Son bir ayda gerçekleştirdiği ziyaretler kapsamında iki “üçlü zirve”ye katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, mevkidaşlarıyla yaptığı ikili görüşmelerde de Suriye, Rusya-Ukrayna Savaşı, bölgesel problemler ve ikili alakaları ele aldı.
Astana Üçlü Zirvesi münasebetiyle 19 Temmuz’da İran’ın başşehri Tahran’a giden Erdoğan, Suriye bahisli Astana Formatında 7’nci Üçlü Tepe Toplantısı’na iştirak etti.
İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile farklı ayrı bir ortaya gelen Erdoğan, Türkiye-İran Yüksek Seviyeli İşbirliği Kurulu’nun 7’nci Toplantısı’na başkanlık yaptı.
Tahran’daki bu görüşmeden 3 gün sonra, 22 Temmuz’da İstanbul’da Ukrayna Tahıl Koridorunun işlemesini sağlamak için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ortasında “Tahıl ve Yiyecek Unsurlarının Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Teşebbüsü Belgesi” imzalandı.
Anlaşma çerçevesinde, Ukrayna’nın tahıl ve öbür besin eserlerini dünya pazarlarına ihracı için geliştirilen planı yürütecek ve gözlemleyecek İstanbul’daki Müşterek Uyum Merkezi, 27 Temmuz’da çalışmalarına başladı.
1-18 Ağustos’ta 43 gemi tahıl sevkiyatı için seyre çıkarken bunların 25’i Ukrayna limanlarından hareket etti. 18 gemi ise tahıl sevkiyatı için Ukrayna limanlarına gitti. 17 günde Ukrayna limanlarından 622 bin tondan fazla tahıl sevkiyatı gerçekleştirildi.
SOÇİ TEMASLARI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tahran ziyaretinden 17 gün sonra Rusya Devlet Başkanı Putin’in davetine icabetle 5 Ağustos’ta Rusya’nın Soçi kentine gitti. Erdoğan, program kapsamında Putin ile yaptığı görüşmelerde Türkiye-Rusya ikili ilişkilerinin yanı sıra güncel global ve bölgesel meseleler hakkında fikir teatisinde bulundu.
İkili görüşme sonrası yayımlanan ortak bildiride, önderlerin, Suriye’de tüm terör örgütlerine karşı uğraşta dayanışma ve eş güdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit ettikleri belirtildi.
Bildiride, Erdoğan ve Putin’in, Ukrayna limanlarından tahıl ve besin eserlerinin emniyetli taşınmasına yönelik İstanbul Mutabakatına varılmasında iki ülke ortasındaki yapan alakaların rol oynadığını teyit ettiği kaydedildi.
Soçi’deki görüşmede Erdoğan ve Putin, iki ülke ortasında ulusal paralarla ticaret ve MİR kartın kullanımı bahislerini ele aldı.
LVİV’DE ÜÇLÜ ZİRVE
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi’deki görüşmeden 13 gün sonra Rusya-Ukrayna Savaşı’nda ateşkesin sağlanması, bölgeden sivillerin tahliyesi ve barışın tesisi için yürüttüğü diplomatik çalışmalar kapsamında, 18 Ağustos’ta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin daveti üzerine Ukrayna’nın Lviv kentine gitti.
Potoçki Sarayı’nda Zelenskiy ile baş başa görüşen Erdoğan, Zelenskiy ve BM Genel Sekreteri Guterres ile üçlü tepede bir ortaya geldi. Doruğun akabinde Erdoğan, Zelenskiy ve Guterres ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Ukrayna’nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının tekrar inşası emeliyle Erdoğan ile Zelenskiy’nin huzurunda mutabakat imzalandı.
Türkiye ve Ukrayna ortasında yapılan mutabakatta, Ukrayna’nın yine inşası için bir Görev Gücü oluşturulması ve Görev Gücü ile Ukrayna’da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi toplumsal ve ekonomik kıymeti haiz tesislerin yine inşası için çalışmaların birlikte koordine edilmesi imza altına alındı.
DİPLOMASİ TRAFİĞİ EYLÜL’DE DE DEVAM EDECEK
Eylül ayında da ağır diplomasi yürütmesi beklenen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 7-9 Eylül’de Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna Hersek’i kapsayan Balkan tipine çıkması planlanıyor.
Rusya Devlet Lideri Putin’in daveti üzerine 15-16 Eylül’de Özbekistan’ın Semerkant kentinde düzenlenecek Şangay İşbirliği Örgütü Devlet Liderleri Doruğu’na katılması beklenen Erdoğan’ın, Şangay İşbirliği Örgütü üyeleri, gözlemci ya da diyalog ortağı olarak katılacak devlet liderleriyle da görüşmesi öngörülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 20 Eylül’de de ABD’nin New York kentinde düzenlenecek BM Genel Heyetine katılarak hitapta bulunması bekleniyor.