MARAŞ – İkinci zelzelenin merkez üssü olan Maraş’ın Elbistan ilçesi toz duman içinde bir şantiye alanına dönüştü. Yıkılmakta olan binalarından ‘bir şeyler kurtarırım’ diye bekleyenlerin dışında sokaklar, hafriyat taşıyan kamyonlar ve enkaz kaldıran iş makinelerine kaldı.
Bazı depremzedeler tahminen de bir daha giremeyecekleri binalarından vinçlerle eşyalarını tahliye ediyor. Açık dükkan, dolu konut görmediğimiz ilçe merkezinde hayat 20 gündür olağan akışında işlemiyor.
924 kişinin sarsıntı nedeniyle hayatını kaybettiği Elbistan’da birinci sarsıntıdan sonra insanların binalarını terk etmesi sayının daha da artmasını önlemiş. 811 binanın yıkıldığı ilçede 761 ağır hasarlı binanın da yıkılma süreçleri sürüyor. 150 bine yakın nüfusu olan ilçe halkının yarısından fazlasının öbür kentlere gittiği söyleniyor. Kenti terk etmeyenler, gidenlerin büyük kısmının dönmeyeceğini düşünüyor. Kalan nüfusun büyük kısmı da köylerine gidiyor. İlçe merkezinde kalanlar AFAD’ın iki farklı bölgede kurduğu çadır kentlerde hayatlarını sürdürüyor. Şu ana kadar ilçede 3 bine yakın çadır kuruldu.
‘DEPREM DEĞİL -KOLONU KESİK- BİNA ÖLDÜRÜR’
Sokaklarını dolaştığımız Elbistan’da yıkılan binaların büyük kısmının giriş katının çöktüğünü gördük. İş yerleri için kolonların kesilmesi nedeniyle bu formda yıkıldığı düşünülen binalar tam da ‘deprem değil bina öldürür’ telaffuzunu teyit eder halde gözümüze çarpıyor.
Atakta kalan binaların bir kısmı da harap haldeydi. Meskeni hasar alan bir depremzede, “Ağır hasar raporu alan sıfır binalar var. En alt katlarında dükkan var. Altında dükkan olanların çabucak hepsi ağır hasarlı” kelamlarıyla durumu aktardı.
Elbistan’da yıkılan binaların büyük kısmının giriş katlarının çöktüğünü gördük. Pınarbaşı Mesire Alanı’nda kurulan çadırlarda konaklayan depremzedeler buradaki tertibe alışmaya çalışıyorlar. Depremzedeler çadırlarına yakacak taşıyor, çocuklarıyla ilgileniyor, aş meskenlerinden yemek temin ediyor… Çadırların önünde aileleriyle vakit geçiren Maraşlılara durumlarının nasıl olduğunu sorduğumuzda sarsıntının akabinde geçen birinci haftaya nazaran uygun olduklarını belirtiyorlar. Depremzedeler birinci 3 gün battaniyelerle sokaklarda kaldıktan sonra çadıra kavuşabildiklerini tabir ediyorlar. Yakınlarıyla birlikte konutlarını de kaybeden bayanlar, çadır kentte tuvalet, banyo ve hijyen sorunu yaşadıklarını aktarıyor.
‘HİJYEN SORUNU VAR’
Çadır kentte kalanlar en çok da gelecek korkusu yaşıyor. Burada ömrün süreksiz olduğunu söyleyen depremzede bir bayan, “Çocuklar için telaşlıyız. Eğitimleri yarım kaldı. Şahsî gereksinimlerimizi göremiyoruz. Hayır sahipleri çadırlar kurmuş. Lakin bunlar süreksiz. Sonrasında neler olacak?” diye sorarak yaşadığı meçhullüğü söz ediyor.
Evi yıkılanlar kadar hasarlı bina sahipleri de tasa içindeydi. Yaşadıkları zelzele dehşetiyle meskenine dönmek istemeyen ve gidecek yeri olmayan depremzedeler ilçede kurulacak konteyner kentte yer bulabilme telaşı taşıyor. Konutu az hasarlı olduğu için çadır kentte kalan bir depremzede şu sözlerle kaygılarını lisana getiriyor: “Gelecek telaşımız var. Konutumuz az hasarlıydı. Mesken sahibinin konutu yıkıldığı için kendi konutuna geçmek istiyor. Kalacak yerimiz yok. Konteyner verilecek mi, sonrasında ne yapacağız, nasıl geçineceğiz burada? Güç durumdayız. Meskeni az hasarlı olanlara konteyner verilmeyeceği bilgisi verildi. İş konusunda da korkularımız var. Çadır kentte tuvalet ve duş problemimiz var.”
Pınarbaşı Mesire Alanı’nda çadırlara yerleşen Elbistanlılar gelecek korkusu içerisinde… ‘EV SAHİPLERİ OTURAMADIĞIMIZ MESKENE KİRA İSTİYOR’
Elbistanlıların bir kısmı da birebir vakitte kira sorunu ile boğuşuyor. Konutunda oturamayan depremzedeler mesken sahiplerinin kira istediğini lisana getiriyor. Fahiş kira fiyatlarının zelzelede fırsatçılıkla tekrar artırıldığını lisana getiren bir depremzede, “Depremden sonra konut kiraları 2-3 katına çıktı. Kiracılara zulmettikleri yetmiyor. Gecekondular 15 bin lira oldu. ‘Eşyalar evde’ deyip kira istiyorlar. 2 katına çıkardı ödedik. Meskenine girmemişim bile. Çık eşyaları at dedim” kelamlarıyla yaşadığı mağduriyeti lisana getiriyor.
Elbistanlıların ilçenin eski haline dönmesi konusunda umutları zayıf. Nüfusunun büyük kısmını kaybeden ilçede bir enkazın yanındaki duvar yazısı kentini kaybeden Elbistanlıların yaşadığı trajediyi tabir eder nitelikte: “Elbistanlıydım…”
