Önceki hafta Saffet Emre Tonguç ve Ebru Erke’nin yazdığı Marbella seyahatinin tadı d a m a ğ ı n ı z d a kaldı, biliyorum. Zira Endülüs ülkemizde çok seviliyor; hasebiyle bu bölgeye gitmişken ben de tam bir Endülüs çeşidi yaptım sizin için. Seyahatimde bana Yosun Tok Canales rehberlik etti. Dünyanın neresine gidersek gidelim kesinlikle bir başarılı Türkle karşılaşır, tanışır, dost oluruz. İşte Yosun, Endülüs cinsimizin kazandırdığı o dostumuz oldu. Saint Benoit Lisesi ve akabinde Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü bitirmiş. 30 yıl boyunca çeşitli milletlerarası gayrimenkul ve turizm firmalarında yönetici olarak çalıştıktan sonra 2014’te Malaga’ya yerleşmiş. Eşi İspanyol ve golf dalında çalışıyor. Yosun’un tutkusu gezmek, lokal lezzetleri keşfetmek, fotoğraf çekmek.
Granada Katedrali
Onlar da bize hayran
İspanya’ya gelin gittiğinde hiç zorlanmamış. Onlar da Türkleri çok seviyor, tarihimize, tabiatımıza, yemeklerimize ve son yıllarda Türk dizilerine hayranlar. Aile ve hayat biçimleri, yemekleri, cümbüşleri bize benziyor; hasebiyle çarçabuk ahenk sağlamış. Bir arkadaşıyla yaptığı Endülüs gezisi sonrasında, âşık olduğu bu bölgelere Türkiye’den arkadaşlarını davet edip onlarla bir arada gezmeye, istekli olarak gezdirmeye başlamış. Yakın bir arkadaşı bu seyahat sırasında hem tatil hem de Schengen ülkelerinde vizesiz seyahat için bir konut almak isteyince Yosun’un geçmişteki gayrimenkul piyasası tecrübesi tekrar alevlenmiş ve şirketini kurmuş. Artık o bir emlak danışmanı, hukuk ofisleriyle işbirliği var ve İspanya’dan gayrimenkul almak, ‘altın vize’ ya da yalnızca oturma müsaadesi almak isteyenlerin kontağı. Malaga’dan niçin mesken alayım ki diye sordum alışılmış; “Değerini koruyor ve her yıl yüzde 5’i kira getirisi olarak dönüyor” dedi. Bütçenize uygun bir mesken alıp istediğiniz vakit orada kalabilir ya da 500 bin euro’luk bir gayrimenkulle ‘altın vize’li direkt çalışma müsaadesi de kazanabilirmişsiniz. Sonrası biraz ayrıntılı; Yosun’a sorabilirsiniz; Instagram’ı @propertyfinderinspain.
Yakın yerleri de cazip
Yerel rehberimiz ve yanımda bölgeye böylesine hâkim danışmanım Yosun Tok Canales olunca çıktığımız Endülüs çeşidimiz kusursuz oluyor. Fakat tam manasıyla etrafıyla birlikte gezebilmek için haftalar gerekli… İstanbul’dan Malaga’ya her gün iki THY uçuşu var. 4.5 saat kadar sürüyor yol. Sevilla, Cordoba, Granada ve Ronda, araçla yaklaşık 2’şer saat arada Malaga’ya. Ayrıyeten Cebelitarık (tabii İngiltere vizeniz varsa) 1 saat; Fas, Tanca kenti feribotla 40 dakika; Portekiz, Algarve 4 saatte varılabilen yerler. Marbella, Malaga’nın en şöhretli ilçesi. Genelde tüm Endülüs’te kış ayları ılık geçiyor. Malaga, çok katlı yapılaşmanın olmaması, lokal idarelerin başarılı çalışmaları, çok sayıda ve bakımlı parkları, yüksek standartlarda memleketler arası okulların, spor tesislerinin olması nedeniyle Avrupa ülkelerinde yaşayanların tatil yahut emeklilik sonrası hayat için tercih ettiği bir kent. Otellere alternatif olarak çevrimiçi mesken kiralama sistemleri çok güzel işliyor. Buraya bir seyahat planlıyorsanız airbnb ve booking üzere çevrimiçi platformlar daha ekonomik olabilir. Endülüs’te Arap tesiri sürüyor. Yemeklerde olduğu kadar, binalarda da fark ediyorsunuz bunu. Meskenlerin birçoklarında ortada avlu var, duvarlar renkli çiçeklerle dolu, sütunlar, kemerler her yerde. Botanik Bahçeleri, kıyısı, yarım kalmış Malaga Katedrali, çağdaş Malaga’nın şık sokakları, günümüz Endülüs’ünün en eski boğa güreşi meydanı Plaza de Toros, Endülüs devrinde yapılmış Alcazaba kalesi ve Alcazaba’nın eteklerindeki etkileyici müze, Roma tiyatrosu ve ünlü Picasso Müzesi, Malaga seyahatinin olmazsa olmaz adresleri. Granada, Cordoba ve Sevilla ortasındaki ulaşımınızı toplu taşımayla yapacaksanız en uygun yol otobüs olsa da biz otomobil kiralamayı tercih ettik.
Plaza de Toros, Malaga
Masallardan çıkmış üzere
Malaga’dan sonra 1.5 saatlik otomobil seyahatiyle ikinci durağımız Ronda oldu. Malaga hudutları içinde kalan yaklaşık 100 metre derinliğinde bir uçurumun etrafında kurulmuş olan Ronda, Tajo Nehri’nin oluşturduğu bir kanyonla ikiye ayrılıyor. Şayet masallardan çıkmış bir kasaba hayal ediyorsanız hayalinizin gerçekleşeceği yer burası. Kasaba tıpkı vakitte Ernest Hemingway’in ölümsüz ‘Çanlar Kimin İçin Çalıyor’ isimli yapıtıyla ve İspanya İç Savaşı sırasında yaşananlarla da tarihe geçmiş. Bir sonraki Endülüs kenti seyahatimiz için yeniden otomobille 1.5 saatlik seyahatle Sevilla’ya geçtik. Seyahatimize Maria Luisa Parkı ve güvercinleriyle ünlü Plaza de America ile başladık. Sonra da Georges Bizet’nin yazdığı ‘Carmen’ operasındaki Çingene kahraman Carmen’in çalıştığı tütün fabrikasını görmek farklı bir tecrübe oldu.
Geçmişte İspanya İmparatorluğu’nun sömürgelere açılan kapısı olmuş Sevilla. Kristof Kolomb’un mezarının olduğu, dünyanın en büyük üçüncü katedrali kabul edilen Sevilla Katedrali sonraki durağımız. Katedralin çabucak yanında Endülüs Emevi Devleti vaktinde katedralin üzerine inşa edilen mescitten günümüze ulaşabilen Giralda Minaresi var. Alcazar Sarayı ve 19’uncu yüzyıla kadar Amerika kıtasına yapılan tüm deniz seferlerinin kayıtlarının tutulduğu ‘eski’ Sevilla olarak isimlendirilen Santa Cruz Mahallesi, Torre del Oro yani Altın Kule, Guadalquivir Nehri’nin kıyısında, flamenko dansçılarının yaşadığı Triana Mahallesi ve Engizisyon Çıkmazı görmenizi önereceğim yerler. Endülüs kentlerinin en hoş yanı her birinin birbirine bu türlü yakın olması. Sıradaki kent, Roma İmparatorluğu periyodunda bölgenin başşehri olmuş Guadalquivir Irmağı kıyısındaki Cordoba. Kente girişimizi tarihi Roma Köprüsü’nün üzerinden yürüyüp Roma Kapısı’nı geçerek yapıyoruz. Ünlü filozoflar Seneca, İbn Rüşd, İbn Meymun’un vatanı olan 2 bin yıllık kentin en görkemli yapısı dünyanın en büyük mescitlerinden olan, 850 adet sütun üzerinde yükselen Kurtuba Ulu Mescidi. Birbirinden hoş avlulardan geçip havuzlarda şırıldayan suyun sesinin eşlik ettiği Cordoba’nın çiçekli, eski sokaklarını, Endülüs mimarisinin tüm inceliğini yansıtan Eski Han ve Cordoba konutlarını gördük.
Bölgenin incisi: Granada
Buradan sonra yaklaşık 2.5 saatlik en uzun otomobil seyahatimizin akabinde son durağımız Endülüs’ün incisi Granada oluyor. Granada denince birinci akla gelen Beni Ahmer Krallığı’nın harikalarının olduğu Elhamra Sarayı kuşkusuz. Bu kale-sarayı gezmek yaklaşık 3 saat sürüyor ve bilet 35 euro. Saray çıkışındaki San Nikolas Doruğu Granada’yı kuşbakışı görebileceğiniz en hoş noktalardan biri. Saray cinsimiz sonrası eski Arap mahallesi olan Albayzin’de, sokak sanatkarlarının güzel ezgileriyle dik sokakları arşınlayıp Murabitûn Camisi’ni (Murabitûnlar 1040-1140 ortasında bölgede hâkimiyet kuran Berberi devleti) geziyoruz. Akabinde Gran Via Caddesi’ne ve Isabel La Catolica Meydanı’na çıkıyoruz yürüyerek. Burada bir nane çayı molası verip meşhur Granada Katedrali’ni de gezdikten sonra tekrar çarşıdaki rengârenk dükkânlara dalıyoruz. Bu dükkânlara hâkim olan renkler ve eserler Arap tesirini ağır hissettiriyor. Etraftaki kimi kasabaları, köyleri de dahil edersek günler sürecek bu seyahati sonra tekrar gelmek üzere sonlandırıyoruz…
Endülüs’te günlük ömür tatil havasında
Yonca Tok Canales ile Endülüs’te ömrü da konuştuk. Burayı onun için vazgeçilmez kılan nedenleri sıraladı: “İlk neden iklimi. Yılın 300 günü güneşli. Ayrıyeten Akdeniz mutfağı bana çok tanıdık; etten çok, deniz eserleri ve bol zerzevat var menülerde. Yemeklerde yalnızca zeytinyağı kullanılıyor. Zerzevatı, meyvesi bol. Gelişmiş bir tarım ülkesi. Zeytini, hasebiyle zeytinyağı, üzüm bağlarının çokluğu nedeniyle kaliteli şarapları meşhur. 12 ay toplumsal ve sportif aktiviteler yapabiliyorsunuz. Turizm en kıymetli gelir kaynağı. Ulaşım ülke içinde çok kolay. Malaga’dan Madrid’e süratli trenle 2 saat 10 dakikada gidilebiliyor. Çok ulus, çok kültür bir ortada yaşıyor. Ayrıyeten bilhassa güney kıyıları Avrupa ülkelerinin emeklilikte en çok tercih ettiği yer. Yazın 6 ay boyunca her hafta öteki bir ilçede panayır var. Çadırlar kuruluyor, herkes flamenko kıyafetlerini giyiyor, en hoş atlı otomobillerle sokaklarda geziyor. Ayrıyeten lunapark kuruluyor. Ne vakit giderseniz gidin bir panayıra denk gelirsiniz…”
Georges Bizet’nin yazdığı ‘Carmen’ operasındaki Çingene kahraman Carmen’in çalıştığı tütün fabrikası, Sevilla’da
En düzgün yemekler ve adresleri
Bütün coğrafik ve kültürel mirasın yansıdığı nefis bir mutfağı var bölgenin. Endülüs gaspacho’su ve bu soğuk çorbaya jambon ve yumurta ek ederek yaptıkları salmoreho bölgenin en ünlü yemekleri. Yonca Tok Canales’e Endülüs’te nerelerde yemeli diye de sordum olağan; işte onun teklifleri:
Malaga’da; Spago’s, Tablao Flamenco Alegría, Brunchit, Andino Gastrobar ve Tercer Acto.
Ronda’da; Las Tablas, Sensur Gastrobar, Siempre Igual ve Kütral.
Cordoba’da; Bodegas Mezquita Ribera, Qurtubah, Taberna La Cuarta, LaMundi ve Equis Neotasca.
Sevilla’da; Justa Rufina, Milonga’s, Az-Zait, Ispal ve Recoveco.
Granada’da; d’Sano, Asador Contrapunto, ibericos Alhambra ve Alvaro Arriaga.