Ekonomiye ait “torba” kanun teklifi TBMM Genel Konseyinde maddeleşti. Kabul edilen kanuna nazaran, salgın devrinde kesilen maske ve sokak kısıtlaması cezaları affedilecek.
Kur Muhafazalı Mevduat Sistemi (KKM) 2023 sonuna kadar uzatılacak.
Çalışanlara günlük 51 liraya kadar ödenen nakit yemek fiyatları vergi istisnası kapsamına alınacak.
İşverenlerin bin liraya kadar ödenecek elektrik ve doğalgaz dayanakları de vergiden düşülebilecek.
Öğrenim kredisi borçlarının faizleri silinecek.
Ayrıca Tıp ve Diş Hekimliği okuyan ve son sınıfta olan öğrencilere 12 ayı geçmemek üzere aylık 5 bin 500 lira ödenecek.
Yasayla, elektrik, doğalgaz ve telefon borçlarından kaynaklanan icra evraklarının 2 bin liraya kadar olan kısmı silinecek.
Varlık idarelerine devredilmiş 2 bin 500 liraya kadar olan kredi kontratlarından kaynaklanan boçlar tasfiye edilecek.
65 yaş ve engelli maaşında tekrarlanmış ödemeden kaynaklanan borçlar silinecek.
Yasa, sicil affına yönelik düzenlemeyi de içinde barındıyor.
Buna nazaran, kredi, kredi kartı ya da çek-senet borcunu 1 Temmuz 2023’ten evvel ödeyenler ya da yapılandıranlar kara listeden çıkarılacak.
Sicil affından ana para ve taksit ödeme tarihi 1 Ekim’den evvel olanlar faydalanabilecek.
Sicil affıyla yaklaşık 10 milyon kişi hakkındaki kayıtlar silinecek.
İŞTE TORBA KANUNUN AYRINTILARI
YEMEK FİYATLARINA VERGİ İSTİSNASI
İşverenlerce, iş yerinde yahut müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ilişkin bir günlük yemek bedelinin 51 lirayı aşmayan kısmı, gelir vergisinden istisna tutulacak. Ödeme bu meblağı aşarsa, aşan kısım ile bu maksatla sağlanan öbür menfaatler, fiyat olarak vergilendirilecek.
Yurt dışında yapılan inşaat, tamirat, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı patronun yurt dışı karlarından karşılanarak yapılan fiyat ödemeleri, gelir vergisinden istisna olacak.
Bireysel iştirak yatırımcısı tam mükellef gerçek bireylerin, iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ilişkin iştirak paylarını, en az 2 yıl elde tutmaları kuralıyla Vergi Yol Kanunu’nun değerlemeye ilişkin kararlarına nazaran hesapladıkları payların meblağlarının yüzde 75’ini, yıllık beyannamelerine mevzu çıkar ve iratlarından payların iktisap edildiği periyotta indirebileceklerine yönelik düzenleme, 31 Aralık 2027’ye uzatılacak.
Yıllık indirim meblağı ise 1 milyon liradan 2,5 milyon liraya yükseltilecek. Bu karar, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir yahut çıkarlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
ÖĞRENİM KREDİSİ BORCU FAİZSİZ ÖDENECEK
Yüksek Tahsil Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişiklikle, tahsil kredisi alanlar borçlarını, aldıkları ölçü kadar ödeyecek.
Öğrenim kurumundan mezun olan ya da rastgele bir nedenle öğretim kurumuyla ilişiği kesilenler, 2 yıl sonra başlamak üzere, kredi aldığı kadar müddette ve aylık devirler halinde borcunu ödeyecek.
Borçlu borcunu erteleme talebinde bulunduğunda, borçlunun çalışmadığının SGK’den teyit edilmesi halinde, birinci yıl rastgele bir ek olmadan, sonraki yıllarda ise her yıl için verilen ölçüye yüzde 10 eklenerek kredi borcu hesaplanacak. Lakin ilgili yılda TÜFE’nin yüzde 10’dan az olması halinde TÜFE uygulanacak. Erteleme süreci en fazla üç kere yapılabilecek.
Ödemenin askerlik periyoduna denk gelmesi halinde, borçlunun talebi üzerine rastgele bir ek yapılmaksızın askerlik periyodunun sonuna kadar kredi borcu ertelenecek.
Maddi yahut hukuksal nedenlerle takibinde fayda bulunmayan ve yılları bütçe kanunlarında gösterilen ölçüleri aşmayan kredi borçları terkin edilecek.
Katkı kredisi borcu ödemelerinde de bu asıllar uygulanacak.
Süresinde ödenmeyen taksitlere, vadesinden itibaren gecikme artırımı hesaplanacak. Taksitlerin, son taksitin vade tarihine kadar ödenmemesi yahut eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen taksit fiyatları takip edilmek üzere ilgili vergi dairesine bildirilecek. Taksitler için zamanaşımı mühletinin belirlenmesinde, son taksitin vade tarihi temel alınacak. Vergi dairelerince bu alacaklarla ilgili olarak yapılan tahsilatlar, takip eden ayın sonuna kadar Gençlik ve Spor Bakanlığına aktarılacak.
Öğrenimi sırasında yahut tahsilden sonra ölenlerin yahut yüzde 90 ve üzeri mani sahibi oldukları tam teşekküllü bir hastanenin sıhhat kurulunca tespit edilenlerin, kalan borçları silinecek.
Kredi alan yahut kredi borcunun ödeme vakti şimdi başlamamış şahıslara, tahsil ve katkı kredisi olarak verilen meblağlara endeks hesaplanmayacak. Kredi geri ödemesi süren yahut borçları vergi dairesine takip için bildirilmiş olan bireylere, tahsil ve katkı kredisi olarak verilen fiyatlara ek edilmiş endeks meblağları terkin edilecek.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten evvel tahsil edilen fiyatlar iade edilmeyecek ve vergi dairesine takip için bildirildiği halde şimdi tahsil edilmemiş kredi taksitleri içerisindeki endeks meblağları terkin edildikten sonra bakiye taksitler vadesinde ödenmediği takdirde takip edilmeye devam olunacak.
YERSİZ YAPILAN MUHTAÇ, KONUTTA BAKIM YARDIMI ÖDEMELERİ GERİ ALINMAYACAK
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, gerçeğe uygun olmayan sıhhat şurası raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç, bu kanun kapsamındaki bireylere bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler silinecek.
İlgililer hakkında rastgele isimli, idari ve icrai takibat yapılmayacak. Yersiz ödemeler kapsamında unsurun yürürlüğe girdiği tarihten evvel yönetim tarafından yapılan tahsilatlar, ilgililerine iade edilmeyecek.
Tıp fakültelerinin 5. yılını tamamlayıp 6. yılına geçen öğrencileri ile diş hekimliği fakültelerinin 4. yılını tamamlayıp 5. yılına geçen öğrencilerine intörn eğitimi periyodunda öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden 12 ayı geçmemek üzere; devlet üniversitelerinde ödemenin yapıldığı tarihteki net minimum fiyat fiyatında, vakıf üniversitelerinde ise 4 bin 702 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak fiyatta aylık fiyat ödenecek. Bu ödemeden rastgele bir vergi kesilmeyecek.
Vakıf üniversitelerinde bu fiyatın üzerinde ödeme yapmaya ve yapılacak ödemenin meblağını belirlemeye mütevelli heyeti yetkili olacak.
Turizmi Teşvik Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan fiyatsız girişli günübirlik tesisler, münhasıran Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü yahut iştiraki şirketler tarafından işletilebilecek, üçüncü şahıslara devredilemeyecek ve işlettirilemeyecek.
Sosyal Hizmetler Kanunu’na eklenen süreksiz hususla, gerçeğe uygun olmayan evrak ve sıhhat heyeti raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç fazla, yersiz ödenen ve geri alınması gereken konutta bakım yardımı ödemeleri ile bunlardan doğan faizler terkin olunacak. Yürürlük tarihinden evvel bu kapsamda tahsil edilen meblağlar bakımından ilgili şahıslar lehine hiçbir formda alacak hakkı doğmayacak ve yapılan tahsilatlar iade edilmeyecek.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE AİT DÜZENLEME
İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle Covid-19 sebebiyle patronların yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma müracaatlarının alınması, kıymetlendirilmesi ve ödenmesine ait süreçler ile nakdi fiyat takviyesi süreçleri hakkında Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ile İş ve Personel Bulma Kurumu çalışanına rastgele bir sorumluluk yüklenemeyecek.
Bu kapsamda Covid-19 sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi fiyat dayanağı ödemelerinde yanlışlı süreçlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi fiyat dayanağından yararlanan çalışanın, müracaatta bulunduğu patron tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde patrona uygulanan idari para cezalarından, bu unsurun yürürlük tarihi prestijiyle tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Tahsil edilenler iade yahut mahsup edilemeyecek.
Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil süreçlerine devam edilmeyecek, yargı mercilerine intikal etmiş olan evraklarda kurum ve bakanlık aleyhine yargılama masrafına hükmedilmeyecek. Kısa çalışma uygulanan devirde patron tarafından personel çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına yahut kovuşturmasına mevzu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi fiyat dayanağı ödemeleri bu husus kapsamı dışında olacak. Ceza soruşturması yahut kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar yahut beraat kararı verilenler hakkında bu husus uyarınca terkin kararları uygulanacak.
Gümrük Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle süreksiz ithalat rejimi kapsamında ferdî kullanıma mahsus yabancı plakalı taşıtları Türkiye Gümrük Bölgesi’ne getiren hak sahipleri tarafından gümrük yönetimine bilgi verilmeden taşıtsız yurt dışına çıkılması durumunda usulsüzlük cezası uygulanacak.
Yapılan bu değişiklikle taşıtın marka, model ve yaşına nazaran değişmekle birlikte, orantısız halde yüksek olduğu bedellendirilen cezalarda indirime gidilecek.
BANKALARLA İLGİLİ DÜZENLEME
Bankaların müşterilerine sundukları hizmetlerin inançlı ve kesintisiz bir biçimde sürdürülmesinde değerli yeri bulunan hizmet sağlayıcıların uymaları gereken yol ve asılları belirleme yetkisi BDDK’ye veriliyor.
Mevduat bankalarının iştirak fonu kabulü, finansal kiralama süreçleri; iştirak bankalarının mevduat kabulü; kalkınma ve yatırım bankalarının ise mevduat kabulü ve iştirak fonu kabulü üzere faaliyetlerde bulunmaları ve faaliyet sınırlamaları yahut kısıtlamalarına uymamaları halinde, 1 milyon liradan ve menfaat sağlanmış olması halinde sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere, kısıtlama ve sınırlamalara karşıtlık teşkil eden fiyatın yüzde 100’üne kadar idari ceza verilecek.
SGK’nin taşınmazlarının elektronik ortamda satışı da dahil olmak üzere her türlü satışı ve öteki iş ve süreçlerin yürütülmesine ait tarz ve asıllar, Kurumca çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
2022 yılında götürü bedel üzerinden hizmet alım mukavelesi yapılmış kamu üniversite sıhhat hizmeti sunucularının SGK’ye 31 Aralık 2022’ye kadar verdikleri tedavi hizmetlerine ait toplam tahakkuk fiyatının götürü bedel kontrat fiyatından düşük olması durumunda, ortadaki fark terkin edilecek.
SERMAYA AZALTIMINDA VERGİLENDİRME
Sermayeye kaynak transferinden itibaren 5 yıl boyunca sermaye azaltımı yapmayan kurumlarda, bu mühletin sonunda sermaye azaltılmışsa, işletmeye konulan nakdi yahut tıpkı sermaye ile sermayeye eklenen öteki ögelerin toplam sermayeye oranlanması suretiyle azaltıma husus edilen fiyat içindeki ögeler tespit edilerek vergilendirme yapılacak.
5 yıldan evvel sermaye azaltımı yapan kurumlarda ise azaltılan sermayenin öncelikle sermayeye ek dışında diğer bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi yahut sermaye hesabından öteki hesaplara transferi kurumlar vergisine ve kar dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesaplardan, daha sonra yalnızca kar dağıtımına bağlı tevkifata tabi hesaplardan, vergiye tabi olmayan nakdi ve birebir sermayeden oluştuğu kabul edilerek vergilendirme yapılacak.
Yapılan sermaye azaltımında sermayeye eklenen kaynakların kimilerinin 5 yıllık süreyi aşması, kimilerinin ise aşmaması durumunda ise kelam konusu kaynaklardan öncelikli olarak sermayeye ek edilme tarihi 5 yılı geçmemiş olanların çekildiği kabul edilecek. Böylece sermayeye ek olunan kaynakların en az 5 yıl boyunca sermayede kalması özendirilerek, işletmelerin öz kaynaklarının güçlü kalması teşvik edilecek.
Geçmiş yıl ziyanlarının mahsubu suretiyle sermaye azaltılması durumunda, azaltıma husus edilen sermaye ögeleri da sermaye azaltımında vergilemeyi düzenleyen bu kararlar kapsamında tespit edilecek. Lakin bu meblağlar üzerinden kar dağıtımı yahut ana merkeze aktarılan fiyat kapsamında vergi kesintisi yapılmayacak.
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT (KKM) MÜHLETİ UZATILDI
2022 yılı sonuna kadar yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31 Aralık 2023 olacak. Türk lirasına çeviren mükelleflerin bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kar hisseleri ile öbür çıkarları istisna kapsamında tutulacak.
Cumhurbaşkanına, istisnayı, 31 Aralık 2023 tarihine kadar her bir süreksiz vergi yahut yıllık hesap periyotları sonu prestijiyle kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için başka farklı yahut birlikte uygulatma konusunda yetki veriliyor.
KAÇAK AKARYAKIT
Kaçak akaryakıtın tasfiyesine ait iş ve süreçler, Hazine ve Maliye Bakanlığının taşra teşkilatı olan defterdarlıklar yerine yatırım izleme ve uyum başkanlıkları tarafından yerine getirilecek.
Satışı yapılarak tasfiye edilen kaçak akaryakıtın bedeli, ilgili vilayet özel yönetiminin yahut yatırım izleme ve uyum başkanlığının bütçesine gelir kaydedilecek.
Numune tahlil sonuçları teknik düzenlemelere uygun olmayan ve en yakın rafinericiye satılan kaçak akaryakıtın satış bedeli de ilgili vilayet özel yönetiminin yahut yatırım izleme ve uyum başkanlığının bütçesine gelir olarak kaydedilecek.
KARŞILIKSIZ ÇEK VE PROTESTO EDİLMİŞ BORÇLAR
Karşılıksız çıkan çeki protesto edilmiş, senet, kredi kartı ve öbür kredi borçlarını vaktinde ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen bireylerin ve kredi müşterilerinin, borçlarının ödenmesi geciken kısmının 1 Temmuz 2023’e kadar tamamının ödenmesi yahut yine yapılandırılması halinde, geçmiş ödeme performanslarına ait olumsuz kayıtları dikkate alınmayacak. Bu borçların anapara yahut taksit ödeme tarihi 1 Ekim 2022’den evvel olacak.
Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların mevcut kredileri yine yapılandırması yahut yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara tüzel ve cezai sorumluluk doğurmayacak.
İçme sularının Sıhhat Bakanlığınca yapılan yahut yaptırılan her türlü tetkik ve analiz bedellerinden vilayet özel yönetimlerince 30 Eylül 2022’ye kadar ödenmemiş olan alacak fiyatları, ferileriyle birlikte terkin edilecek. Bu alacakların tahsili için açılmış davalarda karar verilmesine yer olmadığına, icra takiplerinin ise iptaline karar verilecek.
ANAYASA MAHKEMESİ LİDER VE ÜYELERİNİN MİSYON SÜRELERİ
Anayasa Mahkemesinin, zarurî emeklilik yaşından evvel vazife müddeti dolan lideri ve Yargıtay, Danıştay, Sayıştay Lider ve üyeleri ortasından seçilen üyeleri, rastgele bir sürece gerek olmaksızın ve boş takım kuralı aranmaksızın, kalan misyon müddetlerini tamamlamak üzere geldikleri üyelik vazifesine geri dönecekler, boşalan birinci üye takımı kendilerine tahsis olacak.
Yükseköğretim kurumlarından seçilenler, talepleri üzerine ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna yahut uzmanlık alanlarına nazaran talep ettikleri 3 yükseköğretim kurumundan birine atanacaklar.
Üst kademe yöneticileri, hür avukatlar, birinci sınıf hakim ve savcılar ile raportörler ortasından seçilenlerle, yükseköğretim takımından seçilip öğretim üyeliğine dönmek istemediğini vazife mühleti bitmeden bir ay içinde bildirenler, Sayıştay üyeliği takımına atanacak.
Yaş haddine kadar misyonlarına devam etmeleri öngörülen üyelerden yaş haddini doldurmadan kendi isteğiyle üyelikten çekilenler de düzenlemeye tabi olacak. Bu kararlar, 1 Ekim 2022’den itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Finansman şirketlerinin, kredilendirecekleri mal yahut hizmetleri temin eden satıcılarla evvelden yazılı formda yapmaları mecburî olan kontratları, uzaktan irtibat araçlarının kullanılması suretiyle aralıklı olarak da yapılabilecek.