Kıtaya son aylarda Batılı önderlerden çok sayıda üst seviye ziyaret yapılırken, Batı, Afrika ülkeleriyle ilgisini hem siyaset hem de iktisat alanında geliştirmenin yollarını arıyor. Analistlere nazaran, Afrika hem nüfusu hem de sahip olduğu doğal kaynaklarıyla Batı tarafından “geleceğin pazarı” olarak görülüyor.
Liderlerin Afrika rotası
Almanya Başbakanı Olaf Scholz‘un mayıs ayında Senegal, Nijer ve Güney Afrika’yı kapsayan Afrika tipinin akabinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ay Kamerun, Benin ve Gine Bissau’ya gitti.
İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella geçen ay güçlü gaz rezervlerine sahip Mozambik’in akabinde Zambiya’yı ziyaret etti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov‘un Mısır, Etiyopya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti ziyaretinin çabucak akabinde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Güney Afrika Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda’da temaslarda bulunması dikkati çekti.
‘Çin üzere ekonomik bir dev değil’
Güney Afrika Üniversitesinden Siyaset Uzmanı Dirk Kotze, “herkesin, gördüğü fırsatlardan ötürü” Afrika’yla paydaşlık kurmanın yollarını aradığı değerlendirmesinde bulundu. Rusya’nın kıtadaki tesirinin daha çok Kuzey Afrika’da olduğunu söz eden Kotze, Sahra Altı Afrika’da ABD ile Rusya ortasında direkt bir çekişmenin bulunduğunu söylemenin hakikat olmayacağını belirtti. Kotze, “Rusya, Afrika’da bir tehdit olarak görülen Çin üzere ekonomik bir dev değil” görüşünü paylaştı.
ABD’nin aşı ihraç etmek ve güç fırsatlarından yararlanmak için çabaladığını kaydeden Kotze, Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası Batılı ülkelerin gaz muhtaçlığını karşılamak için Afrika’ya yüzünü döndüğünü söyledi.
Petrol ve gaz muhtaçlığı Avrupa’yı Afrika’ya itiyor
Güney Afrikalı siyasi analist Iqbal Jassat, Avrupa’nın Rusya’yla ayrılığının akabinde “çaresiz” formda Afrika’ya ilgisini artırdığını tabir etti. Afrika’da ülkelerin sahip oldukları gaz ve petrol rezervinden dolayı Avrupa ülkelerinin baskısı altında olduğunu kaydeden Jassat, lakin Afrika’nın bu muhtaçlığı karşılayacak kapasitesinin hudutlu olduğunu hatırlattı.
Somali Ulusal Üniversitesinden Profesör Mustafa Mheta da ziyaretlerin, Afrika’nın gereksinim duyulan kaynakları sağladığı surece ne kadar stratejik bir pozisyonda olduğunu gün ışığına çıkardığını lisana getirdi.
Blinken’dan eşitlik mesajı
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda taraf tutmayan ve Batı ülkelerine açıkça takviye vermeyen Güney Afrika’da “eşit ortaklık” bildirisi veren Blinken, birtakım Afrika ülkelerinin “alternatifsizlikten” dolayı Rusya’ya iş birliği yapmaya zorlandığını lisana getirmişti. ABD’nin Sahra Altı Afrika ülkelerini büyük bir stratejik güç olarak değerlendirdiğini belirten Blinken, ülkesinin Afrika uluslarıyla iktisat, iklim, güç, demokrasi ve memleketler arası bağlantılar bahislerinde eşit ortaklar olarak birlikte çalışmak istediğini tabir etmişti.
Afrika ülkelerine hiçbir şey dikte etmeyeceklerini vurgulayan Blinken, öbür bir ülkenin de bunu yapamayacağını söylemişti. Lavrov ise ziyaret ettiği her ülkede Batı’nın her sorun için Rusya’yı suçladığını tekrarlayarak besin krizinden kendilerinin sorumlu olmadığını anlatmıştı.