Uluslararası araştırma ve danışmanlık şirketi Ipsos’un yaptığı iki araştırmada Türkiye’de yaşayan 10 bireyden 8’i alım gücünün düştüğünü söylerken, enflasyondaki yükselişin Türkiye’de ve dünyada artacağı öngörülüyor. Araştırmaya nazaran, tüm dünyada insanların geleceğe dair telaşlı olduğu görüldü.
Uzmanlar da enflasyonda Türkiye’de önümüzdeki periyotta baz tesiriyle görülecek düşüşün çıkarken olduğu kadar bütçemizi ilgilendirmediğini ya da tıpkı tarafta ilgilendirdiğini söylüyor. Nasıl mı?
Ipsos’un 2022 Global Enflasyon Algısı Araştırması sonuçlarında dünyada enflasyon artışının büyük oranda beklendiği de görüldü.
En çok artacağını düşünenler yüzde 64’lük oranla Fransa, yüzde 62’lik oranla Polonya olurken, en az artış öngörünler Çin ve Suudi Arabistan oldu.
Fransa’da çok artacak ve artacak diyenler yüzde yüzde 86’yı bulurken Çin’de artacak ve çok artacak diyenlerin toplamı yüzde 50 oldu.
Ülkelerin ortalamasında çok büyük artış bekleyenler yüzde 42, artış bekleyenler de yüzde 32 oranında görülüyor. Türkiye’deyse çok artış bekleyenler yüzde 55, artış bekleyenler de yüzde 23 oldu.
Türkiye’de son bir ayda alım gücündeki değişim sorusunda azaldı diyenler yüzde 81, tıpkı kaldı diyenlerse yüzde 13 oldu.
thumbs.gfycat.com
28 ülkede yapılan araştırmada Türkiye’de de gelecek 6 ay için şahısların ödemelerini yapma telaşlarını ortaya koydu. Tüm ülkelerde toplumların yarısı gelecek 6 ayda ödemelerinden korkarken, Türkiye’de bu oran yüzde 63 oldu.
Araştırmada her 10 bireyden 8’i besin alışverişine daha çok para harcayacağını düşünürken, marketlerde en ucuzu bulmak için alternatiflerin dolaşıldığı görüldü.
c.tenor.com
Türkiye’de yalnızca 3 ay öncesine nazaran vatandaşların besin harcamalarının hacimsel olarak arttığı, evvelden kullandıkları markalar ve eserler yerine, private label olarak tabir edilen, marketlerin kendi markalarını ya da daha evvel hiç duymadıkları markaları kullanarak indirimleri takip ettikleri belirlendi.
c.tenor.com
İnsanlar giysi alışverişini kısıyor, dışarıdan daha az yemek sipariş ederken ütü, çamaşır makinesi ve gibisi elektrikli araçları daha az kullanmaya ihtimam gösteriyor.
2022 Global Enflasyon Algısı Araştırması, 16-74 yaşları yaşları ortasındaki 21 bin 515 yetişkini kapsarken, Türkiye’de örneklem kent merkezinde yaşayan, eğitimli ve daha yüksek gelirli vatandaşları kapsıyor.
Enflasyondaki düşüş son günlerin öne çıkan konusu olurken, ekonomistler de enflasyondaki düşüşün algısı üzerine duruyor.
Birgün’de Prof. Dr. Yalçın Karatepe de bu bahiste ihtarda bulunanlardan olurken, ”Enflasyon filanca aydan itibaren düşmeye başlayacak’ usulü tabirler, fiyatların düşeceği manasına gelmez’ diyor. Bir örnekle açıklıyor:
Harcama sepetinde yer alan eserlerin birinci ay %8, ikinci ay %6 ve takip eden ay %4 oranında fiyatları artıyor. Bu örnekteki seyirde aylık hatta yıllık enflasyonun düşebileceği mümkünlüğü bulunurken, enflasyondaki düşüş, ‘cebimizden çıkacak olan para ölçüsünün azalacağı manasına gelmiyor.’
“Dolayısıyla nasıl tanımlarsanız tanımlayın ülkede beşerler yüksek fiyatlar nedeniyle önemli zorluk çekmektedir.”
1.000 liralık sepetin maliyeti %8 artışla 1. ay 1.080 TL, 2. ay 1.145 ve 3. ayda da 1.191 liraya olurken, enflasyon düşüyor ama ‘cebimizden çıkan para ölçüsü artıyor.’ Bu yüzden enflasyonun düşmesi hayat maliyetini ucuzlatmıyor. Hayat pahalılığı da fiyatlar ve gelir alakası olurken, gelirin gereksinimlere yetmemesi durumudur diyen Karatepe, yazısını şöyle sonlandırıyor:
Dolayısıyla nasıl tanımlarsanız tanımlayın ülkede beşerler yüksek fiyatlar nedeniyle önemli zorluk çekmektedir. Açlık hududunun yaklaşık yüzde 32 altında bir aylık geliri olanlara sizin açıklamalarınızın bir manası olabilir mi? Olamaz.