Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Erdoğan, muhalefete tenkitlerde bulunarak “Durmuyoruz, çalışıyoruz. En son Bay Kemal’in KYK ile ilgili söylediklerini duydunuz. Ondan sonra da ben söyledim yaptı noktasına geldi. Daima o denli oldu zaten! O söyledi ben de yaptım!” dedi.
Erdoğan’ın cevaplarından satırbaşları şu biçimde:
ÜÇÜMÜZÜN NİYETLERİ DE BİREBİR DEĞİLDİ: Astana süreciyle alakalı olarak İran ve Rusya ile başladığımız nokta ne ise ben bugün de Sayın Putin’i birebir noktada gördüm, birebir değerlendirmeleri yapıyor gördüm. İran tarafında olağan daha evvel Hasan Manevî vardı, artık ise İbrahim Reisi var. İster istemez birtakım değişiklikler oluyor desek de İran üzere bir devlet, bu cins niyetlerini o denli kısa vadede değiştirmez. Tıpkı formda Rusya’da esasen Putin işin başındaydı, tekrar işin başında. Bizde de birebir biçimde, Erdoğan Türkiye Cumhuriyeti’nin başındaydı, tekrar başında. Üçlü Tepe sonrası ortak basın toplantısında da görmüşsünüzdür, üçümüzün de fikirleri herhalde tıpkı değildi. Farklı niyetler ortaya koyduğumuz çok açık net ortadaydı. Birtakım yerlerde farklılıklar olsa bile terörle uğraş konusunda bir kere bir birliktelik var. Terörle ilgili bahiste da PKK/PYD/YPG terör örgütlerine karşı ister istemez birleşiyoruz. Kaldı ki aslında bu rejime de en çok ziyanı veren sorun. Şu anda terör örgütü, Fırat’ın doğusunda bilhassa petrol kuyularını emiyor, sömürüyor; ondan sonra rejime de satıyor. Bu türlü bir durum var.
Şimdi baktığımızda, Amerika evvelki liderler devri de dahil buradaki terör örgütlerine önemli manada binlerce tır silah, mühimmat, araç gereç taşıdı. Bu hala devam ediyor. Hatta koalisyon güçleri de tekrar tıpkı formda bu dayanaklarını sürdürüyorlar. Yaptığımız görüşmelerde Sayın Biden’a da söyledik. Dedik ki “Bakın, bu kadar tırları buraya siz gönderiyorsunuz. Buradaki bütün terör örgütlerine bu takviyeleri siz veriyorsunuz. Ondan sonra da terörle çabada beraberiz, NATO’da beraberiz diyorsunuz.” Nasıl beraberiz? Bunları daima işlemek durumundayız.
HAREKÂT GÜNDEMİMİZDE YER ALACAK: Yeni bir harekât konusu ulusal güvenlik telaşlarımız giderilmediği sürece gündemimizde yer almaya devam edecek. Öteki taraftan bakıyorsunuz Amerika’nın oradaki elemanları terör örgütü mensuplarına eğitim yaptırıyor. Bu eğitim esnasında rejimin bayrağını da orada bunlar dalgalandırıyorlar. Niye? Güya aldatacak ya… Aldatabilirse… Yaptıkları iş, orada Türk askerine karşı bir terörist aksiyona girmek. Burada da kalkıp rejimin bayrağını orada dalgalandırmakla sanki Türk ordusunu aldatır mıyız diye düşünüyorlar. Bunu yemezler. Şu anda olağan gerek Fırat’ın doğusu gerek İdlib gerek Afrin, bütün buralardaki gelişmelerde biz hassasiyetimizi sürdürüyoruz. Başından itibaren de konuştuğumuz şey şu; huduttan 30 kilometre güneye kadar, buralardaki terör örgütleriyle gayretimizde Rusya’nın da İran’ın da bizim yanımızda olmasını istiyoruz. Burada bize gerekli takviyesi vermelidirler. Bunu burada gerek Sayın Putin’e gerek Sayın Reisi’ye de tekrar tabir ettik. Her ikisi de esasen yaptıkları açıklamalarda bu mevzulara vurgu yaptılar. O denli zannediyorum ki PKK/YPG/PYD hususlarında farklı düşünmüyoruz. Fakat bundan sonra da tekrar bunu işlemeye devam etmemiz lazım.
SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNYLE KAYGIMIZ YOK: Artık burada rastgele bir değişikliğin olup olmadığı hesabına girecek olursak o vakit esasen Astana sürecinin hiçbir manası kalmaz. Astana süreci niye var? Suriye’nin toprak bütünlüğü noktasında Türkiye’nin rastgele bir sıkıntısı yok. Biz bu türlü bir tasarrufun içerisinde değiliz. Lakin bizim burada huduttan 30 kilometre alan için belirttiğimiz bir konu var. Zira buralardan bizim hudutlarımıza daima taarruzlar oluyor. Bizim burada askerlerimiz şehit oldu, insanlarımız öldürüldü. Yalnızca Türk vatandaşı olarak değil, İdlib’de ve öbür bölgelerde sivil beşerler öldürüldü. Bütün bunları bizim dünyayla paylaşmamız, bunları anlatmamız lazım. Amerika şu anda bir sefer Fırat’ın doğusunu terk etmek durumunda. Astana sürecinden çıkan tespit bu. Diyorlar ki, Fırat’ın doğusundan Amerika askerini çeksin. Artık buradan çıkacak bir sonuç Türkiye’nin de beklentisidir. Zira oradaki terör örgütlerini besleyen Amerika. Amerika terör örgütlerini beslediğine nazaran, biz de bu terör örgütleriyle uğraş ettiğimize nazaran, oradan çekildiği anda yahut bu terör örgütlerini beslemediği takdirde bizim işimiz kolaylaşacaktır.
İRAN’IN MÜLTECİ SORUNU: Afganistan’dan gelen mülteciler konusunda İran’ın önemli kasveti var. Sayın Reisi bunları açık net anlattı. Natürel kolay değil. Kamp noktasında hazırlıkları var mı yok mu diye baktığımızda yok. Yani biz şu anda mesela Suriye’nin kuzeyinde briket konutlar yapıyoruz. Bizim bu yaptığımız briket konutlarla de maksadımız en az 1 milyon Suriyeli mülteciyi tekrar kendi topraklarına geri döndürmek. Şu an prestijiyle da konut sayıları her geçen gün artıyor ve bunu STK’larla daima birlikte yapıyoruz. Lakin bunu bilhassa söylüyorum; ne Avrupa Birliği’nden ne şuradan ne buradan en ufak bir dayanak alarak değil, bizim kendi sivil toplum kuruluşlarımızla birlikte yapıyoruz. AFAD’ın koordinesinde bunu sürdürüyoruz. Amacımız de inşallah burada 250 bin konut yaparsak, biz cebren değil, istekli olarak geri dönüşü inşallah 1 milyonun üzerine çıkarırız. Ve o ucube çadırlar içerisinde yağmurda, çamurda anne babaları, çoluk çocukları inşallah berbat kaidelerde görmeyiz.
F16 SATIŞI VE ABD İLE BAĞLANTILAR: Biz tabi Sayın Biden ile bu mevzuları görüştüğümüzde Biden, bize bu türlü bir Yunanistan kaidesi filan koymadı. Tam tersine, uzunca yaptığımız görüşmede NATO üyesi ülkeler olarak herhalde birbirimizin hukukunu korumalıyız diye konuştuk. Kendisi de F16’lar konusunda “Ben elimden gelen bütün uğraşı göstereceğim” dedi. Maalesef şu anda Temsilciler Meclisinde az da olsa bu işe muhalefet edenler var. Mevcut gelişmelere baktığımızda aslında bu türlü bir şart sorunu bana nazaran bizi bağlayıcı bir şart değil. Kâfi ki onlar F16’larla ilgili bizim teklifimize evet desinler, bize sıfır F16’ları versinler. Zati elimizdekilerin bakım tamirini biz şu anda yapabilecek güçteyiz. O hususta rastgele bir kasvetimiz yok. Fakat doğal ki yedek kesim noktasında kimi taleplerimiz var. Bunları da yerine getirmeye karar verdiler. Bir de Amerika’da Kasım ayında orta seçimler var. Onlar da değerli. Kasım orta seçimleri ne getirir ne götürür bunları da göreceğiz. Orada cumhuriyetçilerin senatoda daha ağır basacağı, Temsilciler Meclisinde de yeniden tartısı ele geçireceği istikametinde bilgiler geliyor.
RUSYA’NIN UKRAYNA OPERASYONU: Şu an prestijiyle Sayın Putin’in bizim çabalarımız noktasındaki bakışı olumlu. Bundan ötürü hatta şükranlarını bildiriyor. Bize çok çok farklı kimi teklifleri oldu. Biz inşallah burada doğal gaz konusunda, Akkuyu probleminde ve başka mevzularda şu anda dayanışmamızı motamot sürdürüyoruz, sürdüreceğiz.
AZERBAYCAN-RUSYA-TÜRKİYE: Sayın Putin’in galiba evvelki gün Sayın İlham Aliyev’le görüşmesi oldu. Hatta bana “Size İlham Aliyev’in de selamını getiriyorum” dedi. Aliyev’le görüşmesinde “Erdoğan’la da görüşeceğim” deyince Aliyev’in “benim de selamlarımı iletin” dediğini aktardı. Oradaki gelişmelerle ilgili ben İlham Bey’le de daha yeni görüştüm. Yaptığımız görüşmede de İlham Beyefendi “olumlu istikamette yürüyor” dedi. Biliyorsunuz Avrupa Birliği Kurulu Lideri Michel ve Paşinyan’la bir arada üçlü bir ortaya geldiler. O görüşme de yeniden İlham Bey’in tabiriyle olumlu geçti. O görüşmeden sonra biz İlham Bey’le ayrıyeten bir daha görüşmüştük. Aldığım bilgilere nazaran istikamet üzere gidiliyor ve yakında da inşallah o bölgeyi kapsayacak havalimanın da açılışı yapılacak.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİ: Biz Finlandiya’ya da İsveç’e de NATO Genel Sekreteri’nin de yer aldığı masada koşullarımızı çok açık net söyledik. Kapalı, gizli rastgele bir şey yok. Kuralımız bu ülkelerin terör örgütlerinin faaliyet ve şovlarını sonlandırması, ellerindeki teröristleri iade etmesi… Biliyorsunuz PKK/PYD/YPG ve FETÖ’yü terör örgütü olarak burada kayıtlara girdik. Bunları vereceksiniz dedik. Parlamentolarına varıncaya kadar bu terör örgütünü bunlar besliyorlar. Adeta kuluçka yuvası üzere. Bu türlü bir durum var. Artık bunlar bize verdikleri kelamı yerine getirmedikleri takdirde bizim de bu işe olumlu bakmamız mümkün değil.
Diğer taraftan sağ olsun bizim muhalefet aslında elimizden bütün gereçleri çabucak kapıveriyor! Onlar dediler ki esasen biz bu işe fırsat vermeyiz. Bir kere Yunanistan’ın yine NATO’ya girmesinin önünü siz açtınız. Adamlar çıkmıştı, siz tekrar soktunuz içeri. Bunları halkımıza, hele hele gençlerimize anlatmamız lazım.
Şu anda maalesef terör noktasında çabucak hemen İskandinav ülkelerinin tamamı bu işin kuluçkası. Norveç de bu türlü. Her ne kadar şu anda Sayın Genel Sekreter oralı olsa da lakin maalesef onlar da o denli. En ilerisi Almanya, orada da o denli. Fransa, Hollanda, İskandinav ülkeleri, İngiltere, İtalya o denli. Hepsinde durum bu. Batı’nın şu anda bu mevzuda konuşacak aslında ne mecali ne hakkı var.
RUSYA VE UKRAYNA ARABULUCULUĞU: Şu anda bizim rolümüz, konut sahibiyiz. Konut sahibi sıfatıyla bir arabuluculuğumuz var. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden ihracı konusunda uzun müddettir ağır çalışma içerisindeyiz. Bu mevzuyu Sayın Putin ve Sayın Zelenskiy’le müteaddit defalar görüştüm. Dışişleri ve Ulusal Savunma Bakanlıklarımız da kendi muhatapları nezdinde görüşmeler yürüttü. Sonuçta geçen hafta İstanbul’da yapılan teknik toplantıda BM planı çerçevesinde sürecin ana sınırları üzerinde bir mutabakat oluştu. Artık bu hafta bu mutabakatı yazılı bir metne bağlamak istiyoruz. Önümüzdeki günlerde de planın uygulamaya başlamasını temenni ediyoruz. Süreç İstanbul’da kurulacak bir uyum merkezinden yürütülecek. Burada ülkemizin yanı sıra, Rusya, Ukrayna ve BM’den yetkililer bulunacak. İlgili tüm tarafların itimadını haiz olan ülkemiz, kurumlar ortası bir yaklaşımla sürecin sağlıklı biçimde yürütülmesi için gerekli eşgüdümü yapacak. Global besin güvenliği bakımından kritik ehemmiyet arz eden bu hassas süreci nihayete erdirmek için ağır uğraşlarımız devam ediyor.
İÇ SİYASETTE SON DURUM: Türkiye’nin en büyük talihsizliği, demokrasinin gereği olan bir muhalefete sahip olmadığıdır. Bizde bu türlü bir muhalefet yok. Batı ülkelerinde, kimi yerlerde muhalefet tekrar bizdeki üzeredir fakat birçoğunda gelirler iktidarlarını desteklerler. Lakin bizde bu türlü bir şey yok. Palavra üzerine konseyi bir siyaset anlayışı var. Ana muhalefette de o denli, yavru muhalefette de o denli, masanın altındakinde de o denli. Hepsinin şu andaki yapısı bu. Onlar karşımızda fakat milletimiz bizim yanımızda. Cumartesi günü Kayseri’deyim. Toplu açılışlar yapacağım. Kayseri’de caddeler, meydanlar esasen gereken yanıtı gerekenlere verecektir. Tıpkı gün yeniden Kayseri’de büyük bir fabrikada emekçilerle toplantım olacak. Durmuyoruz, çalışıyoruz. En son Bay Kemal’in KYK ile ilgili söylediklerini duydunuz. Ondan sonra da ben söyledim yaptı noktasına geldi. Daima o denli oldu zaten! O söyledi ben de yaptım!