Ertuğrul Özkök, eşinin ismine gönderme yapan “Tansu’ya Mektuplar” başlığı altında yazdığı ve “newsletter” olarak paylaştığı yazılarında bugün, hayatını yitiren Türkiye’nin en kıdemli gazetecilerinden Hıncal Uluç’un ardından kaleme aldığı yazıda, “Kâğıdı kurtaran insandı. Kâğıda hiç ihanet etmedi, daima sadık kaldı. Ne var ki sadık dostu kâğıt can çekişiyordu. Ona yardım edecek mecali kalmamıştı. Bu his Hıncal Ağabey’i yaşlandırdı. Üslubuna daha kırıcı, daha acımasız bir hava verdi. Hüzün ve çaresizlik onun bütün renklerini aldı götürdü. Kaybettiği birinci renk de mavi oldu… Yeniliğe açık ömür sevincinin rengini yani…” kanısını lisana getirdi. Özkök, Uluç’la ortasının Spotify yazılarını nedeniyle açıldığını belirtti.
Özkök’ün “Kırmızı Pazartesi, Hıncal Uluç’u kim öldürdü?” başlıklı yazısı şöyle:
Kırmızı Pazartesi, Hıncal Uluç’u kim öldürdü?
2010 yılı başında Hürriyet Genel Yayın Yönetmenliği’nden ayrıldıktan sonra uzun mühlet gazeteye hiç uğramadım.
İlk kere 2013 yılında genel yayın direktörü Berberoğlu’nu arayarak, “Enis müsaade edersen gelip icra şurasına 5 dakikalık bir sunum yapmak istiyorum “dedim.
Eminim içinden “Bu adam ne yapmak istiyor tekrar?” sorusu geçmiştir, lakin bana karşı her vakit nazikti ve “Tabii abi gel” dedi.
Kanyon civarında iki odalı ofis
O yıl Spotify Türkiye’ye girmişti.
Şirketin o devirdeki Türkiye yöneticisi Ergül Çivi’yi arayıp ziyaretine gitmiştim.
Kanyon civarında iki odalı bir ofiste çalışıyorlardı.
Arkasından platforma girmiş, listelerimi yapmaya başlamış ve Türkiye’de en çok izlenen Spotify listeleri olmuştu.
Amacım Hürriyet İcra Konseyi üyelerine şunu anlatmaktı:
“Dünyada bir streaming ihtilali başladı. Artık hiçbir şey eskisi üzere olmayacak ve Hürriyet Spotify’la birlikte hoş işler yapabilir” demekti.
Anlattım ve çıktım.
Hürriyet’in idare kademesiyle son temasım bu oldu.
Dün Hıncal Ağabey’i kaybedince neden o gün aklıma geldi?
Dün Hıncal abiyi kaybettiğimizi öğrendiğimde nedense aklıma 2013’deki o icra şurası toplantısı geldi.
(“Hıncal abi” diyorsam lütfen laubaliliğime vermeyin. Kendisine o denli dememizi isterdi.)
Hıncal Abi Hürriyet’e geldiğim günden itibaren beni destekleyen az sayıda Bab-ı Ali mensubu gazeteciden biriydi.
Öteki ikisi de Güneri Cıvaoğlu ve merhum Ufuk Güldemir’di.
Zaman vakit beni eleştirirdi, lakin en güç anlarımda ondan gelen bir yazı, bir bildiri, yapmak isteyip de başaramadıklarım konusunda bana yine özgüven verirdi.
Ölüm haberini aldığım an hissettiğim tek şey şuydu
Ancak son yıllarda övgüler azaldı, onun yerini tenkitler, hatta çok ağır suçlamalar aldı.
Bunun Miladı da 2013’te Spotify’ın Türkiye’ye girişidir.
Hiç gocunmadım, kendimi sorguladım, hatta haklı gördüğüm tenkitler konusunda kendimi düzeltmeye çalıştım.
Ama ne yazık ki artık ortamıza Spotify girmişti.
Dün akşam öldüğü haberini aldığımda ise içimdeki tek his, sevgi ve ona minnetti…
Bu yazı işte o minnet v e sevginin biraz hüzünlü tabiri olacak.
|
Bana Hıncal Uluç’u tek ve beş cümle ile anlat deseniz (*) Bana Hıncal Uluç’u tek cümle ile anlat deselerdi söyleyeceğim tek cümle şu olurdu: “Hıncal Uluç Türk medyasında 1980’lerde başlayan içerik ihtilalinin en devrimci önderlerindendir…” (*) Ona bir cümle daha ek et derseniz, ikinci cümlem şu olurdu: “Hıncal Uluç Türk medyasında siyasi müellif sultasınını kıran birinci devrimcidir…” (*) Üçüncü cümle derseniz onu da şöyle anlatırdım: “Hıncal Uluç Türk medyasında, 2000’lerde gelecek olan ‘entertainement’ yani cümbüş kavramını keşfeden ilik devrimcidir.” (*) Bir de dördüncü cümle: “Türk medyasında ‘Ben’ sözünü kullanmaya cüret eden birinci devrimcidir.” (*) Ve son olarak beşinci cümle: “Gazetecilikte gerçek hamasetin, iktidardaki önderlere vurmak değil, yerleşik ahlakı, yerleşik gazetecilik şeklini, anlatım biçimindeki kalıpları kırmak olduğunu öğreten gazetecidir.” |
Ayşe Arman
Beşinci cümleyi hiç küçümsemeyin, Ayşe Arman o kapıdan girip geldi
Bu beşinci cümleyi hiç küçümsemeyin.
Çünkü “Kadının İsmi Yok” diyen birinci devrimci gazete müellifleri o kapıdan girip geldiler.
Yani birinci “Asena’lar…”
Duygu Asena mesela…
Ayşe Arman üzere devrimci bayanların yolunu bu cümle açtı.
“Biz” tahakkümüne başkaldıranlar o hücre meskeninde ihtilal yemini etti
Onun kıssasında en değerli ihtilallerden biri “ben” diye yazabilme ve konuşabilme bahsidir.
Çünkü “ben” diyebilmek, muharriri “biz” tahakkümünden kurtarır, yani özgürleştirir.
Ona hayranlığımın birinci sebebi budur.
Türk gazeteciliği 1980’li yıllarda gerçek manada bir ihtilal yaşadı.
Bunu da 12 Eylül’de Ankara’dan İstanbul’a taşınan gazeteciler sağladı.
Onlar Ankara’nın ‘Ağır ol da molla desinler’ biçimindeki ağır sisinden kaçan sürgünlerdi.
Önce bir diğer devrimcinin, Ercan Arıklı’nın “hücre evine” sığındılar.
“Kadınca” ihtilali işte bu, medyanın birinci hücre konutunda doğdu.
Aynı konutta Mehmet Yılmaz, Ali Kocatepe ve öbür bireyler yaşıyordu.
Gazetecilerin müzikle, pop müzikçilerle ilişkisi, o hücre konutunda, yani Ercan Arıklı’nın kurduğu o mecmua kümesinde başladı.
Ve gazetecilik, siyasi müelliflere “Bir adım geri” deyip, hayata kapılarını o meskende sonuna kadar açtı.
O hücre meskeninin ihtilal komiseri Hıncal Uluç’tu
Bu hücre meskeninin, ihtilal komiseri Hıncal Uluç’tu…
Açıkça söyleyeyim, benim jenerasyonumun yeni muharrirleri, hepimiz biraz da onun paltosundan çıktık.
O nedenle birbirimizi destekleme, sevme hakkımız kadar dövme, yerden yere vurma hakkımız da vardı.
Biz o hakkı kullanmadık, Hıncal abi ise, bir abi olarak bunu ziyadesiyle kullandı.
Ama tam gereksinimimiz olduğu anlarda tekrar yanımızdaydı, sırtımızı okşadı.
Onun sayesinde Türk pop müziğini, sporun o güne kadar insanlara hiç açılmamış art odalarını, gastronomiyi, restoranları, sinema salonlarını, tiyatroları, dünya haritasını keşfettik.
Açılan o kapıdan giren yüzlerce yeni ve genç muharrir çıktı.
Siyasi gazeteciliğin demode olmuş, kendini art plana düşmüş hisseden bütün ağır babaları o nedenle hiç sevmedi Hıncal abiyi…
Bizse çok sevdik…
Ta ki
|
Spotify geliyor ve Hıncal Ağabey’le aramız açılıyor Ta ki Spotify gelinceyle kadar. Aslında ikinci ihtilal gelmişti ve bu kere ihtilali beşerler değil, teknolojiler yapıyordu. Dijital ihtilal. Ve mesleğin akıllı, ilerici üyeleri sörf tahtalarını alıp bu yeni dalganın üzerine atlıyordu. Oysa Hıncal Uluç devrimci olsa da, kâğıdın sonsuz gücüne inananlar neslindendi. Kâğıtta ihtilal yapan insanı birebir kâğıt statükocu hale getiriyordu. Hiç sevmedi dijital devrimi… Reddetti… Onu övenlere kızmaya başladı. Ve benimle ilgili birinci ağır yazısını Spotify konusunda yazdı. Gazetedeki sayfamı olduğu üzere Spotify’ın o yıl sonunda yayınlanan en çok dinlenenler listelerine ayırmıştım. “Bu nedir” dedi. “Spotify reklamı yapıyor” diye şikâyet etti. Artık Faruk Bildirici’lerin safına geçmişti. Yerden yere vurdu bizleri … Mesaj attım, “Hıncal Abi, milyonlarca insan artık müziğini buradan alıyor. Hayatımızın en değerli şeylerinden biri bu” diye yazdım. Hiç ikna olmadı. Aklı hâlâ konserlerde, evvelden kendisine gönderilen “demo” kasetlerinde kalmıştı.
|
Sonra Netflix geldi lakin onun aklı sinema salonlarındaydı
Sonra Netflix geldi…
Youtube yaygınlaştı.
Sosyal medya hepimizin önüne geçti.
Ama onun aklı ve ruhu hala kağıttaydı.
Kâğıdı kurtaran insandı.
Kâğıda hiç ihanet etmedi, daima sadık kaldı.
Ne var ki sadık dostu kâğıt can çekişiyordu. Ona yardım edecek mecali kalmamıştı.
Bu his Hıncal Ağabey’i yaşlandırdı. Üslubuna daha kırıcı, daha acımasız bir hava verdi.
Hüzün ve çaresizlik onun bütün renklerini aldı götürdü.
Kaybettiği birinci renk de mavi oldu…
Yeniliğe açık hayat sevincinin rengini yani…
|
Bazen ben de düşümde gazetedeki köşemi görüyorum Onu anladığım bir taraf var hiç kuşkusuz. Kâğıt bizim kuşağımız için kendimizi var kılmanın hâlâ en tesirli mecrası üzere görünüyor bize. Bazen ben de hayalimde, kendi yazımı, kâğıt üzerinde bir sayfada, rengarenk fotoğraflar ortasında görüyorum. Hâlâ içimde duruyor o kağıt. Sayfadan uzaklaşmak, “kaybolmuşuz” duygusu veriyor bize… İçimdeki o aşk hâlâ devam ediyor, lakin hayatta yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey daha var. Hiçbir şey meyyit bir aşk kadar meyyit değildir. |
Hıncal Abi Çetin Altan’ın hüznüyle veda etti hayata
Çetin Altan ölmeden evvel Türk fikir ve siyasi hayatına miras olarak kalacak şu kelamı söylemişti:
“Hayal ettiğimiz ülke bu değildi…”
Aslında yalnızca onun değil, bizim kuşağın, 68’lilerin ve ötekilerinin de ortak hüznüdür bu cümle.
Hıncal Ağabey’in hayal ettiği medya da bu değildi.
İşte bu hüzünle ve hayal kırıklığı ile ayrıldı aramızdan…
Ama ben onun devrimci yanını hiç unutmayacağım.
Hıncal Abi, 80 kuşağının öncü gazetecilerini ihtilal kıyılarına taşıyan “Granma gemisinin” kaptanıydı…