Tüketici fiyatlarındaki artış son 24 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 79.9’u, üretici fiyatlarındaki artış da yüzde 144.61’i gördü.
Dünya gazetesi müellifi Ekonomist Dr. Onur Oğuz, kaleme aldığı yazısında TÜFE ve ÜFE fiyatlarını kıymetlendirdi. Oğuz, “Maliyetleriniz yüzde 144 artarken tüketiciye yansıtılabilen yüzde 80’de kalır mı?” diye sordu.
Oğuz’un yazısının devamı şu halde…
“TÜFE yani tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 79,6, ÜFE yani üretici fiyatlarındaki artış yüzde 144,61. Bu, şu manaya geliyor; bir üreticinin katlandığı maliyet; yüzde 144 oranında arttı. Ortadaki fark ise 65 puan. Bu fark genelde 5-10 puan ortasında değişir. Oysa artık olağanın 6 katına çıkmış durumda… Pekala, bu sürdürülebilir mi? Maliyetleriniz yüzde 144 artarken tüketiciye yansıtılabilen yüzde 80’de kalır mı? Üretici böylesi büyük maliyeti daha ne kadar müddet taşıyabilecek? Etiketine yansıtamadığı artışın yıkıcı ve yakıcı yükünü hangi finansal kaynak ile yönetebilecek? Sonuçları ne olur?
BU MALİYETLER ŞİRKETLERİN KÂBUSU OLACAK
Artan bu maliyetleri tüketiciye yansıtamayanlar mevcut varlık şartlarını devam ettiremeyecek. Böylesi bir durum daha fazla işsizin oluşmasına yol açacak. Takipteki kredilerin oranı artacak. Artan fiyatlara karşın eserleri satmak zorlaşacak. Önlem geliştirmek gerekecek. Fakat sorun şu ki taşınamayacak kadar yüksek maliyetlerin finansman zorluğu kadar yüksek enflasyon ve tırmanan sakinlik dalgası da eşanlı yaşanacak. Bu, fırtınalı bir denizde su almaya başlamış teknenin, ilaveten çıkan azgın dalgalar ve kayalıklarla baş etme zorunluluğudur.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Şirketler nasıl tedbir alabilir?
Borca dikkat ederek… Eserini çeşitlendirip pazarını genişleterek… Verimliliğini artırmak için çaba sarf ederek… İş, ilgi, bağlantı süreçlerini tekrar tanzim ederek. Yoksa bilgi süreçleri oluşturup yüklendiği külfeti bilgi odaklı yöneterek…
Tüketiciler nasıl tedbir alabilir?
Enflasyon külfetini fütursuzca fiyatına yansıtan şirket ile maliyetli eserlerini satmak zorunda olanları ayırt etmek zorunda… Kolay değil lakin üreticinin var kalabilmesi için tüketicilere de sorumluluk düşüyor.”