Baş, Millet İttifakı’nın adaylığında birleştiği CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyip desteklemeyecekleriyle ilgili soruya da karşılık verdi.
Baş, “Başından beri bir eğilimimiz var. Bu da, ortak adayla bu işi bitirmek. Yurttaş buluşmalarında temel sorumuz şuydu: ‘Dünya tarihinin tahminen de en makûs iktidarlarından biri, 20 yıldır kazanıyorsa muhalefet bir yerde eksik yapıyor. Bunları tespit edelim ve bunları bir daha yapmayalım.’ Bu soruya karşılık arıyorduk. 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde şöyle düşünülmüştü; birinci tıpta ne kadar çok aday çıkarsa o kadar güzel olur, böylelikle seçim ikinci tipe kalır. İkinci cinste da birinci cinste en yüksek oy alan muhalefet adayında birleşilir ve seçimi kazanırız.
AĞIR HEZİMET YAŞATABİLİRİZ
Fakat hesap etmediğimiz bir şey oydu, alana çıktığımızda muhalefetin tüm adayları için söylüyorum, Demirtaş istisna, o cezaevindeydi. Birbirlerinden oy almaya odaklandı. Bunun sonucunda Erdoğan kazandı. O vakit şunu yapmalıyız. ‘İkinci cinste da oy verebileceğimiz adaya birinci cinste oyu verelim, bitirelim bu işi.’ Farklılıklarımızı değil iştiraklerimizi öne çıkartalım. Bunun etrafında birinci çeşitte tek adayla yüzde 60’lara varan yüzde 70’leri hedefleyen bir ağır yenilgiyi Erdoğan’a yaşatabiliriz.”
TİP Genel Lideri Erkan Baş, cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine ilişikin olarak Cumhuriyet’ten İklim Öngel’in sorularını yanıtladı.
Öngel’in soruları ve Baş’ın bunlara verdiği cevaplardan kimileri şöyle:
– İttifakta yaşanan kriz seçimi nasıl etkiler
Büyük tesiri olacağını sanmıyorum. Türkiye ittifaklara yeni alışıyor. İttifak, farklılıkların yana yana durduğu yeni bir yer demek. Doğal olan ittifaklarda farklı görüşlerin, hassasiyetlerin belirtilmesidir. Birebir vakitte ittifaklar, farklılıklara karşın bir ortada yürüyebilme iradesi geliştirebilmektir. Buna alışacağız.
– Oy verirken tesiri olmayacak mı
Bozucu bir tesiri olmayacaktır. Kriz yaşandı ve aşıldı. Siyaset esasen müzakere ile çabayı iç içe yürütme sanatı. Krizi âlâ de yönettiklerini de söylemeliyim. Dışarıdan izleyen biri olarak birinci anda ortaya çıkan tablo her şey bitti üzere gözüküyordu.
– Akşener’in açıklaması sert diye eleştirildi…
Ama CHP de hiç konuşmadı. Hengame anında ne beklenir. Biri hiddetlenince karşı tarafta hiddetlenir ve barış mümkün olmaz. Fakat CHP sağ duyulu davrandı. Krizi aşma iradesi ortaya koydular ve aşıldı.
– Kemal beyin adaylığını destekleyecek misiniz
Başından beri bir eğilimimiz var. Bu da, ortak adayla bu işi bitirmek. Yurttaş buluşmalarında temel sorumuz şuydu: ‘Dünya tarihinin tahminen de en berbat iktidarlarından biri, 20 yıldır kazanıyorsa muhalefet bir yerde eksik yapıyor. Bunları tespit edelim ve bunları bir daha yapmayalım.’
Bu soruya cevap arıyorduk. 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde şöyle düşünülmüştü; birinci tıpta ne kadar çok aday çıkarsa o kadar düzgün olur, böylelikle seçim ikinci cinse kalır. İkinci cinste da birinci cinste en yüksek oy alan muhalefet adayında birleşilir ve seçimi kazanırız. Lakin hesap etmediğimiz bir şey oydu, alana çıktığımızda muhalefetin tüm adayları için söylüyorum, Demirtaş istisna, o cezaevindeydi. Birbirlerinden oy almaya odaklandı. Bunun sonucunda Erdoğan kazandı. O vakit şunu yapmalıyız. ‘İkinci cinste da oy verebileceğimiz adaya birinci cinste oyu verelim, bitirelim bu işi’. Farklılıklarımızı değil iştiraklerimizi öne çıkartalım. Bunun etrafında birinci çeşitte tek adayla yüzde 60’lara varan yüzde 70’leri hedefleyen bir ağır yenilgiyi Erdoğan’a yaşatabiliriz.
Buradaki tek şart şu: muhalefetin rastgele bir ögesinin dayatmacı, başkalarına kapalı olmaması gerekir. Hepimiz ismine bir süreç yönetilecekse en azından bir açık kapı siyaseti izlemek, tartışmak, konuşmak lazım. Bu yapıldığında ortak akıl genişletilebilir.
– Tek adayda buluşulması gerektiği noktasındasınız…
Geldiğimiz noktada Millet İttifakı bunun bir adımını attı. Bundan sonraki etap Sayın Kılıçdaroğlu ile Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenlerinin bu sıkıntıyı konuşabileceği düzlemler yaratmaktır.
– Kemal beyefendi ile adaylık katılaşmadan görüştünüz, ne konuştunuz? HDP’yi de ziyaret edeceğini söyledi…
Deprem dayanışması örgütledikleri, Kızılay’ı protesto ettikleri için arkadaşlarımız gözaltına alınmıştı. Kemal beyefendi o günlerde telefon da etmişti. Hem zelzele sürecine ait bir kıymetlendirme yaptık, kuşkusuz önümüzdeki sürece ait de kısa da olsa değerlendirmeler yaptık lakin şimdi kesinleşmemişti. Kendilerine şunu söyledik; Millet ittifakını politik olarak eleştirebiliriz lakin kutuplaşmış bir Türkiye’de birliktelik oluşması değerlidir. Dışarıdan müdahale eden bir yaklaşım içinde olmayacağız, kararlarını alsınlar, ondan sonra memleketin tümüne ait sorumluluk hepimizin. Bunu oturup konuşmamız gerekir.
– Partinizin hafta sonundaki toplantısının akabinde ittifakla da bir buluşma gerçekleştireceksiniz değil mi
Seçimlere ait yaklaşımlarımızı ortaya koyduktan sonra bu görüşmeleri ittifak ile müzakere etmemiz gerekiyor. Emek ve Özgürlük ittifakı seçim ittifakı değil. Lakin TİP’in bu ittifakın tıpkı vakitte bir seçim ittifakına dönüşmesi gerektiğiyle ilgili görüşü var. Bu olacaksa seçime yönelik hali da ortaklaştırmak en doğrusu olur.
2018 seçimlerini de örnek verdiğinize nazaran Kemal beyefendisi destekleme gerekli üzere bir sonuç çıkıyor…
Kemal beyefendi an itibariyle Millet İttifakının adayı. Kişi olarak Kemal Kılıçdaoğlu’na aday olduğundaki tavır ile ittifakın adayına dair tavır bir ve birebir olamaz. Biz Kemal beyefendisi tanıyoruz lakin ittifakın adayı Kılıçdaroğlu ne yapacak, amaçları, yaklaşımı ne, bunları oturup konuşmak gerekir.
– Kemal beyefendi ne yaparsa desteklersiniz ya da ne yapmazsa desteklemezsiniz?
Destekleyeceksek de desteklemeyeceksek de yüzünü bize dönmüş yurttaşlarımıza bunu açık ve net biçimde anlatabilmemiz lazım. Biz Kılıçdaroğlu’nu şu nedenlerle destekliyoruz ya da şu yaklaşımı nedeniyle destekleyemiyoruz. Bunu temsil ettiğimiz toplumsal kesite tabir edebilmemiz gerekir. Bu da medya üzerinden sürdürülecek bir tartışma değil. Bunu karşılıklı görüşürsünüz. Emek ve Özgürlük İttifakı kendisi açısından değerli gördüğü başlıkları ortaya koymalı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin en kısa müddette lağvedilmesinde ortaklaşıyoruz.
‘Neden Emek ve Özgürlük İttifakı var’ sorusunun kolay bir cevabı var. AKP sona erdikten sonra Cumhuriyetin ikinci yüzyılında tüm yurttaşların eşit yurttaşlık şuuruyla, özgür, keyifli, barış içinde yaşayabileceği, işçilerin bayanların, gençlerin, LGBT artıların haklarını alabilecekleri bir Türkiye hayalimiz var. Bu yalnızca Erdoğan’ın yenilmesiyle başlayabilecek bir süreç değil. O bir birinci adım olur.
– Ne yapacağını net bir halde öğrenmek mi istiyorsunuz
Tabi konuşmamız gerekiyor. Örneğin kendi ismimize söyleyeyim. Emekçi sınıfının örgütlenmesinin önündeki mahzurlar. Bir fabrikada çalışanlar sendikalaşmaya başladıkları anda işten atmalar, kolluk güçleri, yargı düzenekleri aracılığıyla engellemeler başlıyor. Türkiye’de personel sınıfı örgütsüz ve bunun sonucunda makus şartlarda çalışmak zorunda kalıyor. En büyük önceliklerimizden biri emekçi sınıfının önündeki örgütlenme mahzurlarının kaldırılması. Bu husustaki yaklaşımı öğrenmek istiyoruz.
– İttifakınız desteklerse sonuç ne olur
Açık orta ile kazanırız. Bir devrin kapandığı duygusu hakim hale gelirse güç artacaktır. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun adaylığı sırasında en düşük katılma oranının olduğu seçimlerinden birini yaşadık. Seçmende ‘Zaten kazanamayız, kazansak da bir şey olmaz’ duygusu oldu. O seçimde bile iştirak yüksek olsa Erdoğan birinci cinste kazanamayabilirdi. Artık seçime iştirakin artacağını, temel olarak da muhalif seçmenin seçime katılacağını sanıyorum. Lakin daima şu ihtiyatı koyuyorum; Erdoğan bir ittifak bozma ustasıdır. Erdoğan’ın kimyasını, 2018 seçimi bittiği günden bu yana karşısında oluşan toplum ittifakını dağıtamaması, bozdu. Örneğin partiler ortası ittifak oluşmuyor lakin toplumda ittifak oluşuyor. Ortada bir yurttaş dayanışması var. Ortaklaşabilirsek bu işi bitiririz.
– Demirtaş’ın Akşener’e mektubuna ne dersiniz
Demirtaş aslında yetenekli bir siyasetçi idi. Cezaevine girdikten sonra kendisini tabir edebilme gücü artı. Hem kararlı hem de nazik biçimde durumu tüm çıplaklığıyla ortaya koymuş. Anlaşıp anlaşamamak diğer bir şeydir siyasette. Lakin konuşmayacaksak da Demirtaş’ın sorduğu soru kıymetli, ne yapacağız? Çok değerli buluyorum.