Geçen Mayıs ayında İsviçre’nin Luzern kentinde küçük bir gurup insan bir ortaya gelip, akşam yemeği yedi.
Bu yemek çok fazla insanın dikkatini çekmedi. Google’a girip bu yemek hakkında bilgi bulmak isterseniz bulamazsınız.
Ama yemeği düzenleyen kişinin ismini yazarsanız sayısız sayfa açılır önünüzde.
O geceyi düzenleyen adamın ismi Craig Thompson’du…
Craig Thompson Los Angeles merkezli bir marketin şirketinin elemanıydı.
O akşam dünya futbolunda bir ihtilalin 30’ncu yıldönümü kutlamak içine bir ortaya gelmişlerdi.
Onlar “Granma” isimli tekneyle Küba’ya çıkıp ihtilali gerçekleştiren beşerler üzereydi.
Bundan 30 yıl evvel dünya futbolunun mukadderatını değiştirmek üzere o gemiye binmişlerdi.
Çeşitli yerlerden gelmişlerdi…
O güne tekrar dönmek üzere küçük bir orta verip artık bu geceye bakalım.
BU GECE BİR İHTİLALİN 30’NCU YILDÖNÜM MERASİMLERİ BAŞLIYOR
Futbol dünyasının en kıymetli olayı olan Avrupa Şampiyonlar Ligi 2022-23 Dönemi bu akşam oynanacak çok kıymetli maçlarla başlıyor.
Mesela Messi’li, Mbabbe’li, Neymar’lı PSG’yi Juventus’a karşı izleyeceğiz.
Celtic-Real Madrid; Sevilla- Manchester City; Dinamo Zagreb-Chelsea maçları da bu akşam oynanacak.
Avrupa Şampiyonlar Ligi bu akşam 30’ncu kuruluş yılını kutluyor ve bu futbol tarihinde gerçek manada bir “Krampon Devrimidir…”
İşte bu ligin temeli 1991’de atıldı ve 1992-1993 döneminde ihtilal sonrasının birinci maçları oynandı.
BÜYÜK BİR İNSANLİK DRAMI ÜZERİNE BAŞLAYAN İHTİLAL
Nedir Craig ve arkadaşlarının oluşturduğu “TEAM” grubunun yaptığı ihtilal?
Çünkü UEFA Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası maçları aslında 1955’te başlamıştı.
Öyleyse, 1992-93 dönemi niçin bir ihtilaldi diyebilirsiniz…
Söyleyeyim….
Çünkü o dönem futbolun bir cümbüş sanayisi olarak doğumu yılıydı.
Ve bu sanayi futbol tarihinin en büyük insanlık dramlarında birinin üzerine kurulmuştu.
Bu 1985 yılında yaşanan Heysel faciasıydı.
O GECE AVRUPA’DA FUTBOLU BİTİREN BİR FACİA YAŞANDI
29 Mayıs gecesi, Brüksel’in Heysel Stadı’nda oynanacak olan Juventus-Liverpool maçından evvel İngiliz Holiganlarla İtalyan taraftarlar ortasında sokakta çıkan arbedelerde 32 İtalyan, 4 Belçikalı, 2 Fransız, 1 Kuzey İrlanda vatandaşı hayatını kaybetmişti.
Bu maçtan sonra İngiliz ekipleri 5 yıl boyunca Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’ndan men edilmişti.
Bu meşum gece tıpkı vakitte Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nın da sonu olmuştu.
İngiliz kulüpleri bu kupadan çıkarılınca, İngiliz futbollu da bir manada meskenine kapanmış ve meskenini düzeltemeye başlamıştı.
Bugün dünyanın en büyük futbol ligi sayılan Premier Lig işte bu büyük futbol yangınının külleri üzerine kurulmuştu.
Tabii İngiliz kulüplerinin çıkarılması Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na da büyük darbe vurmuştu.
Bu lig birden rekabet hissinin ateşini kaybetmişti.
ÖZEL TELEVİZYON FIRSATI
1991 yılına geldiğimizde Avrupa futbolu bir çıkmaz sokağın ucundaki duvara dayanmıştı.
UEFA’nın gelirleri güzelce düşmüştü.
Buna karşılık İngiliz Futbol Ligi’nin gelirleri durmadan yükseliyordu.
Dahası UEFA yetkilileri İngiliz Futbolunun 1992 yılında yeni bir örgütlenmeye geçeceğini öğrenmişti.
Premier Lig kuruluyordu ve bu futbolun yazgısını değiştirecekti.
İngiliz futbol yöneticileri 1990’ların başında bütün Avrupa’ya saran özel televizyon ihtilalinin yaratacağı fırsatı çok düzgün görmüştü.
Çünkü tek kanallı devlet televizyonlarından çok kanallı özel televizyon nizamına geçilmesi, rekabeti getirecek ve naklen yayına gelirleri uçacaktı.
İşte bu türlü bir yılda ve konjonktürde UEFA Lideri İsviçreli İş insanı Lennart Johansson Amerikalı pazarlama dehası Craig Thompson davet etti.
AVRUPA KUPASI BİR GECEDE AVRUPA LİGİNE DÖNÜŞÜYOR
Bu grup Avrupa futbolunun bahtını değiştirdi.
Önce artık Heysel Faciasının girdabında itibarını güzelce kaybeden Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nın ismi değiştirildi ve Avrupa Şampiyonlar Ligi oldu.
Bu kolay isim değişikliği değildi. Futbolun tertibi da değişmiş ve artık bu milletlerarası bir ig haline gelmişti..
Thompson ve Takımı geldiğinde UEFA”nın nakdî durumu feci haldeydi.
O sezonki UEFA maçlarının oynanması için 200 milyon İsviçre Frangı paraya muhtaçlık vardı.
Kuruluşun gelirleri yüzde 80 yayın hakları, yüzde 20 sponsorlardan geliyordu.
İKİ ESKİ ADİDAS YÖNETİCİSİNDEN GELEN KÜÇÜK LAKİN BÜYÜK FİKİR
Ortada büyük bir sorun vardı. Kulüpler yayın haklarını ellerinde tutuyordu.
İşte o sırada şu fikir ortalar atıldı:
“Özel televizyonlar başlayacağına nazaran yayın hakları konusu merkezileştirilmeliydi. Yani bunun pazarlama ve idaresini eli güçlenmiş UEFA yapmalıydı.
Peki bu fikir kimden gelmişti?
O yıllarda UEFA’nın en büyük sponsoru olan Adidas’ın, idareden ayrılan iki yöneticisi tarafından.
Böylece Avrupa futbolu artık dev bir cümbüş devi olarak ortaya çıktı.
Futbol globalleşirken stat altyapıları da globalleşti.
AYNI YIL FENERBAHÇE FUTBOL ŞUBESİNE YENİ BİRİ GELİYOR
Aynı yıl Fenerbahçe Kulübünde de çok kıymetli bir değişiklik oluyordu. Lider Metin Aşık’ın yerine Aziz Yıldırım geliyordu.
Böylece futbolu Türkiye’de de bir cümbüş kesimi haline ettirecek olan Aziz Yıldırım ihtilali de başlıyordu.
Bundan 30 yıl evvel, 1992-93 döneminde yeni ismiyle Şampiyonlar Ligi’nde 30 Eylül gecesi Türkiye’den Beşiktaş alana çıkıyordu.
Rakibi İsveç’in Göteborg kadrosuydu.
KAPANIŞI YAPANLARDAN BİRİ DE ERMAN TOROĞLU
Eski kupanın kapanış merasimlerinden birini ise bir Türk hakemi yapmıştı.
19 Eylül 1990 gecesi Erman Toroğlu, GKS Katowice-TPS maçını yönetmek üzere başhakem olarak alana çıkıyordu.
Eski lige veda merasimini hazırlayan hakemlerden biri de oydu.
Evet, Yeni Avrupa futbolunun başlangıç vuruşu bundan 30 yıl evvel tekrar bu türlü bir akşam yapıldı.
İngiliz ekipleri tekrar Avrupa’ya döndü. Holiganlar büyük ölçüde önlendi. UEFA’nın gelirleri bu yıl 3 milyar Euro’ya yaklaştı.
Ama ligin hayatı hiç de kolay olmadı.
Dünyanın bu en büyük liginin de bir “15 Temmuz“ gecesi var.
ŞAMPİYONLAR LİGİ’NİN 15 TEMMUZ GECESİ
18 Nisan 2021 gecesi Avrupa’nın en büyük 12 kulübü ortak bir bildiri yayınlayarak bir Harika Lig kurmayı kararlaştırdıklarını açıkladı.
Bu Şampiyonlar Ligi’nin sonunu getirecek bir darbe teşebbüsü manasına geliyordu.
Ve darbe teşebbüsünün başında Real Madrid, Barcelona, Chelsea, Manchester United, Manchester City ve Liverpool üzere devler vardı.
Bu darbe teşebbüsü bastırıldı…
Ama şimdilik…
Şampiyonlar Ligi dışında bir küçük kupa düzenlememe fikri hala ortalarda geziyor.
Yani 15 Temmuz hayaleti hala UEFA’nın üzerinde dolaşıyor.
BU GECE BU BÜYÜK İHTİLALİN 30’NCU YILI BAŞLIYOR
Bu gece futbolda bir ayin sezonuz daha başlıyor.
İsteyenler için yazayım.
Maçlar Exxen’den canlı yayınlanacak.
Benim için de uykusuz geceler başlıyor demektir…
Yaşasın futbol…
Ve onun olağanüstü enerjisi…
Ertuğrul Özkök
Odatv.com