Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, özel konuk olarak katıldığı ŞİÖ 22’nci Devlet Liderleri Tepesi’nde, Gözlemci Üye ve Özel Konuk Heyet Liderlerinin da yer aldığı geniş iştirakli oturumda konuştu.
Zirveye katılmaktan duyduğu memnuniyeti lisana getiren Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev‘e daveti için teşekkür etti ve ŞİÖ üyeliğine yeni kabul edilen İran’ı da kutladı.
‘İş birliğini artıracağımıza inanıyorum’
Türkiye’nin “en batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak müstesna bir pozisyona sahip olduğunu” söz eden Erdoğan, Asya ile binlerce yıla dayanan beşeri, kültürel ve siyasi bağları bulunduğunu söyledi.
“2019 yılında ilan ettiğimiz Yine Asya Teşebbüsümüzle cet yurdumuz Asya ile bağlarımızı her alanda güçlendirmeye çalışıyoruz” diyen Erdoğan, “ŞİÖ’yü Asya’nın müsamaha ikliminin ve meselelere ortak tahlil bulma anlayışına dayalı kadim kültürünün bugünkü temsilcisi olarak gördüklerini” bildirdi. Bunun için de teşkilatla bağlantıları geliştirmeye ehemmiyet verdiklerini lisana getiren Erdoğan kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya’ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir. Teşkilatın güç kulübü üst seviye kümesinin periyot başkanlığını 2017 yılında üstlenmiştik. Bu kapsamdaki 3. yüksek seviyeli küme toplantısını Ankara’da gerçekleştirmiştik. Üye olmayan bir devletin bu türlü bir vazifesi icra etmesi teşkilat için de bir birincisi teşkil etmiştir. Üstlendiğimiz sorumluluk, teşkilatla Türkiye ortasındaki münasebetlerin ne kadar geliştiğini de göstermiştir. Bundan sonra müşterek gayretlerimizle iş birliğimizi çok daha üste çıkaracağımıza inanıyorum.”
ŞİÖ Tepesi’nden Erdoğan. Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
‘Nice imtihanla karşı karşıyayız’
İmkanlarla birlikte problemlerin da globalleştiği bir çağın yaşandığını işaret eden Erdoğan; “İklim değişikliği, salgın, güç ve besin arzı güvenliği, terörizm, yabancı ve İslam düşmanlığı, ırkçılık, sistemsiz göç, ekonomik sakinlik ve tedarik zincirlerindeki aksamalar üzere kaç imtihanla karşı karşıya olunduğunu” söyledi.
Erdoğan, “Dünya 5’ten büyüktür” diyerek İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan nizamın krizleri çözme kabiliyetini yitirdiğine dikkati çektiklerini tabir etti.
belirten Erdoğan, “Bunu yaparken bölgemizde ve ötesinde barış, güvenlik, istikrar ve refahın hakim kılınması için her türlü çabayı sergiliyoruz. Gayemiz insanı ve insani bedelleri merkeze alan teşebbüsçü bir diplomasi anlayışıyla bölgemizde ve ötesinde bir barış jenerasyonu tesis etmektir. Bu kapsamda Ukrayna’daki çatışmaların diplomasi yoluyla bir an önce sona erdirilmesi için ağır uğraş gösteriyoruz. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden sevkiyat noktasında Birleşmiş Milletler ve taraflarla verimli bir iş birliği yürütüyoruz. Tahılın, Afrika’daki kardeşlerimiz başta olmak üzere bilhassa en çok muhtaçlık duyanlara ulaştırılması noktasında da samimi uğraş harcıyoruz” dedi.
‘Terörizm maalesef global seviyede hudut tanımamakta’
“Terörizmin maalesef global seviyede hudut tanımadığını ve tüm devletleri olumsuz etkilediğini” vurgulayan Erdoğan, “Türkiye on binlerce vatandaşını terör örgütlerine kurban vermiş, terörün kanlı yüzünü çok âlâ bilen, tanıyan bir ülkedir. 40 yılı bulan bölücü terörle çabamızda birçok vakit yalnız bırakılsak da PKK, PYD, YPG, FETÖ, DEAŞ dahil terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle uğraşımızı kararlı halde sürdürüyoruz. Ortak güvenliğimizi ilgilendiren konularda ŞİÖ ile diyaloğumuzu daha da güçlendirmeye hazırız” diye konuştu.
Güvenliğin kıymetli bir boyutunu, tedarik zincirlerinde sürekliliğin sağlanmasının oluşturduğunu belirten Erdoğan, “G20 kulvarındaki teşebbüslerimiz başta olmak üzere global besin güvenliğine yönelik eforları destekliyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, global tedarik zincirlerinde devamlılık bakımından doğu ve batı ortasındaki ilişkinin güçlendirilmesinin değerinin bugün daha fazla anlaşıldığını tabir ederek şunları kaydetti:
“Orta Koridor ismini verdiğimiz teşebbüsün Kafkaslar, Orta Asya ve Çin Halk Cumhuriyeti çizgisinde önemli bir arter misyonu gördüğü bölgemizde ve ötesinde refahın ve istikrarın tesisinde büyük rol oynadığı aşikardır. Türkiye son 20 yılda gerçekleştirdiği devasa ulaşım ve altyapı yatırımlarıyla bu alanda çok kıymetli bir muvaffakiyete imza atmıştır. Ülkemizin doğu ile batı ortasındaki köprü pozisyonu bizlere emsalsiz imkanlar sunmaktadır. Bu anlayışla güvenlikten iktisada, güçten ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız. ŞİÖ içinde devam eden siyasi ve ekonomik süreçlere de katkı sağlamaya devam edeceğiz. Teşkilat üyesi ülkelerin ekonomik ve insani kalkınmalarından temel hak ve hürriyetlerin geliştirilmesine kadar her bahisteki gayretlerini yakından takip etmeyi ve iş birliği yapmayı sürdüreceğiz.”
ŞİÖ Zirvesi
Semerkant’ta yeni inşa edilen “İpek Yolu Semerkant” milletlerarası turizm bölgesindeki kongre merkezinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev‘in konut sahipliğinde başlayan tepeye, örgüte üye Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gözlemci ülkeler Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, davetli önderler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katılıyor.