Emtia piyasasında bir evvelki hafta görülen müspet seyir sonrası geçen hafta düşüşler yaşandı.
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bir evvelki hafta yaptığı tarihi faiz artırımının akabinde para siyasetlerine ait belirsizliklerin azalması emtia piyasasını olumlu etkilerken, geçen hafta ABD’de enflasyonun beklentileri aşması sonrası para siyasetlerine ait “şahin” öngörülerin artması ise emtia piyasasının negatif seyretmesine neden oldu.
ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda beklentilerin tersine yüzde 0,1, yıllık bazda da yüzde 8,3 ile beklentilerin üzerinde arttı. Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon, güç fiyatlarındaki yükselişin tesiriyle ağustosta yüzde 9,1’e çıkarak rekor kırdı.
Analistler, enflasyonist kaygılar paralelinde merkez bankalarının tarihi seviyede faiz artırımlarına devam edeceği beklentilerinin güçlendiğini belirterek, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) gelecek haftaki toplantısı öncesi doların öteki para üniteleri ve emtialar karşısında paha kazandığını söyledi.
Piyasalarda, Fed’in yüzde 76 ihtimalle 75 baz puanlık, yüzde 24 ihtimalle de 100 baz puanlık faiz artırımı fiyatlanıyor.
Böylece geçen hafta enflasyonist tasalar ve merkez bankalarının para siyasetlerindeki “şahin” beklentilerle emtia piyasasında talebe yönelik tasalar arttı.
Analistler, resesyon riskine rağmen piyasalarda Fed’in yapması öngörülen agresif faiz artırımlarının fiyatlandığını söyledi.
Grafik: AA
Altının onsu, Nisan 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gördü
Geçen hafta 1.654 dolarla Nisan 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gören altının onsu, haftayı yüzde 2,4 kayıpla tamamladı.
Paladyum yüzde 2 kıymet kaybederken, gümüş yüzde 3,8 ve platin yüzde 2,9 bedel kazandı.
Analistler, gümüşün; yelpazesi genişlemeye devam eden endüstriyel bir metal olduğunu ve gümüşe talebin arttığını söyledi.
Geçen hafta baz metallere de satış dalgası hakim oldu. Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1,3, kurşun yüzde 0,9, alüminyum yüzden 2,1 ve çinko yüzde 4,7 azalış kaydetti.
Nikel ise yüzde 8,1 paha kazandı. Emtia piyasasında devam eden satış baskısına rağmen nikelde arza ait sıkışıklığın devam ettiğini belirten analistler, platin fiyatlarının da yükseldiğini kaydetti.
Geçen hafta Brent petrol yüzde 1,2, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gaz da yüzde 2,9 paha kaybetti.
Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, global petrol talebine ait kaygılar tesirli olurken, Çin’de Kovid-19 tedbirlerinin sıkılaştırılması, ABD ile Avrupa’da faiz artırımlarının ekonomileri yavaşlatacağı ve yakıt talebini azaltacağı kaygıları fiyatları aşağı taraflı baskılamaya devam ediyor.
Dünyanın en büyük petrol üreticisi ve tüketicisi ABD’nin ham petrol stoklarındaki artış öngörüsü de talebin düşük seyrettiği algısı yaratarak fiyatlardaki gerilemeyi destekledi.
Amerikan Petrol Enstitüsü, ülkenin ham petrol stoklarında yaklaşık 6 milyon 35 bin varil artış varsayım edildiğini açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 200 bin varil azalacağı istikametindeydi.
Tarım emtialarında da düşüşler öne çıktı
Geçen hafta tarım emtialarında da düşüşler öne çıktı.
Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday yüzde 1,1 ve mısır yüzde 0,8 azalış kaydederken, pirinç yüzde 1,4 ve soya fasulyesi yüzde 2,6 arttı.
Dünya buğday üretim kestirimlerinin evvelki aya nazaran artış göstermesi, buğday fiyatlarında kıymet kaybına, ABD’nin üretim kestirimlerini düşürmesi de soya fasulyesi fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Geçen hafta pamuk yüzde 5,3 ve kahve yüzde 5,9 paha kaybederken, şeker yüzde 0,3 arttı. Kakao ise yatay seyretti.
Faiz artırımı beklentileri ve ekonomik büyümeye yönelik kaygılar, pamuk fiyatlarında paha kaybına neden oldu.
Küresel büyümenin yavaşlaması nedeniyle kahve talebine yönelik kaygılar kahve fiyatlarını olumsuz etkilerken, Brezilya’daki kurak hava ve şeker üretiminin evvelki yıla nazaran azalması da şeker fiyatlarında yükselişi beraberinde getirdi.
Analistler, bu hafta açıklanacak Fed, İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası faiz kararlarının varlık fiyatları üzerinde tesirli olabileceğini söyledi.
“Ekonomik büyüme kaygıları artıyor”
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, ABD’den gelen datalar sonrası Fed’in faiz artırımına yönelik telaşların arttığını belirterek, “Bu da ekonomik büyüme telaşlarını artıyor.” dedi.
Ergezen, buğdayın haftayı düşüşle tamamladığını aktararak, ”Avrupa’da artan hava sıcaklıkları nedeniyle buğday ve mısır üretimine yönelik kaygılar devam ediyor. Yeni açıklanan üretim iddialarındaki artışa karşın cuma günü fiyatlarda artış vardı. Ancak yüksek üretim varsayımları nedeniyle yükselişin sonlu kalması bekleniyor. Esasen buğday haftayı da düşüşle kapattı.” diye konuştu.
Mısırdaki düşüşe değinen Ergezen, petrol fiyatlarının mısır talebini etkilediğini söyledi. Mısırın biyodizel üretimi için kullanılan ham hususlardan biri olduğunu vurgulayan Ergezen, bu nedenle petrol fiyatlarındaki değişimin üreticilerin mısır talebinin artmasına yahut azalmasına neden olduğunu kaydetti.
Ergezen, pirinçteki yükselişte Uzak Doğu’da, bilhassa de Pakistan’da yaşanan sellerin tesirli olduğunu söz etti. Pirinçte arza yönelik telaşlarda artış olduğunu belirten Ergezen, bununla birlikte üretim iddialarındaki düşüşün de pirinçteki yükselişte tesirli olduğunu söyledi.
ABD’de enflasyon sayısının beklentilerin üstünde gelmesinin faiz artırımı beklentilerini ve ekonomik büyüme telaşlarını artırdığını aktaran Ergezen, bu durumun pamuk ve kahveyi olumsuz etkilediğini söz etti. Ergezen, bilhassa Çin ve Avrupa iktisadına yönelik telaşların kahve piyasasını olumsuz etkilediğini belirtti.(AA)