Dünya güç krizinin ortasında yeni bir dönüşümden geçiyor. Savaşla birlikte güç kaynaklarının çeşitlendirilmesi ön plana çıkarken, yeşil güç yatırımları da süratle artıyor. Bugün rüzgar ve güneş gücü global güç üretiminin yüzde 11’ini oluşturuyor. Kimi analistlere nazaran bilhassa Avrupa’da görülen enflasyon krizinin nedenleri ortasında, gaza bağımlı geçmiş güç poltikaları gösterilirken; bilhassa gelişmiş ülkelerin aldığı yeni kararlarıntüm dünyada yeni bir süreci başlatması bekleniyor.
ABD’de geçtiğimiz aylarda evvel Kongre’nin onayından geçen, ağustos ayında da Biden tarafından imzalanan ve güç güvenliği ve iklim değişikliği için 369 milyar dolarlık kaynak aktarılacak The Inflation Reduction Act’e (IRA-Enflasyonu Düşürme Yasası) dair beklentiler enflasyonu düşürme konusunda zayıf olsa da güçte yalnızca ABD’de değil; tüm dünyada yeni bir istikrar getireceği tarafında.
KAMU TAKVİYESİ ÖN PLANDA
Ember Türkiye, Ukrayna ve Batı Balkanlar Sorumlusu Ufuk Alparslan IRA’yla ilgili, “IRA, yüksek maliyetli fosil yakıtlardan kurtularak enflasyonun üstesinden gelinebileceğini ima ederek ismiyle yeni devri müjdeliyor. ABD, güç dönüşümü konusunda bugüne kadar AB’nin gerisinde kalmıştı ancak IRA ile bu eksikliği kapatıyor. Bundan sonra AB’nin bilhassa Çin tarafından domine edilen güneş paneli üretimi üzere kesimlerde nasıl bir siyaset izleyeceği değer taşıyacak. AB tek bir ülkeye bağımlı kalmayıp tedarikçilerini kesinlikle çeşitlendirmek isteyecektir. Bu noktada Türkiye için fırsatlar da ortaya çıkabilir. Lakin Türkiye’nin hala güç dönüşümünü hızlandırıcı topyekün bir siyaseti yok, bu nedenle krizin yarattığı fırsatları kaçırma riskiyle karşı karşıya” dedi.
ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebru Voyvoda ise ABD ve AB’nin iklim krizine geniş kapsamlı bir perspektiften yaklaşmayı önceliklendirdiğini belirterek, şunları söyledi: “Savaşla birlikte pak güç takviyelerinin ön plana çıktığını görüyoruz. Türkiye, bilhassa AB Yeşil Mutabakatı ve mutabakatın somut siyasetlerini belirleyen “Fit for 55” paketlerini yakından takip etse de şimdi somut ve faal siyasetler üretmekte aktif görünmüyor. Geniş kapsamlı dönüşüm perspektifi de içeren adımların hayata geçirilmesi gerekiyor. IRA da olduğu üzere geniş kapsamlı ve büyük ölçekli kamu dayanak programları, çok istikametli ve kapsamlı problemler karşısında tam bir dönüşüm ortaya koyabilmek için elzem.”
GÜNEŞTE REKOR BÜYÜME
Avrupa’da güneş gücü kesiminde 280’den fazla kuruluşu temsil eden SolarPower Europe’tan Naomi Chevillard, Avrupa Komisyonu’nun Rus gazına bağımlılığı ortadan kaldırma ve yenilenebilir geçişi hızlandırma yolunda büyük adımlar attığını belirterek, IRA’nın iklimle çabadaki gerekliliğine vurgu yaptı: “Güneş gücü son devirde pandemi ve tedarik zinciri kesintisine karşın rekor bir büyüme kaydetti. Yaptığımız tahliller,küresel güneş gücü kapasitesinin bu yıl terawatt düzeyine ulaştığını ve 3 yıl içinde iki katından fazla bir düzeye çıkacağını gösteriyor. Avrupa’nın güneş gücüne yönelik planları, evvelki amaçlarla kıyaslandığında yüde 43 oranında artmış durumda. Rus gazına bağımlılığı azaltmayı hedefleyen REPowerEU kapsamında, Avrupa için yüzde 45 yenilenebilir güç gayesi, Paris Mutabakatı taahhütlerini yerine getirmek için son derece kıymetli olacak.”