‘Değerli arkadaşlar G-20’nin bu yılki teması birlikte daha güçlü toparlanmaydı. Sene boyunca çok sayıda teknik seviyede çalışma gerçekleştirildi. Türkiye olarak görüşlerimizi paylaştık, tepe gündemine katkıda bulunduk. Son gelişmeleri değerlendirdik. Dünyamız son 3 yıldır salgınla başlayıp sıcak çatışmalarla çetrefilleşen sancılı bir periyottan geçiyor.
Aşırı yükselen güç, besin ve hammadde fiyatlarının tüm ekonomileri zorladığı görülüyor. Pek çok bölgede 60 yılın tepesine ulaşan enflasyon sayıları karşılaşılan zahmetlerin büyüklüğünü gösteriyor. Alışılageldik tarzlarla enflasyonu düşürme formülünün şimdi isteneni veremediğini görüyoruz.
Küresel iktisatla ilgili giderek artan resesyon tartışmaları bizi bekleyen tehlikelere işaret ediyor. Bir çıkış yolu bulunamazsa mevcut durumun kötüleşeceğini gösteriyor. Bu kriz tüm ülkelerin krizidir lakin global iktisattaki kötüleşmenin en şiddetli vurduğu yerler Afrika ve Asya’daki kırılgan devletlerdir.
Somali’den Yemen’e uzanan geniş bir bölgede milyonlarca insan kıtlık tehdidiyle karşı karşıyadır. Ekonomik kriz Afrika ve Asya kökenleri göçmenlere karşı nefret telaffuzlarını de artırmıştır. İslam ve yabancı düşmanlığıyla gayrette daha fazla hassasiyet gösterilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Türkiye bu sınamalar karşısında üzerine düşeni yerine getirmenin gayretindedir. Bugün de tüm gücümüzle barışın, refahın ve adaletin tescili için içtenlikle gayret gösteriyoruz. 5 milyon yerlerinden edilmiş bireye mesken sahipliği yapıyoruz. Bölgemizdeki çatışmaları durdurmak için en fazla çalışan ülke pozisyonundayız. Savaşın kazananı, adil bir barışın ise kaybedeninin olmayacağı fikriyle hareket ettik. Tarafları pek çok sefer tıpkı masa etrafında bir ortaya getirme muvaffakiyetini sergiledik. Karadeniz’de tahıl koridorunu inşa ettik bu formda besin krizinin tahliline katkı sağladık. 11 milyon ton tahılın dünya pazarına girmesini temin ettik.
Ortak bildirimizde besin israfının azaltılması konusunda taahhütte bulunmuştuk. Bir yanda dijitalleşmeyi düşünürken başka yanda 2 milyar insanın yoksulluk içinde yaşadığı gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Bir tarafta lüks, şatafat ve israf hakimse burada bir sorun var demektir. Türkiye olarak bu adaletsiz tabloyu değiştirmeye yönelik faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Eşim Emine Erdoğan öncülüğünde yürütülen ‘Sıfır Atık’ projesinin milletlerarası arenaya taşıdık.
Zirvemizin bir başka yüklü gündemini de sıhhat konusu oluşturdu. Global sıhhat sisteminin geliştirilmesi üzerinde görüş alışverişinde bulunduk. Türkiye’nin sıhhat altyapısında katlettiği arayı burada paylaşma imkanı buldum. Türkiye olarak büyük bir muvaffakiyet öyküsü yazdığımıza inanıyorum. 1 milyon 350 bini bulan sıhhat çalışanımızla kelam sahibiyiz. Dünyada Kovid-19 aşısı üretebilen 9 ülke ortasına girdik. Kent hastaneleri sıhhat alanında yeni bir devri başlattı. Kritik salgın günlerinde devasa bir sıhhat kompleksi olan çağdaş tesislerin çok önemli yararını gördük.
Sahip olduğumuz yaygın altyapıyı bilim, teknoloji ve üretim gücünü daha da geliştirmekte kararlıyız. 2 günlük tepe boyunca pek çok ikili görüşme gerçekleştirdik. Endonezya Cumhurbaşkanı, Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Biden, Macron, Meloni, Scholz ile biraraya geldik. Tepe vesilesiyle ayrıyeten önderler olarak aile fotoğrafı çektirdik ve ortak açıklama yayınladık. G20 platformu global seviyede karşı karşıya kaldığımız meydan okumalar karşısında kendisinden beklenen liderlik vazifesini yönetiyor.’
‘2 gün boyunca gerçekleştirdiğimiz istişarelerin global siyasi ve ekonomik istikrar için güzel sonuçlar doğurmasını temenni ediyorum. Sizleri bir sefer daha sevgiyle, hürmetle selamlıyorum.’
Erdoğan, ABD Lideri Biden ile yaptığı görüşme ile ilgili soruya ‘Biden F-16’da olumlu gelişmelerin olduğunu söyledi’ karşılığını verdi.
Erdoğan, ‘Görüşmeler şu anda olumlu, fazla ayrıntıya girmeye gerek yok. Sayın Biden ile yaptığım görüşmede bu olumlu havayı hissettim’ dedi.
Erdoğan, İstiklal Caddesi’ndeki terör saldırısı ile ilgili ise ‘Şu anda sorgulamalar devam ediyor ve bildiğiniz üzere 81 yaralımız vardı. Yaralı sayısı 25’e düştü, 6 vefat var. Bu sorgulamalar sonucunda nereye uzanıyor bunların araştırılması gerekiyor. Kararlı olduğumuzu tüm dünyanın bilmesi lazım’ tabirlerini kullandı.
Yunanistan’ın KKTC yansısı ile ilgili Erdoğan şu değerlendirmede bulundu;
‘Kuzey Kıbrıs’la ilgili bizim Türk Devletleri Teşkilatı’nda aldığımız karar geçerlidir. Rastgele bir yerden yahut ülkeden icazet almamıza gerek yoktur. Olumsuz yaklaşan ülkelere gerekli olan yerde gerekli karşılığı veririz.’