Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 77. Genel Konseyi için bulunduğu New York’ta, Amerikan PBS kanalının konuğu olarak, dış siyaset ve dünya gündemine ait değerlendirmelerde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye’deki enflasyon probleminin nasıl çözülebileceğine” ait soruya karşılık şunları söyledi:
“Enflasyon aşılamaz bir ekonomik tehlike değildir. Ben ekonomistim. Şu anda yüzde 8, yüzde 9 enflasyonun bile tehdit ettiği ülkeler var. Bizde yüzde 80 var. Biz şu anda 250 milyar dolar ihracatı yakalamış bir ülkeyiz. Benim ülkemde marketlerde raflar boş değil. Lakin Amerika’da bile bugün raflar boş, Fransa’da raflar boş, Almanya’da raflar boş. Benim vatandaşım şu anda istediği her türlü eseri marketlerde bulabiliyor. Örneğin şu anda yeni bir adım attık. O da şu, Tarım Kredi Kooperatiflerimizde eserler çok çok ucuz fiyatla satılıyor. Bunlar öteki zincir marketlerden çok daha düşük fiyatlı. Bizim için şu anda enflasyon bir ıstıraptır lakin yılbaşından sonra biz enflasyonda da bu badireyi aşacağız ve yolumuza kararlılıkla devam edeceğiz. Şu anda Türkiye’nin büyüme oranı yüzde 7,6. Dünyada şu anda ikinci sıradayız büyümede. Bu da bir şeyi gösteriyor.”
‘SEÇİMLERİ KAZANMA NOKTASINDA KAYGIMIZ YOK’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye’de 2023’te yapılacak seçimlere” dair soruya, “Bizim şu anda seçimleri kazanma noktasında bir telaşımız yok. Ben meydanların lisanını düzgün bilirim. Şu anda yaptığım toplu açılışlarda, meydan mitinglerinde şayet on binleri meydanlara toplayabiliyorsam, bu halkımın bize olan teveccühünü göstermektedir. Halkımızın bize olan bu teveccühü devam ettikçe, bizi kimse tutamaz. Zira alternatif yok.” dedi.
‘200 REHİNENİN TAKASI KONUSUNDA MUTABAKAT SAĞLANDI’
“Rusya-Ukrayna savaşında şu an hangi tarafın üstün olduğu” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Doğrusu bir başkan olarak ‘Rusya mı daha faal, Ukrayna mı daha etkin’ arayışı içerisinde değilim. Tek isteğimiz bu savaşın barışla son bulmasıdır. Gerek Sayın Putin’e gerek Sayın Zelenskiy’e benim ricam, tavsiyem bu olmuştur. İnsanların vefatıyla neticelenen bir savaşın kazananı olmaz” karşılığını verdi.
Rusya-Ukrayna savaşının süratli bir halde bitmesinin nasıl mümkün olabileceği sorusu üzerine Erdoğan, burada yüklü olarak Rusya’nın halinin çok değerli olduğunu belirtti.
Özbekistan’da Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile etraflıca görüşmelerinin olduğunu hatırlatan Erdoğan, “Kendilerinin de aslında bu işi artık bir an evvel bitirmenin uğraşı içerisinde olduğunu anladım. Bu gidişin ezası büyük. Bu noktada, örneğin şu anda 200 rehinenin takası konusunda bir mutabakat sağlandı. Bu hoş bir gelişme. Zira bu rehinelerle birlikte orada çok çok kıymetli bir adım atılmış oluyor. Şu anda onun teknik boyutunu da arkadaşlar yürütüyorlar. Bununla birlikte hoş bir gelişmeyi sağlamış olacağız. Öteki taraftan tarım eserleri olayını tekrar tespit ettiğimiz arkadaşlarımız, teknik takımlar etraflıca yürütüyorlar. Bunlar da alışılmış hoş gelişmeler lakin burada Ukrayna’nın da Rusya’yla tıpkı anlayışta olması lazım ve artık karşılıklı olarak bu çatışmaların, bu savaşın durdurulması noktasında kararlı olmak lazım.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, şayet Rusya-Ukrayna ortasında bir barış sağlanacaksa, burada alınan yerlerin iadesinin büyük ehemmiyet arz ettiğini belirterek, “İstenen, beklenen esasen bu. Bu mevzuda Sayın Guterres’in attığı adımlar da var. Bizim attığımız adımlar da var. Bu adımlarla birlikte beklediğimiz bu iadelerin sağlanması sahiden işimizi kolaylaştır” dedi.
‘HİÇBİR BAŞKAN ATTIĞI ADIMDAN SONRA ‘BEN YANLIŞ YAPTIM.’ DEMEZ’
Rusya Devlet Lideri Putin’den 2014’ten itibaren Kırım’ı da sahiplerine vermelerini rica ettiklerini anlatan Erdoğan, “Bunlar tıpkı vakitte bizim soydaşlarımız. Şayet bu adımı atarsanız bizi de rahatlatırsınız, Ukrayna’yı da rahatlatırsınız, Kırım Tatarlarını da rahatlatırsınız’ dedik. Lakin maalesef o günden bugüne orada bir adım atılamadı” diye konuştu.
“Sizce Putin, Ukrayna halkının kendini savunma iradesini küçümseyerek aslında yanlış hesap yaptığının farkında mı?” halindeki soru üzerine de Erdoğan, şunları söyledi:
“Hiçbir önder attığı adımdan sonra ‘Ben yanlış yaptım.’ demez. Bunu görmek lazım. Natürel bunu söylerken birebir şeyi Ukrayna için de düşünmek lazım. Sanki Sayın Zelenskiy bu türlü bir adımı atarken ‘Ben yanlış yaptım.’ diye düşünüyor mu yahut düşündü mü? Alışılmış önderler girdikleri bir yoldan geri dönüşleri çok güç olan insanlardır. Şu anda yalnızca Polonya’da 3 milyonu aşkın Ukraynalı mülteci var. Avrupa’nın birçok ülkelerine, bize dahi gelen Ukraynalı göçmenler var. Bunların tümünü ele aldığımız vakit, 5 milyona yakın göçmen şu anda Ukrayna’dan çıkmış vaziyette. Alışılmış bu bahiste bir önderin bu işe dayanması, yani 35-36 milyon nüfusu olan Ukrayna’dan bu kadar insanın çıkmış olması kolay bir iş değil. Bir başkanın de bunu anlatması kolay bir iş değil. Lakin başkanlar bu hususta kolay kolay pişmanlık duymuyor.”
‘İŞGALLERİN HİÇBİRİSİNİN MÜNASEBETİ OLMAZ’
Erdoğan, “Sizce bu işgal, Rusların gerekçelendirebildiği bir işgal miydi?” sorusunu yanıtlarken ise şunları kaydetti:
“İşgallerin hiçbirisinin münasebeti olmaz. Bir işgal noktasında bunun sebep sonuç alakasının ne olduğunu en güzel anlatabilecek olan bizden fazla gerek Sayın Zelenskiy gerekse Sayın Putin’dir. En âlâ onlar bunun münasebetlerini bilir. Bu münasebetleri değerlendirdiğimiz vakit, istikrar siyasetlerini gözeten bir ülke olarak Türkiye, burada her iki tarafı da dinlemekten yana. Onun için ısrarla bu önderleri bir ortaya getirme isteğimiz var. Bir ortaya getirelim, şahsen kendilerinden bunu daima dinleyelim istedim. Şimdi bunu başarabilmiş değiliz fakat ümitsiz de değilim.” diye konuştu.
Rus birliklerinin çıktığı yerlerde toplu mezarlar bulunduğunun hatırlatılmasının akabinde “Sizce bundan kimi sorumlu tutmak lazım?” sorusuna Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Bu hususla ilgili en ülkü karşılığı bana nazaran Birleşmiş Milletler, yapacağı çalışmalarla ortaya koymalı. Şu anda Birleşmiş Milletler yaptığı yahut yapacağı çalışmaları ortaya koymadıktan sonra, bu hususta bir tespit yapmak yahut bu türlü bir açıklamaya girmek bizi istikrar siyaseti sürdüren bir ülke olmaktan, tarafgir bir ülke pozisyonuna düşürür ki bunu bu halde cevaplamak hakikat olmaz.”
“BM soruşturma yaptığında bu zulümleri Rus askerlerinin yaptığı kanıtlanırsa sanki Putin sorumlu tutulmalı mı?” sorusu üzerine ise Erdoğan, şunları kaydetti:
“Böyle bir durum ortaya çıktığı anda esasen Putin de bununla ilgili olarak gerekli tutumunu ortaya koyacaktır. Yani Putin’i bu noktada külliyen farklı bir insan olarak görmek hakikat olmasa gerek. Zira o da ülkesinin menfaatlerini birinci derecede savunan ve bunun da çabasını veren bir ülke pozisyonunda. Biz şu anda bu iki ülkenin savaşında, Sayın Putin’le de Sayın Zelenskiy’le de etraflıca görüşmeler yapıyoruz. Tıpkı halde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri de Sayın Putin ve Sayın Zelenskiy’le görüşmelerini sürdürüyor. Bu ne demektir? Biz şayet bir sonuca varacaksak, bir başkanın tarafında olmakla değil, her iki önderle de görüşmeleri yaparak sonuca varmanın çabası içerisinde olmamız lazım. Yalnız şunu da görmek lazım, yalnızca Ukrayna tarafında beşerler ölmüyor, Rusya tarafında da çok beşerler öldü.”
Program sunucusunun “Ama Rusya işgal gerçekleştirdi” yorumu üzerine Erdoğan, şöyle devam etti:
“O farklı bir husus. O yapıldığı üzere, alışılmış daha bu savaş başlamadan evvel bunlar olmuştu ve savaşla birlikte daha da gelişti. Son vakitlerde biraz gerileme de oldu. Ancak dediğim üzere burada bilhassa Birleşmiş Milletler’in üzerine düşen vazifesi hızla yerine getirmesi lazım, neticeyi açıklaması lazım. Bu sonuç üzerinden de bizlerin tutumumuzu ortaya tam manasıyla koymamız gerekir. Onun içindir ki mesela biz artık rehine krizini çözmek için çalışıyoruz, adımlar atıyoruz ve belirli bir yere de geldik. Öbür taraftan işte tahıl koridoruyla ilgili adımları buna dayanarak attık. Aşikâr bir sonuca orada da varmış bulunuyoruz. Hasebiyle birisini büsbütün bir kenara at, öbürünü bir kenara koy; o denli olmaz. Sonuç alacaksak sonuca oynamamız lazım ve şu anda ben Türkiye olarak bu sonuca oynamanın uğraşı içerisindeyim.”
‘BİZ DÜNYANIN KESİMİYİZ; NE DOĞUNUN NE BATININ’
“Şangay İşbirliği Örgütüne katılma niyetiniz var. Bu örgütte Rusya, Çin, İran var. Bu, NATO’dan çok farklı bedel ve amaçları olan bir örgüt. Siz ülkenizin doğunun modülü mı olmasını istiyorsunuz batının kesimi mı?” formundaki soruya karşılık Erdoğan, şu açıklamayı yaptı:
“Şunu çok açık net söylemem lazım, biz dünyanın kesimiyiz; ne doğunun ne batının… Bizim için ülkemizin coğrafik olarak büyük bir kısmı doğuya aittir. Batıya ilişkin olan kısmı başkadır. Lakin Avrupa Birliği 52 yıldır bizi devamlı oyalamıştır. Avrupa Birliği, 52 yıldır bizi ne yazık ki hala üye yapmamıştır. Avrupa Birliği içinde bizim durumumuzda olan bir diğer ülke yok. Hala da oyalamaya devam ediyorlar. Halbuki NATO ülkesiyiz. NATO ülkesi olduğumuz halde NATO ülkeleri dahi Avrupa Birliği süreci içerisinde bizi oyalamaktadır. Biz NATO’nun içerisinde verdiğimiz dayanaklarla birinci beşin içerisinde yer alan bir ülkeyiz. Bizim NATO’da bu türlü de bir pozisyonumuz var.
Böyle güçlü bir pozisyonu olan Türkiye’nin bu türlü oyalama taktikleriyle bir kenarda tutulması elbet ki bizim için çok çok manidardır. İster istemez farklı arayışlar içerisine girme durumunda da olabiliriz. Avrupa Birliği 52 yıldır bizi tutacak, bizi yanına yaklaştırmayacak ve ondan sonra da ‘Niçin şurayla görüştü, niye burayla görüştü?’ diyecek. Görüşürüm. Bu görüşmeleri yaparken de biz Avrupa Birliği’ne bu noktada hesap verecek değiliz. Biz dünyanın tüm ülkeleriyle görüşürüz. Ben Sayın Şi’yle de görüşürüm, Sayın Putin’le de görüşürüm, Sayın Modi’yle de görüşürüm. Bütün ülkelerle görüşmelerimi yaparım. Zira hepimiz bu dünyanın birer kesimiyiz. Avrupa Birliği üyesi ülkelerle görüşmeler yaptığımız vakit bize ‘Niçin onlarla görüştünüz?’ diye bir soru gelmedi. Biz şu anda bilhassa Şanghay İşbirliği Teşkilatında olan ülkelerle nasıl bir tavır içindeysek onlarla da birebir tavır içerisinde süreci işleteceğiz.” (HABER MERKEZİ)