Cumhurbaşkanı Erdoğan 2022 başında yaptığı açıklamalarda enflasyonda, faizde ve dolar kurunda düşüş vaat etti ancak tam karşıtı yaşandı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Tayyip Erdoğan sene başından bu yana yaptığı açıklamalarda enflasyon, faiz, cari açık ve dolar kurunun düşüşe geçeceğini söyledi lakin ortaya çıkan tablo tam aykırısı oldu.
İşte Erdoğan’ın yaptığı açıklamalar ve ortaya çıkan tablo:
DÖVİZ KURU
NE DEDİ: “Enflasyon, düşüşe girmiştir, girecektir. Bu bir sefer kesin. Yavaş yavaş, kademeli bir formda, sabırsız olmadan kur da düşecek, faiz de tıpkı formda düşecek ve 2022 bizim en parlak yılımız olacak inşallah.” (18 Ocak 2022)
NE OLDU: Enflasyon düşüşe değil, yükselişe geçti. TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyon yüzde 80’e dayandı. Yıla 13 lira düzeyinden başlayan dolar kuru, 18 lirayı aştı. 2022’nin birinci 8 ayı vatandaş için parlak değil kapkara geçti. Hayat pahalılığı tüm toplumu esir aldı.
ENFLASYON
NE DEDİ: “Gelişmiş ülkelerin 6 – 7 katına çıkan enflasyon ve artık ipin ucunu kaçırdıkları para genişlemeleri ile şaşkın biçimde sağa sola yalpaladığı bir periyotta Türkiye kendi rayında inançla yoluna devam ediyor. Amerika’ya bak, enflasyon felaket. Avrupa’ya gelin aynı” (15 Ocak 2022)
NE OLDU: Türkiye, G20 ülkeleri ve Avrupa ülkeleri ortasında en yüksek enflasyona sahip ülke oldu. Yüzde 79,60’lık enflasyon ile Türkiye, dünya genelinde en yüksek enflasyon sahip 6. ülke pozisyonunda. Türkiye’den yüksek enflasyona sahip ülkeler ise şöyle: Suriye, Sudan, Venezuela, Lübnan, Zimbabve.
FAİZ
NE DEDİ: Faizle çabamı biliyorsunuz, faizi indireceğiz ve indiriyoruz. Bilin ki enflasyon da inecek, daha da düşecek. Döviz kuru istikrara kavuşur, enflasyon düşer, pahalılık ortadan kalkar. Bunların hepsi de gelip geçicidir. (29 Ocak 2022)
NE OLDU: Merkez Bankası siyaset faizini bu ay yüzde 13’e çekerken, iş dünyası bankalarda yüzde 50’lere varan oranlarda kredi faizleriyle nedeniyle isyanlarda. Sıkıntı ekonomik şartlarda borçla hayatını idame ettirmeye çalışan vatandaşlar ise gereksinim kredisi faizleri yüzde 35’i aşarak son 4 yılın tepesine çıktı. Vatandaşın talebi azalırken, Erdoğan’ın faizle uğraşının kimseye yararı olmadı.
CARİ AÇIK
NE DEDİ: “Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla büyüme temelli kendi Türkiye İktisat Programımızı uygulamaya başladık. Fiyat istikrarını aldığımız öteki önlemlerin yanı sıra işimize gelen düzeydeki bir döviz kuruyla cari fazla artırarak sağlamayı planlıyoruz.” (6 Haziran 2022)
NE OLDU: Hükümetin yeni iktisat modelindeki en büyük tezi, TL’nin bedelinin düşük tutulmasının getireceği ‘rekabetçi kur’ avantajı ile cari fazla vermekti. Lakin tablo, emtia fiyatlarının yüksek seyretmesinin tesiriyle tam karşıtı oldu. Merkez Bankası’nın açıkladığı son yeni ödemeler istikrarı datalarına nazaran cari süreçler açığı, haziranda bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 2 milyar 269 milyon dolar artarak 3 milyar 458 milyon dolara yükseldi. 12 aylık cari süreçler açığı 32 milyar 667 milyon dolara ulaştı.
KREDİ NOTU
NE DEDİ: “Son periyotta enflasyonun sembolü bedeller ödemeye devam ediyoruz. Fırsatlar, ödediğimiz bedellerden daha çok olduğunu bilerek devam edeceğiz. İktisat modelinden taviz vermeyeceğiz. Birileri iktisat siyasetimizin muvaffakiyetini gölgelemek istese de memleketler arası değerlendirmeler aykırısını söylüyor.” (1 Ağustos 2022)
NE OLDU: Erdoğan bu kelamları söylemeden 15 gün evvel Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas riskini ölçen (CDS) primleri 900’ü aşarak 2003’ten bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Erdoğan’ın açıklamalarından 11 gün sonra ise milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu B2’den B3’e düşürdüğünü, not görünümünü ise negatiften durağana çevirdiğini açıkladı. Moody’s, Türkiye’nin ödemeler istikrarı üzerinde artan baskıları ve döviz rezervlerinin daha fazla düşme riskini, kredi notunun düşürülmesine neden olarak gösterdi. Kuruluş, cari açığın beklentileri büyük bir farkla aşmasını beklediklerini kaydetti. Fitch 8 Temmuz’da Türkiye’nin notunu B+’dan B’ye düşürdü. Görünüm ise negatif. S&P ise son güncellemeyi 10 Aralık 2021’de yaptı. Kredi notu B+’da kalırken görünüm durağandan negatife döndü.