Çin, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Taipei’ye tartışmalı ziyareti sonrası ada etrafında şimdiye kadarki en büyük tatbikatını başlattı. Pekin, bağımsızlığını reddettiği Tayvan’a Pelosi’nin yaptığı ziyareti, egemenlik ihlali olarak görüyor. Dün, Çin savaş gemileri ve uçakları, adaya yalnızca 20 km araya kadar yaklaştı. Çin ordusu ayrıyeten Tayvan Boğazı’na 11 adet “Dongfeng” balistik füzesi fırlattı. Ordudan yapılan açıklamada, “Tayvan Boğazı’nın doğusunda makul alanlara hassas atışlar yapıldı ve beklenen sonuçlar alındı” denildi. Havada uçuşan mermilerin izleri Tayvan kıyılarından çıplak gözle görülebilirken, Çin tarafında da turistler, plaj üzerinde uçan askeri helikopterleri izledi.
EN İŞLEK SU YOLU
23 milyonluk ada, cep telefonlarından arabalara çabucak tüm elektronik aygıtların vazgeçilmezi olan çiplerin en büyük ihracatçısı pozisyonunda. Dahası, yılın birinci 7 ayında dünyadaki tüm konteyner gemilerinin neredeyse yarısı hem Çin hem Tayvan limanlarına erişim sağlayan Tayvan Boğazı’ndan geçti. Tayvan denizcilik ve liman yönetimleri, dün yaptığı açıklamalarla tatbikat alanlarından kaçınmaları konusunda gemileri uyardı. Taipei’ye nazaran tatbikat, gemiler tarafından kullanılan 18 ticaret rotasında seferleri etkiledi. Öte yandan tatbikat yüzünden Tayvan’a uçuşlara da orta verildi. İptallerden en az 40 uçuşun etkilendiği belirtiliyor. Dünyanın en işlek ticaret yollarından birinde devam eden savaş oyununun, lokal saatle pazar öğle biteceği açıklanırken pandeminin başından beri tüm dünyada fiyat artışlarını tetikleyen tedarik aksaklıklarına bir yenisi daha eklenmiş oldu.
SAVAŞ OLASILIĞI
Çin, “ABD’nin tahrikleri karşısında bu tatbikatın gerekli olduğu” açıklamasını yaptı. ABD ise, Pelosi’nin ziyareti için tedbir olarak gönderdiği USS Reagan uçak gemisinin bölgede kalıp durumu gözlemlemeye devam edeceğini açıkladı. Çin’in Tayvan etrafındaki kapsamlı tatbikatı bir savaş oyunundan öte, muhtemel işgal hazırlığı olarak görülüyor. Uzmanlara nazaran Pekin, savaş durumunda Tayvan’a dışarıdan erişimi engellemenin provasını yapıyor. Lakin bu ihtimale katılmayanlar da yok değil. Rusya’ya nazaran Çin iktisadının global tesirlere daha açık olduğuna dikkat çeken ekonomistler, Pekin’in krizi daha da tırmandırarak bir çatışmaya yol açmasının muhtemel olmadığı görüşünde. Artan güç ve besin maliyetlerinin baskısı altındayken Çin’in koşulları daha da kötüleştirecek adımlar atması beklenmiyor.
PELOSİ’NİN GÜNEY KORE ZİYARETİNE ÇİN ÖNLEMİ
Tayvan’a giderek Çin ile gerginliğe neden olan Pelosi dünkü durağı Güney Kore’de bu soruna dair yorum yapmaktan kaçındı. Tansiyonu tırmandırmaktan kaçındığı yorumları yapılan Pelosi, Güney Kore Meclis Lideri Kim Jin Pyo ile görüşmesi sonrası yaptığı basın toplantısında Tayvan problemine değinmedi. İki isim de gazetecilerden soru almadı.
DEVLET LİDERİ İLE GÖRÜŞEMEDİ
Bu ortada tatilde olan Güney Kore Devlet Lideri Yoon Suk-yeol, ziyareti sırasında Pelosi ile yüz yüze görüşmedi. Bunun yerine ikili ortasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Muhalefet partileri, müttefik Amerika’dan gelen heyetin cumhurbaşkanınca kabul edilmemesi ve havalimanında resmi karşılama yapılmamasına reaksiyon gösterdi. Mahallî basında Güney Kore başkanının Çin ile tansiyonu arttırmamak için Pelosi’yle görüşmekten kaçındığı tezleri da yer aldı.