Rusya ile Ukrayna ortasında savaş tüm süratiyle devam ederken, Güney Kafkaslar’da evvelki gece Ermenistan’ın provokasyonları yüzünden Azerbaycan ile yeni bir büyük savaşın eşiğinden dönüldü. Rusya’nın dün sabah saatlerinde devreye girmesiyle Azerbaycan-Ermenistan hudut bölgesinde silahların susması sağlandı. İki yıldan bu yana en büyük ateşkes ihlalinde ağır silahların kullanıldığı gece çatışmalarında en az 49 Ermeni askerinin öldüğü bildirildi.
GECE SALDIRDILAR
İki yıl evvel 44 gün süren İkinci Karabağ Savaşı’nı kaybeden Ermenistan, evvelki gece rövanş alma fikriyle Azerbaycan topraklarına girdi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı açıklamasına nazaran gece karanlığından istifade eden Ermeni kuvvetleri, Daşkent, Kelbecer ve Laçin bölgelerine sonu girerek toprağa mayın döşemeye başladı. Akabinde Azerbaycan mevzilerine top ateşi açıldı. Kısa müddette alarm pozisyonuna geçirilen Azerbaycan ordusu saldırganlara karşılık verdi. Zırhlı birlikler, topçu bataryaları ve havadan silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) kullanıldığı karşı operasyonda Ermeni birlikleri geri püskürtüldüğü üzere Ermenistan hudut bölgesinde bulunan karargâhları da imha edildi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, 42’si askeri işçi, 8’i hudut muhafızı olmak üzere 50 askerin hayatını kaybettiğini açıkladı.
RUSYA’DAN YARDIM İSTEDİ
Dün sabaha karşı Ermenistan Güvenlik Kurulu, Başbakan Nikol Paşinyan liderliğinde acil toplanarak Azerbaycan’ın Ermenistan’a tekrar savaş ilan etmiş üzere göstermeye çalıştı. Ermenistan idaresi Rusya ve eski Sovyet cumhuriyetlerinin kurduğu Kolektif Güvenlik Muahedesi Örgütü’ne de (KGAÖ) resmen müracaat yaparak, Ermenistan’ın savunulması için destek kuvvet gönderilmesini talep etti. Başbakan Paşinyan, Azerbaycan ile Ermenistan ortasında neredeyse tüm hudut çizgisinde gece meydana gelen çatışmalarda birinci belirlemelere nazaran 49 Ermeni askerinin öldüğünü de bildirdi.
MOSKOVA DEVREYE GİRDİ
Güney Kafkaslar bölgesinde tırmanan tansiyon, ilerleyen saatlerde Rusya’yı da harekete geçirdi. Dün sabah 08.00 sularında Rusya Dışişleri Bakanlığı, Erivan ve Bakü ile temasa geçerek çatışmaların şartsız kuralsız durdurulmasını istedi. Böylelikle Moskova’nın teşebbüsüyle saat 09.00 sularında taraflar ortasında ateşkes ilan edildi.
GERİLİM NASIL ALEVLENDİ
– Azerbaycan-Ermenistan-Rusya önderleri İlham Aliyev, Nikol Paşinyan ve Vladimir Putin tarafından 10 Kasım 2020 tarihinde imzalanan ve 44 gün devam eden savaşı sona erdiren Moskova Anlaşması’ndan sonra iki yıl boyunca irili ufaklı ateşkes ihlalleri daha evvel de yaşanmıştı.
– Son olarak 25 Ağustos tarihinde üçlü muahede gereği Laçin kentinin Rus barış gücü nezaretinde Azerbaycan’a devredildiği gün Ermeni milisleri, Azerbaycan askerlerine Laçin koridoru bölgesinde ateş açmış, üç askerin yaralanmasına yol açmıştı.
– Evvelki gece meydana gelen ve yeni bir topyekûn savaşı anımsatan çatışmaların bariz bir öteki özelliği daha var: Son iki yıldır hudut bölgesinde irili ufaklı hücumları genelde Dağlık Karabağ bölgesinde kalan Ermeni milisleri düzenliyordu. Evvelki geceki çatışmaları ise direkt Ermenistan ordusu başlatmış oldu. Bu, kapsamlı provokasyonun Ermenistan idaresi ve Başbakan Paşinyan ile genelkurmayın bilgisi dahilinde yapıldığı manasına geliyor.
– Böylelikle son devirde Ermenistan içinde çok milliyetçi kümelerle diasporayı temsil eden Taşnak partisi baskısına maruz kalan Paşinyan, evvelki gece barışçıl çizgiden geri adım atmış oldu.
– Ermenistan’da havanın değişmesi 32 yıl boyunca Ermenistan ile Karabağ ortasında kara temasını sağlayan Laçin koridorunun devredilmesiyle Azerbaycan’ın Nahçıvan ile ilişkiyi sağlayacak Zengezur koridorunun açılması için yapılan baskının da rol oynadığı üzerinde duruluyor. Kapsamlı çatışmaların akabinde Azerbaycan’dan Nahçıvan’a kara koridoru açılması sıkıntısı Ermenistan tarafından rafa kaldırılabilir.