ANKARA – CHP’nin ‘başörtüsüne ilişkin’ kanun teklifine kapıyı kapatan AK Parti iktidarı anayasa değişikliğine işaret etti. İktidarın, ‘başörtüsü’nün yanı sıra aile yapısına dair de değişiklikler öngören bir düzenlemeyi Meclis’e getireceği tabir edilirken Eşitlik İçin Bayan Platformu (EŞİK) açıklama yaptı.
Konuya dair açıklamasında, “Başörtülü bayanları ‘siyasal rehine’ olmaktan çıkarma argümanıyla çıkılan yolda, tüm bayanlar ve bayanların kıyafetleri yeniden erkek siyasetçilerin oy kazanma telaşları için bir araç olarak gündeme getirilmiş oldu” tabirlerini kaydeden EŞİK, “Toplumsal ve siyasal muhalefet böylesi bir Anayasa değişikliği teklifini müzakere etmekten dahi kaçınmalıdır. Tekrar hatırlatıyoruz, ‘Anayasayı uygulamayanlar Anayasa yapamaz’” davetinde bulundu.
‘KADIN VÜCUDU VE GİYSİLERİ ÜZERİNDEN YAPILAN ERİL SİYASETE KARŞI ÇIKIYORUZ: KIYAFETİMİZE KARIŞMAYIN!’
Yasalarda, anayasalarda bayanların kılık kıyafetiyle ilgili düzenleme yapılmasının bayanları karşı karşıya bırakacağı risklerin farkında olduklarını tabir eden EŞİK, “Bugün için Türkiye’de başörtüsü kullanmak, eğitim özgürlüğünü yahut çalışma hakkını ortadan kaldıran yahut bu hakları sınırlayan bir durum değildir. Başörtüsü konusunda yaşanmış olan yasakların ve hak ihlallerinin maddelerden değil uygulamadan kaynaklandığı ortadadır. Maddelere dokunmayın, uygulayın” dedi.
Başörtüsü yasaklarını da zarurî başörtüsü siyasetini da kabul etmediklerini ve etmeyeceklerini belirten EŞİK’in açıklamasından öne çıkan başlıklar şu biçimde sıralandı:
BİRLİKTE GAYRET ETMEYE DEVAM EDECEĞİZ: Erkek hâkim siyasetin bizi başörtülü-başörtüsüz olarak etiketleyerek ortak çabamızdan koparmasına, kutuplaştırmasına müsaade vermeyeceğiz. Mahsa Amini için, İran’daki bayanlarla dayanışmak için saçlarımızı kesen de, giydikleri yüzünden cezalandırılan Gülşen’in müziklerini söyleyen de, Abdurrahman Dilipak’ın İstanbul Sözleşmesi’ni savunan AKP’li bayanlara “fahişeler ve onların türevleri” demesi nedeniyle açılan ceza davasını takip eden de biziz. Haklarımız ve hayatlarımız için birlikte uğraş etmeye devam edeceğiz.
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİYLE NE AMAÇLANIYOR?: İktidar, hudutlarını kendisinin belirlediği bir aile formunu hepimize dayatarak, klâsik cinsiyet rollerini pekiştirerek, cinsiyetçi uygulama ve telaffuzların dozunu artırarak bayanların ve LGBTİ+’ların haklarını ortadan kaldırmaya çalışıyor. Başörtüsü ve laiklik eksenindeki tartışmaları canlandırıyor. İstanbul Sözleşmesi’nden sonra artık de Anayasa değişikliği ile kazanılmış haklarımızı elimizden almaya niyetleniyor.
EŞ TARİFİNİN DEĞİŞTİRİLECEĞİ TABİR EDİLİYOR: Basına yansıyanlara nazaran, Anayasa’nın 24. ve 41. unsurunda değişiklik yapılmak isteniyor. Din ve vicdan hürriyetini düzenleyen 24’üncü hususa, “Kadınların başlarının yahut boyunlarının açık yahut örtülü olması nedeniyle kamu hizmetlerine girmesi, eğitim öğretim hakkına ve çalışma hakkına mani olamaz” kararının ekleneceği belirtiliyor. Ailenin korunması başlıklı 41. unsur de ise “Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler ortasında eşitliğe dayanır” sözündeki eşler tarifinin değiştirileceği ve bu unsurda yer alan eş tarifinin “kadın” ve “erkek” olarak değiştirileceği söz ediliyor.
NASIL BAŞÖRTÜSÜ TAKACAĞINI BELİRLİYOR: 24. unsurda öngörülen değişiklik, başörtülü bayanlara ayrımcılık yapılmasını önlemek savıyla yola çıkarken aslında bayanların nasıl giyineceğini, neresini nasıl örteceğini, başörtüsü kullanan bayanların nasıl başörtüsü takacağını belirliyor. Tıpkı vakitte, inanan ve inanmayan herkesin özgür yaşamasının garantisi olan eşitlik ve laiklik unsurlarına, özgürlükçü yorumlanmalarının önünü kesecek yeni bir hudut getirmiş oluyor.
LGBTİ+’LARIN BİRLİKTE YAŞAMALARINI YASADIŞI HALE GETİRMENİN ADIMLARI: Aileye ait 41. unsurun ise, iktidar tarafından “LGBTİ+ varoluşun toplum yapısını bozduğu” argümanına dayanılarak dizayn edileceği tabir ediliyor. Bu eksende yapılacak bir değişikliğin cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılığı ve nefret telaffuzunu yükselteceği açık. LGBTİ+’ların birlikte yaşamalarını yasadışı hale getirmenin adımları atılıyor.
EVLATLIK OLANLAR AİLE KAPSAMI DIŞINDA OLACAK: 41. hususta yapılması öngörülen değişiklikler bayanlar için de büyük tehdit oluşturuyor. Unsura eklenmesi konuşulan “aile bayan ve erkeğin birlikteliğinden oluşan birimdir” üzere tabirler bayanlar için çok taraflı hak kayıplarına neden olabilir. Husus metninde evlilik yerine birliktelik sözüne yer verildiği takdirde, bayanların Uygar Yasa’nın evlilik ve ilgili unsurlarının teminat altına aldığı haklarını kaybetmesinin yani Anayasa yoluyla Uygar Yasa’nın etrafından dolaşılmasının hatta Yasa’nın zımnen ilga edilmesinin önü açılmış olacak. Resmi nikahın mecburî olmaktan çıkması, evlilik/cinsel bağlantı yaşının kimi tarikatların istediği üzere 12 hatta 9 yaşa indirilmesi, Uygar Yasa’nın değil dini kuralların uygulanması, yani çok hukukluluğun mümkün hale gelmesi, kelam konusu olabilecek. Ayrıyeten bu türlü bir düzenlemede “bir bayan ve bir erkek” denmediği takdirde erkek çok eşliliği de mümkün hale gelecek. Unsur metnine “aile bayan, erkek ve çocuktan oluşur” üzere sözlerin eklenmesi de konuşulan değişiklikler ortasında yer alıyor. Bu istikamette bir değişiklik yapılması halinde ise çocuksuz çiftler, tek ebeveyn ve çocuktan oluşan aileler ki bu aileler genelde bayan ve çocuk yahut çocuklardan oluşuyor ve evlatlık olanlar Anayasa’ya nazaran aile kapsamı dışında kalacak.
EŞİT YURTTAŞLIK HAKKIMIZ PAZARLIK MATERYALİ YAPILAMAZ: Hayatın her alanında eşit, özgür ve şiddetsiz bir hayatı herkes için istiyor ve bunun için çalışıyoruz. Bayanları ya “sürtük” ya da “kariyeri çocuk doğurmak” olarak gören zihniyete; her türlü ömür biçimi tahakkümüne, nefret telaffuzuna ve cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı uğraş ediyoruz. İktidarın Sansür Yasası ile söz özgürlüğünü tümden ortadan kaldırdığı, Ceza İnfaz Yasası’nda değişiklik yaparak hakaret kabahatleri dahil tüm kabahatlerde herkesin birkaç günlüğüne de olsa cezaevine girmesine neden olacak yasa değişiklikleri hazırlıkları yaptığı bir ortamda, seçim öncesi hesaplarının bir modülü olarak giriştiği; bayanların, LGBTİ+’ların ve tüm toplumun hayatını alt üst edecek, özgürlüklerin değil yasakların kapısını açacak, çok hukukluluğu mümkün kılacak bu yeni anayasa sürecine müsaade vermeyeceğiz. Eşit yurttaşlık hakkımız pazarlık gereci yapılamaz. Ailede, toplumda, devlette reis istemiyoruz. (DUVAR)