MİTHAT YURDAKUL- Çok büyük kısmı ithalatla gelen elektrikli ve elektronik eşyanın geri kazanımı için mevzuatta revizyona gidiliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın taslağına nazaran, internetten elektronik eşya satanlar da tüketicinin istemesi halinde, sattıkları eserin muadili olan eski aygıtı, tüketicinin adresinden teslim alacak.
Elektronik üreticileri, yılda en az iki defa her marka ve model için eskiyen eserleri geri almak için toplumsal medyadan kampanya düzenleyecek.
Bakanlığın yönetmelik değişikliği taslağına nazaran, elektrikli ve elektronik eşyaların tekrar kıymetlendirilmesi için bir dizi yeni çalışma yapılacak.
Klima, elektrikli süpürge, televizyon, dizüstü bilgisayar, lamba, çamaşır makinesi, cep telefonu, fırın üzere pek çok aygıtı kapsayan düzenlemeye nazaran Etraf Bakanlığı, elektrikli ve elektronik eşya sürece tesislerine etraf lisansı verecek, lisanslı firmalar atık elektronik aygıtların geri dönüşümünü sağlayacak.
Sosyal medya duyurusu
Elektrikli eşyaların üretimi, toplanması, işlenmesi süreçlerini izleyecek olan bakanlık, kısıtlama ve yasaklama dahil gereken önlemleri alabilecek.
Taslağa nazaran, elektrikli – elektronik eserleri üretenler, atık olduktan sonra kolay kolay parçalanmasını, ayrıştırılmasını, tekrar kullanıma hazırlanmasını, geri dönüşümünü kolaylaştıracak gereç ve modülleri kullanacak; uzun ömürlü, tamir edilebilir, tekrar kullanılabilir ve iyileştirilebilir eserler tasarlayacak.
Elektronik üreticileri, yılda en az iki sefer her marka ve model için eskiyen eserleri geri alma kampanyaları düzenleyerek, toplumsal medyadan kamuoyuna duyuracak.
Markaya bakmadan meskenden alınacak
Elektronik eşyanın dağıtımını yapanlar, kargoyla yeni bir eser sattıklarında, tüketici tarafından talep edilmesi tıpkı elektronik eserin eskisini, nakliye ve ek fiyat istemeden tüketicinin konutundan alacak.
Bu kapsamda satılan eserle tıpkı tipte ve fonksiyonda olan eserler; markası, modeli ve üreticisine bakılmaksızın adreslerden toplanacak. Elektronik eşya distribitörlerinin internet sitelerinde, atık elektronik eşyaların nasıl toplanacağı, biriktirileceği ve yine kullanılacağına yönelik bilgi verilecek.
Cep telefonunda eskiye kampanya
Eskimiş elektronik eşyaların yenileriyle değiştirilmesi için, şirketler bazında kimi kampanyalar da yürütülüyor.
Bu kapsamda, Teknosa ve Hepsiburada, Mediamarkt, Türk Telekom, Turkcell üzere firmalar, eski cep telefonlarını getirenlerin, fiyat farkı ödeyerek yenisini alabilmesini sağlıyor.
Eski aygıtlarının marka ve modelini firmalara ileten tüketiciler, hangi şartlarda yeni model eserlere sahip olacaklarını öğrenebiliyor.
Eski telefonlar kargo yoluyla da gönderilebiliyor. Eski – yeni aygıt değişimi farklı markalar ortasında da yapılabiliyor. Farklı markadaki eski telefonunu verenler, iPhone aygıt alabiliyor. Bu halde örneğin iPhone 12 serisi bir telefonda 13 bin liraya kadar indirim sağlanabiliyor.
Yabancı markaya temsilci zorunlu
Üretici kayıt numarası olmayan elektronik eser firmaları, internetten satış yapamayacak. Elektrikli ve elektronik eşya üreticileri tarafından depozitolu olarak eser satılabilecek.
Elektrikli – elektronik eşya üreticileri tarafından, piyasaya arz edilen eserler için geri kazanım iştirak hissesi ödenmesinde bu depozitolar finansal garanti olarak kabul edilebilecek.
Taslağa nazaran, elektikli – elektronik eserin Türkiye dışındaki üreticiler tarafından internet üzere yollarla Türkiye’de piyasaya arz edilebilmesi için, yabancı üretici tarafından Türkiye’de temsilci atanması zarurî olacak.