“Avrupa güç konusunda tahminen bu kışı hafif yaralı atlatacak. Lakin Avrupa’nın asıl korkması gereken kış gelecek yıl. Onları sıkıntı bir devir bekliyor. Güç zorluğu Avrupa endüstrisini de vuracak. Resesyon hissi güçlenecek. İstihdamın beşiği olan dallarda ağır sallantılar yaşanacak. Avrupa, toplumsal ve politik açıdan güç bir sürecin içine giriyor. Hatta tüm dünya 2023’te 2022’yi arayacak.” Bu kelamların sahibi dünyanın önde gelen devlet liderlerinin güç konusunda danıştıkları birinci isim olan Memleketler arası Güç Ajansı (IEA) Lideri Fatih Birol.
Dün İstanbul’da Sabancı Üniversitesi İstanbul Milletlerarası Güç ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen ‘Dünya Güç Krizi: Tahliller & Yenilenebilir Gücün Rolü’ başlıklı konferansta konuşan Fatih Birol, pandemi ve savaş tesirinde dünyada büyüyen güç krizine dair değerlendirmelerde bulundu. IEA Lideri Birol, şimdiye kadar yaşanan en büyük güç krizinin ülkeleri nasıl etkileyeceğini söyle özetledi:
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER BORÇ GİRDABINA GİRECEK: Global güç krizinin bir numaralı kurbanı gelişmekte olan ülkeler olacak. Afrika ve Asya başta olmak üzere gelişmekte olan ülkeler büyük bir borç girdabına girecek. 1980’li yıllarda yaşanan buhranların benzerini göreceğiz. Bu dünya için çok riskli. Bu ülkelerde elektriğe ulaşamayan insan sayısı tehlikeli biçimde artıyor.
DAHA KÖTÜYÜ YAŞAYABİLİR: Avrupa aldığı tedbirlerle bu kışı büyük ihtimalle yaralı atlatacak lakin Çin’deki koronavirüs tesiri azaldıkça talep oraya kayacak ve Avrupa LNG bulmakta zorlanacak. Maliyetler artacak. Ulaşım üzere kesimlerde bunu daha fazla hissedeceğiz.
RUSYA YENİ OYUNU ÇABUCAK KURAMAZ: Avrupa için Rusya ne kadar değerliyse Rusya için de Avrupa o kadar değerli. Rusya bir gecede en büyük müşterisini kaybetti. Yıllardır işleyen bir ekonomik tertip ve alışkanlık çabucak değişemez. Sancıları olacak. Ayrıyeten Rusya alternatif müşterilere çabucak ulaşamaz. Bir petrol tankeri Avrupa’ya 5-6 günde gidiyordu. Asya’ya bu tankerler
55 günde gidiyor.
SÜRATLİ GEÇİŞ OLACAK
Birol’a nazaran yaşanan kriz yenilenebilir güce güçlü bir ivme kattı. Pak ve inançlı güce olan geçiş hızlandı. Yeni yatırım lar ve bu bahisteki teşvikler arttı. Birol, ülkelerin nükleer güce olan geçişinin de önemli boyuta ulaştığını bildirdi. Birol, “Önümüzdeki periyotta klasik nükleer santrallara nazaran daha küçük ve çağdaş nükleer santral yatırımlarının hızlanacağını göreceğiz. Ayrıyeten pak ve inançlı güce geçiş ile teknoloji yarışının hızlanması güçteki üretim maliyetlerini de aşağı çekecek” dedi.
1 YATIR 10 KAZAN
Konferansta ‘Türkiye Yenilenebilir Güç görünümü 2022 Raporu’nun lansman sunumunu yapan IICEC Yöneticisi Bora Şekip Güray da, raporda tüm paydaşlara 7 somut teklif sunduklarını söz etti. Güray, “Çalışmamıza nazaran; 2050’ye kadar Türkiye elektrik üretiminde yenilenebilir güç oransal katkısı iki kat, toplam güç sisteminde ise yenilenebilir güç katkısı dört katın üzerinde artış gösterebilir. Bir ünite elektrik yatırım artışının, ithal fosil yakıt ve emisyon maliyetlerinde on ünite tasarruf yaratacağını görüyoruz” halinde konuştu.
ENERJİDE DRAMATİK BİR YIL OLACAK
Konferansın açılış konuşmasını yapan Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı, “Bu konferans sürdürülebilir bir gelecek için çok kıymetli. Bilime dayalı yaklaşımlara çok paha veriyoruz” dedi. Konferansta güç dalının önde gelen isimlerinin katıldığı bir de panel gerçekleşti. Sabancı Holding Güç Küme Lideri Kıvanç Zaimler’in moderatörlüğünü yaptığı panelde şunlar öne çıktı:
Shell Türkiye Ülke Lideri Ahmet Fazilet: Avrupa, artık güçte Rusya’dan bağımsız hareket edecek. Bunun tesirleri olacak. Önümüzdeki sene dünya için daha dramatik olacak. Kış daha ağır geçecek.
ING Türkiye İdare Şurası Üyesi Semra Kuran: Yatırım fırsatlarının karar verme düzeneklerinde iklim ve sürdürülebilirlik çok değerli bir parametre haline geldi. Gerçek bölüm, hükümetler ne kadar adım atarsa, finans dalı de bunu sağlamak için gerekli katkıyı verecek.
Borusan EnBW Güç Genel Müdürü Enis Amasyalı: İki krizin içerisinde büyük bir dönüşüm yaşıyoruz. Ve bizim kuşağa den geldi. Yeni bir güç iktisadı doğuyor. Geçmişteki dönüşümlere bakıldığında, bunların hepsi de son derece sancılı ve çalkantılı olmuş. Çok daha kısa müddette, 2050’ye kadar iklim krizini de güç krizini de çözmek zorundayız.
Sanko Güç CEO’su Hakan Yıldırım: Türkiye’de güç dalında ‘öngörü’ sorunu var. Kurallar daima değişiyor. Tasalarımızı gerçek adresleyebilirsek heyecanın peşinde daha fazla koşabiliriz.
Zorlu Güç CEO’su Sinan Ak: Avrupa’da uzun yıllarca düşük maliyetli Rus gazı kullanıldı lakin bu artık yok. Önümüzdeki periyotta daha çok yatırımların Orta Doğu’ya ve tahminen Hindistan’a ve Amerika’ya kayacağını öngörüyorum. Türkiye’nin birazcık daha istikametini Avrupa’dan sıyırıp bu tip değişik ülkelere yönelmesi ve oralarda hem yatırım yapma hem de mal satma istikametinde kendini geliştirmesi gerektiğini düşünüyorum.