuklarda gözlenen bir öteki tehlike ise potansiyel kalp hastalığı. Kız çocuklarının yüzde 85’inin, oğlan çocuklarının ise yüzde 68’inin kansızlıkla çaba ettiğine dikkat çekilen çalışmada, Avrupa’da bu oranın sırf yüzde 18 olduğu belirtiliyor.
Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği’nin geçen yıl hazırladığı rapor da Suriyeli çocukların yetersiz beslendiğini ortaya koymuştu. Kelam konusu rapora nazaran, süreksiz muhafaza altındaki 6-59 aylık Suriyeli her 13 çocuktan birinin düşük kilolu, her 6 çocuktan birinin ise kilosuna nazaran kısa uzunluklu olduğu saptanmıştı.