Ertuğrul Özkök, eşinin ismine gönderme yapan “Tansu’ya Mektuplar” başlığı altında yazdığı ve “newsletter” olarak paylaştığı yazılarında bugün Madrid’deki NATO Doruğu’ndan birtakım ayrıntılara dikkat çekti. Özkök, MİT Lideri Hakan Fidan’ın teklifinin akabinde İsveç, Finlandiya ve Türkiye üçlü doruğunda muahedeye varıldığını kaydetti.
Özkök’ün, “Türkiye’yi Batı’dan kopmaktan art sıradaki adam mı kurtardı?” başlıklı yazısı şöyle:
Türkiye’yi Batı’dan kopmaktan art sıradaki adam mı kurtardı?
Madrid doruğunun üzerinden 11 gün geçti.
O nedenle bu bayram gününde bu okuyacaklarınız için “Çok gecikmiş bir yazı” diyebilirsiniz.
Öyle olabilir fakat içinde o denli bilgiler var ki, 10 gün gecikmeyle yazılmış olsa bile yeniden de yepyeni…
Ayrıca çok önemli…
Çünkü Madrid’deki NATO Tepesi, Türkiye’nin Batı dünyasından çıkabileceği bir yola girme riski bile olan bir toplantıydı.
Hepimiz biliyoruz ki, az daha çıkmaza giriyordu lakin son dakikada kurtuldu.
Daha doğrusu kurtaracak bir formül bulundu…
O formül neydi ve kim buldu?
İşte bu yazıda o “hikâyenin perde arkasını” okuyacaksınız…
Gazeteci kaynağını açıklamaz ancak ben açıklayacağım
Bu yazının başlığını, “Türkiye’nin Batı dünyasında kalmasını sağlayan formülü kim buldu? Kimdi o bâtın kahraman” da koyabilirdim ve hiç de haksız olmazdım.
Peki bu istihbaratı nereden aldım?
Söyleyeyim.
“Toplantıyı izleyen birinden…”
Gazeteci haber kaynağını vermez lakin ben bana bu bilgiyi aktaran kişiyi de açıklayacağım.
Onu öğrenmek için de yazının sonuna gelmeniz gerekecek.
Şimdi o günden 24 saat öncesine dönelim.
Yani 28 Haziran 2022 gününe…
O kritik üçlü toplantıya girerken çekilen fotoğraf
NATO tarihindeki en kritik doruklardan biri başlamıştır.
Konu Rusya’nın saldırganlığına karşı Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya alınmasıdır.
O gün dünyanın en büyük haber ajanslarından biri olan Reuters bütün dünyaya gördüğünüz bu fotoğrafı geçer.
Fotoğrafta en solda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’i görmekteyiz.
Onun yanında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çevirilerini yapan Fatima Gülham Abusahanab’ı görüyoruz.
Onun önünde Cumhurbaşkanı Erdoğan, solunda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, onun yanında da Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın var.
Masada bayan başbakan var, üslup nasıl olmalı?
Biraz sonra Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasındaki üçlü müzakereler başlayacak.
Erdoğan’ın karşısında ise iki devlet yöneticisi var.
Biri Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö; öteki İsveç Başbakanı Magdalena Andersson’dur.
Üçlü görüşmenin davet sahibi NATO Genel Sekreteri’dir.
Masada bir bayan başbakan da bulunmaktadır ve bu da konuşmaların üslubunu etkileyebilecek bir şeydir…
Ancak daha nezaket konuşmaları biter bitmez Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağzından o denli bir cümle çıkacaktır ki, diplomaside lisanında müspet ayrımcılığa yer olmayacağı anlaşılacaktır.
Toplantı başlar başlamaz Erdoğan o denli bir şey diyor ki
İlk kelamı Erdoğan alır ve motamot şunu der:
“Aslında sizinle görüşmeye hiç niyetim yoktu. Sadece arkadaşım Stoltenberg’in ısrarını kıramadığım için buradayım…”
Tabii salonda buz üzere bir hava eser.
Sanki toplantı başlamadan bitmiştir.
Türk heyeti de bu kelamlardan şaşkındır
Oysa Türk heyetinin teknik üyeleri, bu toplantıdan evvel yapılan ön görüşmelerden çok mutlu ayrılmışlardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu çıkışı onlar için de şaşırtan olmuştur.
Bunun manası da açıktır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasal liderliği bu ön görüşmeden tatmin olmamıştır.
Erdoğan kesin kararlıdır.
İki ülke PKK, YPG ve FETÖ’ye takviyesini kesmedikçe, bu üç örgütü terörist ilan edip, elemanlarını hudut dışı etmedikçe Türkiye NATO’ya girmelerini veto edecektir.
Kuzeyli başkan kelam alıyor ve farklı bir tez getiriyor
Kuzeyli başkanlar Erdoğan’ın bu çok sert tutumundan rahatsız olmuşlardır.
Hangisi olduğunu tespit edemedim lakin, içerden gelen sağlam bilgiye nazaran bu iki önderden biri şunları söylüyor:
“İyi de bize bunları söylüyorsunuz ancak öteki NATO üyesi ülkeler ne olacak? Onlar bu iki örgüte terör örgütü dememeye devam ediyor. NATO üyeleri olarak hâlâ YPG’ye gereç yardımı yapmaya devam ediyor.”
Hiç de haksız olmayan bir tezdir bu…
Biz size değil, siz bize uyacaksınız
Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın buna karşılığı da baştaki kelamları üzere serttir:
“NATO üyeliği sizin doğal hakkınız değil, bizim size tanıyacağımız bir imtiyazdır. O nedenle kuralları siz koyamazsınız…”
Arkasından da son cümlesi gelir:
“Yani siz bizim kurallarımıza uyacaksınız…”
Baştaki soğuk hava yavaş yavaş donmaya yanlışsız gitmektedir.
Çünkü iki ülke de PKK, YPG ve FETÖ’yü terör örgütü olarak tanıma niyetinde değildir.
Kahve molası imdada yetişiyor
İmdatlarına kahve ortası molası koşar.
Böyle memleketler arası toplantılarda iş çıkmaza girerse, en yeterli ve pratik yol bir kahve molası vermektir.
Çünkü bu mola “pratik ve gerçekçi bir formülün” bulunması için son talihtir.
Bunu da kimden öğreniyoruz?
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto’nun geçen hafta Reuters’a verdiği mülakattan…
Salonda Erdoğan’ın gerisinde oturan biri devreye giriyor
İşte bu kahve molasında, o ana kadar sessiz kalan bir Türk yetkili devreye girecektir.
Bu yetkili, toplantıya girerken Reuters’ın geçtiği birinci fotoğrafta olmayan bir kişidir.
İçerde salonda ise masanın etrafında oturanlar ortasında yoktur.
Ama art sırada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çabucak ardında oturmaktadır.
Yanında oturan kişi de İbrahim Kalın’dır.
Bu kişi MİT Başkanı Hakan Fidan’dır…
Hakan Fidan’ın bulduğu tahlil formülü şudur
Kahve molasında gayrı resmî sohbetler yapılırken o kelama girer ve şunu söyler:
“Eğer İsveç ve Finlandiya, YPG ve Gülenciler konusunda bağlayıcı bir teminat vermezse Cumhurbaşkanı Erdoğan bu muahedeyi asla imzalamayacak.”
O vakit tahlil ne?
İşte bu noktada Hakan Fidan şu tahlili önerir:
“İsveç ve Norveç ismi geçen bu örgütlere ‘terör örgütü’ demesin, lakin bunlara hiçbir yardım sağlamayacağı konusunda garanti versin ve bu mutabakat metnine girsin.”
Çözüm bulunmuştur.
Bu tabir motamot bu türlü memorandum metnine girer.
Belki de Türkiye’nin Batı’dan kopmasına mahzur olan bir çözüm
Türkiye bu sonuçtan mutludur.
Çünkü bu iki örgütün ismi birinci sefer milletlerarası bir metne girmiştir.
Ayrıca bu tahlil, Türkiye’nin Batı’dan büsbütün kopmasına kadar gidebilecek bir yolu kapamıştır.
Zirve sonrası mutlu olmayan tek NATO üyesi ise muhtemelen ABD’ydi.
Çünkü Fethullah Gülen hâlâ Pensilvanya’da oturuyordu ve ABD’nin bunu izah etmesi de giderek güçleşiyordu.
Bu istihbaratı kimden aldım açıklıyorum
Bu müzakere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da şahsi diplomasisinin nasıl tesirli olduğunu açıkça gösteriyordu.
Gelelim son soruya…
O gün toplantıda yaşanan ve perde ardında kalan bu istihbaratı nereden aldım?
Açık bir kaynaktan.
Merkezi Londra’da olan “Middle East Eye” isimli bir haber sitesi var.
Bunun Ankara temsilcisi Ragıp Soylu.
AKP’ye yakın üzere görünen fakat yeterli bilgiler alan bir gazeteci.
Madrid Doruğunu bu internet sitesi ismine izlemiş.
Ve bu bilgileri 4 Temmuz 2022 günü çalıştığı haber sitesinde yazdı.
Herhalde bayram rehavetinden olmalı ki, hiçbir gazeteci bunu farketmedi.
Hakan Fidan bir öteki hayati bahiste da formül bulamaz mı?
Bu olay da gösteriyor ki, yeterli çalışan bir istihbarat şefi bazen çok tesirli ve pratik tahliller bulabilir.
Tabii ben de şunu düşünüyorum.
Bu yetenekte bir insan Türkiye ile Suriye ortasındaki bağlarda hem bölgenin, hem iki ülkenin faydasına olacak pratik bir tahlili bulamaz mı…
Ben bulabilir diyorum.
Tabii bir kaidesi var. Siyasi liderlik de bunu isterse…