Elif hanıma mütevazi kişiliği, toplumsal sorumluluk şuuruyla farkındalık oluşturan projelere verdiği takviye, söyleşi teklifimizi kabul etme nezaketi gösterdiği için çok teşekkür ederiz.
Biz söyleşirken çok keyif aldık. Sizlerin de keyifle okuyacağınıza inanıyoruz. Buyurunuz efenim…
Sizi tanıyabilir miyiz?
Merhabalar, Ben Elif AVCI 1990 Haziran’ında İstanbul Fatih’te dünyaya geldim. Küçük yaşlardan itibaren musikinin büyüsüne kapıldım. Hakk’ın bana armağan ettiği yeteneğimin farkına vardıktan sonra bu doğrultu da hayaller kurup, kurduğum hayalleri gerçekleştirmek maksadıyla titizlikle çalışan biriyim.
Sanat öykünüz ne vakit ve nasıl başladı?
Türkülerle lise yıllarında okulumu temsil ettiğim müzik müsabakaları vesilesi ile tanıştım. Lise yıllarında türkülerimi söyleyerek ses müsabakalarından aldığım dereceler İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarında lisans eğitimimi görmem konusunda teşvik sağladı. Aldığım eğitimler ve sevenlerimin takviyesi ile de 2008 yılında TRT’nin açmış¸ olduğu “Sen Türkülerini Söyle” isimli ses müsabakasında birinci oldum. Bu hoş serüven bu türlü başladı diyebilirim.
Sanatınızı icra ederken en çok zorlandığınız husus ne oluyor?
Dejenerasyon ve popülasyon… Aslında türkülerimizin küresel medyada epey saf dışı bırakılmasına karşın hala çok düzgün bir dinleyici kitlesi olduğunun kanısındayım. Türkülerimiz insanlara ulaştığında seviliyor ancak bizler Türk Halk Müziği sanatkarları olarak türkülerimizi halkımıza sağlıklı ulaştırabilmek noktasında mecra düşüncesi yaşamaktayız. Birçok Belediye Lideri ve Rektör ; “Gençlerimiz eskisi kadar türkülerimizi dinlemiyor, kültüründen bertaraf oluyor” diyerek yakınıyor ancak gerek kültürel şenlikler gerekse üniversite bahar şenliklerinde halk müziği sanatkarlarına neredeyse yok denecek kadar az yer veriliyor. Gerçekte gençlere bu durumu dayatan kimler? Tam bir kavram karmaşası.
Soykırıma uğramış Türk halklarına takviye verecek müzikleri hedef edinmiş üzeresiniz. Bu hususta neler söylemek istersiniz?
Hakk’ın bana ikram ettiği yeteneği eğitimle, ulusal ve manevi değerlerime olan hassasiyetimle harmanlayıp türküler icra ediyorum. Repertuarımı, projelerimi oluştururken Türk kültürünün karar sürdüğü yahut asimilasyona karşı direndiği bölge ve yöreleri özellikle işliyorum. Türkmeneli, Kırım üzere kültürel soykırıma uğramış¸ ve yalnız bırakılmış¸ bu toprakların halklarına sanatımla takviye vererek motivasyon sağlamak en değerli misyonum.
Şarkılarınızı seçerken neleri göz önünde bulunduruyorsunuz?
Tüm Türki coğrafyalardan bize bizleri anlatan halk türkülerini bağlı oldukları kültürün yöresel ağız ve tutumuyla icra etmek en kıymetli kıstasım. En hassas oldugˆum nokta yöresel hal ve otantik agˆıza sadık kalarak yapıtları icra etmek.
Beni en keyifli eden s¸ey ise bir Azerbaycan mahnısı okudugˆumda “Azerbaycan’lı mısınız?” bir Kerkük hoyratı okudugˆumda “Türkmen’ misiniz?” yahut bir Kırım Halk Jırı okudugˆumda da “Kırım’lı mısınız ?” sorusunu duymak.
Tüm bu sorulara tek bir karşılığım var. Sizlerle bir akrabalık bagˆım olmasa da her birinizle can bağım bakidir… Acınız acım, sevinciniz sevincimdir.
Seslendirdiğiniz eserler açısından beslendiğiniz kaynaklardan bahseder misiniz?
Özellikle Kerkük – Türkmeneli folklorüne ilişkin halk türkülerinde söz söylemleri ve diyalekt noktasında kâfi müzikal kaynak bulamadığım vakitlerde farklı bir metod arayışına girmiştim.
Bilirsiniz ulusal medyada her azınlığın kendine ilişkin tematik bir kanalı vardır. Türkmeneli TV’ de bayanların kendi ortalarında çay sohbeti yaptığı ve Türkmence konuştukları bir program vardı. Günlerce keyifle onları izlediğim çok oldu o aksan kulağıma ve dilime yerleşsin diye… Bu üzere kaynak arayışım olduğu üzere şahsen o bölgelere seyahat etmeye yerinde gözlemlemeye, yaşayarak deneyimlemeye de uğraş gösteriyorum.
Son yıllarda Türkiye çok politize oldu. Çalkantılar, savrulmalar, fikir ayrılıkları yaşanıyor. Bu devirde siz de hiç kendinizi savrulmuş hissettiniz mi?
Haklısınız… Birden fazla branşta yetkisi olan şahısların bilgisi, bilgisi olan bireylerin de yetkisi olmuyor. Bilgili olmadan yetkili olmak başlarda tatlı gelebilir lakin bu ülkede birebir gemide birebir geleceğe birlikte gidiyor olduğumuzun farkına vardığımızda o ağızlardaki tatlılık vakitle yerini mayhoşluğa bırakacak… Ben arafta kaldığım bu türlü vakitlerde vatanperver bir sanatçı olarak Aşık Veysel’in çok sevdiğim bir şiiriyle teselli bulurum;
Veysel sapma sağa sola
Sen Allah’tan birlik lisana
İkilikten gelir belâ
Dâva insanlık dâvası
Çok hoş bir şiir sahiden. Son periyot sanatçı ve müzikleri hakkında ne düşünüyorsunuz?
Sizin dinlemeyi en çok sevdiğiniz sanatçı yahut sanatkarlar kimlerdir?
TRT izleyerek koca bir çocukluk ve gençlik geçirdim. Hasebiyle bu isimler TRT sanatkarları olacaktır. Başta Aysun Gültekin, Emel Taşçıoğlu, merhum hocamız Bircan Pullukçuoğlu bunlar çok değerli isimler hala feyz alarak dinliyorum.
Azınlık Türk toplulukların yaşadığı soykırım, zulüm ve yok sayılma üzerine ne düşünüyorsunuz?
Araştırmalarımızı yaparken çok acı, insanlık dışı kıssalara şahit oluyoruz. Soykırım elbette en ağırı lakin bir de kültürel soykırım var. İnsanların lisanları, dinleri, isimleri değiştiriliyor. Hatta yaşadıkları topraklardan sürgün edilirken geride bırakmak zorunda kaldıkları cetlerinin mezarları bombalanıyor, darmadağın ediliyor.
Orada yaşadıklarının bir ispatı olmasın diye yapılıyor tüm bunlar… Bir sanatçı olarak ben ne yapabilirim diye soruyorum kendime. İnadına, bağıra çağıra, haykırarak okumak geliyor içimden o türküleri… Bu toprakların asıl sahipleri Türkmenler’dir demenin benim dilimde sözü şu;
“Altun Hızma Mülayim, Seni Haktan Dilerim”
Bakın ne kadar Türkçe. Kerkük Türk değilse bu türkü nereden çıktı o halde?
İşinizin avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Müzik kozmik ve ortak bir lisan olduğundan Dünya’nın neresine gidersem gideyim kabul görülüyor, seviliyor ve bağlantıda olabiliyorum. Bu en avantajlı kısımlarından biri. En dezavantajlı kısmı ise şu sanırım; haletiruhiyemiz yeterli olmadığında, sevdiklerimize dair makûs bir haber aldığımızda dahi her an misyonun beklemeyip layıkıyla yapılması gerekliliği şuurunda olmamız.
Türkiye’de gerçek sanatkarlar hakettiği pahası görüyor mu?
Yani hakettiği bedel derken ne kastettiğimiz çok değerli doğal. Gereğince magazinlerde yer alıyor, konuşuluyor mu diye ölçeceksek o kıymeti aslında bu onların tercih etmediği bir yol olduğundan kaybettikleri bir şey olduğunu sanmıyorum. Kendi inandıkları kıymetler doğrultusunda taviz vermeden sanatını icra eden bir sanatçı kendi yolunda yürüdüğünde çok memnundur. Muhtaçlığı olan tek şey alkışlanmaktır.
Popüler kültür, sürat ve haz çağı sanat dünyasına nasıl tesir ediyor?
Farkındaysanız kimse artık albüm çıkarmıyor. Beşerler maalesef ağıza dolanacak, tekerleme üzere lisanlarda yayılacak, hiçbir edebi, ahlaki önermesi olmayan tek bir müzik arayışında. Sanatın, kültürün, musikinin içi boşaltılıyor. Resmen kültürel bir vurgun bu.
İLGİ ÇEKEN SORULAR
Hangi sert gerçekleri görmezden gelmeyi tercih edersiniz?
Bazen görmezden gelmem gereken gerçekler oldu. O anları görmezden gelmeyi tercih ederim 🙂
Sihir gerçek olsaydı, evvel hangi büyüyü öğrenirdiniz?
İnsanların akıllarına girme büyüsünü. Bilhassa dünya başkanlarının bir sonraki adımlarının ne olacağı konusunda bilgi sahibi olmak için onların zihinlerine girip nasıl düşündüklerine şahit olmak isterdim. Birde çok âlâ beste yapan, çok düzgün kitaplar yazan insanların nasıl bir başla hareket ettiklerine şahit olmak isterdim 🙂
En çok hangi hususta yardıma gereksiniminiz oluyor?
Dikiş dikemiyorum 🙂 hiçbir formda olmuyor… Annem beni ziyarete geldiğinde ne kadar söküğüm varsa o hallediyor sağolsun 🙂
Şu sıralar en fazla dinlediğiniz müzikler hangileri?
Şu sıralar Beyrut, Cezayir üzere Ortadoğu, Akdeniz eksenli bölgelerin Jazz ve Blues yapıtlarını epey dinliyorum. Çok romantik buluyorum 🙂
En çok görmeyi istediğiniz ülke hangisi?
Bir ay öncesine kadar “Kerkük – Türkmeneli” idi çok şükür gittim. Artık Fas – Marakeş ve İspanya’yı görmek istiyorum. İşin tevafuk kısmı şu an bu söyleşiyi yaptığımız yer da küçük bir Fas ambiyansında değil mi ? 🙂 Endülüs kültürüne bariz bir hayranlığım var…
Şu anda bütün dünya sizi dinliyor olsaydı neler söylemek, hangi müzikle seslenmek isterdiniz?
Hepimiz tıpkı kaynaktan, birebir kaynağa gideceğiz. Dünya dedikleri yer türkülerde ismi geçtiği üzere yalnızca bir gölgeliktir. Fıtratlarımız doğrultusunda Hakk’ın birer modülü olarak bu yolda seyahatimizi tamamlayıp kubbede beğenilen bir seda bırakmak uğraşında olduğumuzu unutmayın.
Seslendirmek istediğim eser de şu uzun hava olurdu;
Dünya kalsa Muhammed’e kalırdı,
Can satın alsaydı da Nemrut alırdı,
Çıkmayan canlara da derman bulurdu,
Hekimler doktoru Lokman da öldü,
Efendi gül yüzlüm o can da öldü.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Bu dünyaya gelen her ruh belirli bir vazifesi yerine getirmek hedefiyle gelmiştir. O sebeple her birimiz çok kıymetli çok değerliyiz. Bu değere layık bir hayat yaşamaya, kalp kırmamaya ve geleceğe birlikte umutla bakmaya devam edelim.
Sizinle söyleşmek çok keyifliydi. İlginize teşekkür ederim. Yolunuz açık başarılarınız daim olsun
Bu fırsatı bana verdiğiniz için ben teşekkür ederim. Bilmukabele sevgi ve muhabbetle…
RÖPORTAJ
Aynur KARABULUT