Ege Denizi’nde 7 Ocak günü saat 04.52’de merkez üssü Midilli Adası olan 5 büyüklüğünde yaşanan sarsıntının akabinde 4 saat 47 dakika sonra 4,8 büyüklüğünde bir zelzele daha meydana geldi.
Aynı bölgede, bu sarsıntılardan 3 gün sonra bugün misal büyüklüklerde 2 zelzele daha yaşandı. Evvel Girit Adası’nın kuzey doğusu açıklarında 4,2, daha sonra da yeniden merkez üssü Midilli olan 5 büyüklüğünde bir sarsıntı kaydedildi.
Depremler, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, İzmir ve Muğla ve civarında da hissedildi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yaptığı açıklamada Midilli’deki son zelzelenin adanın kuzey hududunda gerçekleştiğini söyledi.
Bu fayın kuzeydoğu – güneybatı uzanımlı olduğunu aktaran Sözbilir, “Kırılma daha evvel çizilmemiş bir yarar oldu. Midilli’deki zelzeleler daha evvel haritalanmamış, yani varlığı bilinmeyen fay üzerinde meydana geldi. Yunan bilim adamlarının daha evvel bölgedeki çalışmalarında da çizilmemiş. Sağa yanal doğrultu atılımlı. Bizdeki Kuzey Anadolu Fayı üzere çalışıyor. Bu zelzele olmadan evvel çok sayıda öncü zelzele olmuş.” diye konuştu.
Prof. Dr. Sözbilir, Midilli’de 7 Ocak’taki 5 büyüklüğündeki zelzeleye de dikkati çekerek, “Bu, bölgede birden fazla fayın olduğunu gösteriyor. İki fayın olduğu söz edilebilir. Birebir fayın birkaç gün içinde birebir büyüklükte bir zelzele yaratması pek beklenmez.” tabirlerini kullandı.
Fayın uzunluğunu bilmemekle bir arada varsayım edebileceklerini kaydeden Sözbilir, bölgedeki fayların 6,8’lik sarsıntı üretme potansiyeli bulunduğunu söyledi.
Sözbilir, sarsıntıların Türkiye’de çeşitli vilayetlerde hissedildiğini aktararak, “Midilli’deki fayın karşısında Edremit Fayı var. Onun doğu ucu 1944’te 6,8’lik sarsıntı üretmiş, tsunami yaşanmıştı. Edremit fayının Midilli karşısındaki daha kırılmayan ucunu tetikleme mümkünlüğü var. 6,8’lik zelzele üretebilir, Çanakkale, Balıkesir kısımları ziyan görebilir, tsunami yaşanabilir.” dedi.
Girit’teki sarsıntıya de değinen Prof. Dr. Sözbilir bu sarsıntının “Ege yayı”, “Helen yayı” olarak da isimlendirilen Ege dalma batma zonu üzerinde meydana geldiğini aktardı. Sözbilir, bu büyük fayın son 2-3 yıldır daima zelzele aktivitesi gösterdiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Öbek öbek zelzele fırtınası biçiminde gelişiyor. Girit’teki fay geçmişte 8,4’e varan sarsıntılar üretmiş. Güney kıyılarımız tsunami geçirmişler. İzmir’e uzak fakat Muğla, Marmaris, Antalya için problemli olabilir. İzmir için temel tehlike, karada, kendi içindeki faylar.”
Sözbilir, 2 yıl evvel Sisam’da meydana gelen sarsıntı nedeniyle İzmir’de yıkım yaşandığına dikkati çekerek, “Yunanistan adalarında meydana gelen sarsıntılar bizde yıkıcı olabiliyor. Denizdeki faylarla ilgili ortak çalışmalar var. Fakat adalarda karaya çıkıp toprakta bizim de çalışmalar yapmamız gerek.” dedi.
“TSUNAMİ RİSKİ GÖRÜNMÜYOR”
Gazi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdussamet Arslan da dünyada deniz altındaki fayların tam manasıyla incelenmediğini söyledi.
Ege Denizi’nin geçmişte yaşanan zelzeleler nedeniyle “depremler denizi” olarak da anıldığını kaydeden Prof. Dr. Arslan, şöyle devam etti:
“Ege’de çok sık orta şiddetli sarsıntılar olur. İzmir ve kıyılar etkilenir. Geçmişte sarsıntı fırtınaları oldu. Lakin Midilli’de olanlar için ‘deprem fırtınası’ demek için şimdi erken. Bunun söylenebilmesi için günlerce devam etmesi gerekir. Yıllarca devam edenler bile var. Bu zelzeleler nedeniyle tsunami riski görünmüyor. Bu zelzeleler Türkiye’de daha büyük bir zelzelesi tetikler mi, bu bahiste net bir bilgi yok, fay şimdi işaretlenmediği için. Ege Denizi’ndeki zelzeleler sıklıkla orta ve hafif olur, büyüklüğü 5,5’e kadar olur. Daha şiddetli zelzelelerin dönemleri daha uzun. Çok paniğe yol açacak zelzeleler değil. Kuzey Anadolu Fay Çizgisini tesirler mi, şu anda bunu söylemek mümkün değil.”
VAN DEPREMİ’NDE ‘HAYALET FAY’
2011 yılında Van evvel 23 Ekim’de 7,2, dün de 5,6’yla sallandı. İki zelzele 600’ü aşkın kişinin hayatını kaybetmesine neden olurken, ‘hayalet fay’ tartışmasını da başlatmıştı.
7,2’lik sarsıntı daha evvel görülmemiş bir yarar oldu. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Erdik başkanlığındaki bir grup 7,2’nin vurduğu Van’da incelemelerde bulunmuş ve bir unsur şahit olmuştu.
Türkiye’de son yüzyılda, kayıtlara nazaran birinci sefer aksi faylanma sonucu bir sarsıntı meydana gelmişti.