Kentte son devirde ömür alanlarını Meriç ve Tunca ırmaklarının bulunduğu merkeze yakın noktalarda kuran martılar, güvercin ve kumruları yemeye başladı. Bu nedenle bu kuşların popülasyonunda azalma oldu. Özelikle Selimiye Mescidi etrafında ve kent merkezinde sayılarının süratle azaldığı görülen güvercin ve kumru kuşu yerini martılara bıraktı.
Trakya Üniversitesi Biyoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Kaya kentte son yıllarda bilhassa martı popülasyonunun arttığını kaydederek, “Son yıllarda Edirne’de martı popülasyonu çok sayıda arttı. Çöplüklerin, Meriç Nehri’nin, Tunca Nehri’nin olması nedeniyle uygun ömür alanı buldu ve çok derecede ürediler. Bunların besinlerini de yalnızca balıklar değil, başka kuşlar da oluşturuyor. Bunların başında da burada ‘gugukçuk’ olarak da bilinen kumru kuşu, kent güvercini esas besinlerini oluşturuyor. 2000’li yıllardan sonra yaklaşık yüzde 60 civarında kumru popülasyonunun azaldığını söyleyebiliriz. Besin unsuru bulabiliyorlar. Bunlar da kendi besinlerini oluşturduğu için, çok rahat bunlara ulaşabildikleri için, savunmasız yuvaları olduğu için hem yavrulara hem de ergin bireylere ziyan verebiliyorlar” diye konuştu.
‘KUMRU ÇOK SÜRATLİ KAÇAMADIĞI İÇİN ÇABUK ULAŞIYORLAR’
Martıların sayılarının her sene gittikçe arttığını belirten Kaya, şunları söyledi:
“Sadece Selimiye bölgesinde demeyelim. Edirne’nin her tarafında, meskenlerin çatı ortalarında yuvalandıkları için tüm bölgeye yayılmış durumdalar. Gerek kent güvercini gerek gugukçuk denen kumru, çok savunmasız kuşlar. Süratli kaçabilen, kendini savunabilen kuşlar olmadığı için bunlara çok çabuk ulaşabiliyorlar. Yuvaları da çok savunmasız ve kolay bir yuva olduğu için yavrularını da yiyorlar. Ulaşabildikleri her türlü kuşa ulaşıyorlar. Yalnızca güvercinleri, kumruları değil; ekseriyetle savunmasız olduğu için güvercin ve gugukçuk dediğimiz kuşları daha çabuk ulaştıkları için yiyorlar. Bu, tabiatın gereği. Nasıl en kolay besine ulaşabiliyorsan onu alırsın. Onlara ulaşamadıkları vakit başkalarını tercih ederler. Hayvanların hepsi için geçerli bu.”
‘MARTI KATLİAMINA GİTMESİN’
Martı popülasyonunun artmasına karşı çok fazla devanın bulunmadığını söyleyen Kaya, “Doğa, kendi kendini telafi eder. Güvercinler büsbütün ortadan kalkmaz. Yalnızca sayıları belli bir popülasyonda tutulur. Martılarla çaba için ömür alanlarını ortadan kaldıracaksın. Çöplükleri, suyu ortadan kaldıracaksın. Onları da kaldıramayacağımıza nazaran martılar burada ömürlerini devam ettirecekler. Bir orta zehirleyerek ziyan verdiklerini duymuştuk ancak bu tahlil değil. Şu anda doğayı kendi haline bırakacaksın. Onlar kendi kendilerini telafi edecekler. Büyük afetler, sorunlar olmadığı sürece tabiat hepsini kendi kendine telafi eder. Kâfi ki biz müdahale etmeyelim. En büyük müdahale, insan müdahalesidir. İnsan müdahalesi olursa tabiat tahribatı çok fazla olur. Ancak tabiatta kendi kendine oluşan tahribat, şayet afetler yoksa tabiat kendi kendini telafi eder. Martı katliamına gitmesin. Onlar da tabiatın bir halkasıdır. Şayet o halkadan bir halkayı çıkaracak olursan tabiatta bir dengesizlik olur. Kesinlikle onun yerini bir şey doldurur. Biz doğayı kendi haline bırakalım. Zira tabiat bize lazım. Tabiat olmazsa biz de olmayız. Sağlıklı bir ömür için sağlıklı bir tabiat şart” dedi.
‘EDİRNE’Yİ MARTILAR İSTİLA ETTİ’
Selimiye Camii meydanında yıllarca çok sayıda güvercin çeşidi bulunduğunu aktaran Aydoğan Bilgen ise mescitler ile güvercinlerin ortasındaki bağa dikkat çekerek, şu sözleri kullandı:
“Güvercinsiz Selimiye olmaz. Mescitler, güvercinler olan yerlerdir. Ama martılar geldi, nereden geldiyse. Martı, su uzunluğunda yaşayan bir hayvandır. Bütün Edirne’yi istila etti. Bütün binaların üzerinde onlar var. İnsan uyuyamıyor, rahatsız oluyor. Bunlar daha çok güvercin, gugukçuk dediğimiz kuşlara saldırıyorlar, tek tek yok ediyorlar. Genelde güvercinler azaldı. Güvercinleri kurabiye üzere yiyorlar. Her vakit saldırıyorlar. Hayvanlar korkuyor. Kuş, güvercin kalmayacak; Edirne’yi martılar istila edecek. Evvelden çok fazlaydı. Eski Cami olsun bütün mescitler güvercin ile doluydu. Caminin maskotuydu. Artık maalesef azaldı. Gitgide azalacak. Bunun önüne geçilmesi lazım.”
‘ESKİDEN GÜVERCİNLER UÇUYORDU, ARTIK MARTILAR’
Esnaf Necat Yavuz ise bilhassa Selimiye Camii meydanındaki güvercin popülasyonunun azaldığını söyleyerek, “Cami deyince bununla birlikte güvercin eşleşmiş durumdadır. Selimiye Camii tadilatta lakin güvercinlerin popülasyonu azalmaya başladı. Burada çok şahit oldum; martılar burada güvercinleri yiyor. Yalnızca güvercinleri yemeye başlamadı, tıpkı vakitte gugukçukları da yemeye başladılar. Bunlar artık azalmaya başladılar. Sabah kalktığımız vakit gugukçuklar öterdi. Artık bunları da unutmaya başladık. Bu martılar nereden geldi? En kıymetli nedeni, daha evvel açık hava çöp yapımız vardı. Martılar oradan besleniyordu. Onlar kapandıktan sonra artık güvercinlerle beslenmeye başladılar. Artık caminin etrafında güvercin uçmuyor. Evvelce güvercin uçuyordu, artık martı uçuyor” diye konuştu. (DHA)