Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya yapılması gereken ödemenin, en geç satış bedelinin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının tasarrufuna girdiği ve siparişin alıcıya ulaştığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde eksiksiz yapılmaması halinde haksız ticari uygulama sayılacak.
TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Natürel Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komitesinde kabul edilen Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile e-ticarette haksız ticari uygulamaların belirlenmesi ve bunların önlenmesi amaçlanıyor.
E-ticaret aracı hizmet sağlayıcının, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret hizmet sağlayıcının ticari faaliyetlerini kıymetli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan yahut muhakkak bir kararı almaya zorlayarak olağan koşullarda taraf olmayacağı bir ticari alakanın tarafı olmasına neden olan uygulamalarının haksız olduğu kabul edilecek. E-ticarette haksız ticari uygulamada bulunulamayacak.
Haksız ticari uygulama sayılacak durumlar şöyle sıralanıyor:
- – Mal yahut hizmet satışı karşılığında elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya yapılması gereken ödemenin, en geç satış bedelinin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının tasarrufuna girdiği ve siparişin alıcıya ulaştığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde eksiksiz yapılmaması,
- – Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı tarafından satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması dahil olmak üzere, elektronik ticaret hizmet sağlayıcının kampanyalı mal yahut hizmet satışına zorlanması,
- – Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıyla olan ticari bağlantının şartlarının, yazılı halde yahut elektronik ortamda yapılan aracılık kontratıyla belirlenmemesi ya da bu mukavelenin açık, anlaşılır ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı tarafından kolay erişilebilir olmasının sağlanmaması,
- – Elektronik ticaret hizmet sağlayıcının aleyhine olacak halde aracılık mukavelesi kararlarında geçmişe yönelik yahut tek taraflı değişiklik yapılması ya da buna imkan sağlayan rastgele bir karara aracılık mukavelesinde yer verilmesi,
- – Rastgele bir hizmet verilmediği yahut verilen hizmetin çeşidi ve hizmet bedelinin fiyat ya da oranı aracılık kontratında belirtilmediği halde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıdan bedel alınması,
- – Aracılık kontratında rastgele bir objektif ölçüte yer verilmediği halde ya da kamu kurumlarına yahut isimli mercilere müracaatta bulunulduğu gerekçesiyle elektronik ticaret hizmet sağlayıcının sıralama ya da tavsiye sisteminde geriye düşürülmesi, elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya sunulan hizmetin kısıtlanması, askıya alınması yahut sonlandırılması.
- – E-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülükleri
- Teklife nazaran, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcının ekonomik bütünlük içinde bulunduğu ödeme hizmeti sağlayıcısına yapılan ödemeler, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıya yapılmış kabul edilecek.
Düzenlemeyle e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılara birtakım yükümlülükler getiriliyor.
Buna nazaran, aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazaryerlerinde kendisinin yahut ekonomik bütünlük içinde bulunduğu şahısların markasını taşıyan ya da marka kullanım hakkını haiz olduğu malları satışa sunamayacak yahut bu malların satışına aracılık edemeyecek. Bu malların, farklı e-ticaret ortamında satışa sunulması halinde bu ortamlar ortasında erişim imkanı sunamayacak ve birbirinin tanıtımını yapamayacak.
10 milyar liranın üzerinde süreç hacmi olanların yükümlülükleri
Teklifle, bir takvim yılındaki net süreç hacmi 10 milyar liranın üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılara ek yükümlülükler de getiriliyor.
Buna nazaran, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı, e-ticaret hizmet sağlayıcı ve alıcıdan elde ettiği bilgileri, sadece aracılık hizmetlerinin sunulması gayesiyle kullanacak ve aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazaryerleri yahut başka e-ticaret ortamlarında e-ticaret hizmet sağlayıcılarla rekabet ederken kullanamayacak.
Net süreç hacmi 10 milyar liranın üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı, e-ticaret hizmet sağlayıcının satışları hasebiyle elde ettiği bilgileri bedelsiz taşımasına ve bu bilgiler ile bunlardan elde ettiği işlenmiş datalara bedelsiz ve aktif formda erişim sağlamasına teknik imkan sunacak.
Birden fazla e-ticaret ortamında faaliyet gösterilmesi halinde bu ortamlar ortasında erişim imkanı sunulmayacak.
Bağımsız kontrol kuruluşunca hazırlanan kontrol raporu, Ticaret Bakanlığına sunulacak.
Net süreç hacmi 30 milyar liranın üzerindekilere ilave yükümlülük
Düzenleme ile bir takvim yılındaki net süreç hacmi 30 milyar liranın, iptal ve iadeler hariç süreç sayısı 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılara ek yükümlülükler getirilecek.
Buna nazaran, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, pazaryerlerinin piyasadaki rakipleri dışlayıcı biçimde reklam ve indirim faaliyetlerinde bulunmayacak.
Net süreç hacmi 30 milyar liranın üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, e-ticaret hizmet sağlayıcının ticari münasebetlerini, alternatif kanallardan tıpkı ya da farklı fiyattan mal yahut hizmet sunmasını ya da reklam yapmasını kısıtlayamayacak, rastgele bir bireyden mal yahut hizmet teminine zorlayamayacak. Ayrıyeten buna imkan sağlayan rastgele bir karara aracılık mukavelesinde yer veremeyecek.
Net süreç hacmi 60 milyar liranın üzerinde olanlara ek yükümlülükler
Teklifle bir takvim yılındaki net süreç hacmi 60 milyar liranın, iptal ve iadeler hariç süreç sayısı 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılara da ek yükümlülükler getiriliyor.
Bu kapsamda e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazaryerlerinde, kredi kartıyla yapılan kredili ödeme süreçleri ile öteki ödeme süreçleri hariç ekonomik bütünlük içinde bulunduğu bankaların ya da şirketlerin, kredi verme süreçleri dahil sundukları her türlü hizmetin gerçekleştirilmesine ait faaliyette bulunmasına imkan sağlayamayacak.
Ayrıca aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazaryerlerinde, ekonomik bütünlük içinde bulunduğu elektronik para kuruluşlarınca ihraç edilen elektronik paraların kabulüne ait faaliyette bulunulmasına imkan sağlayamayacak.
Kargo ve lojistik hizmetlerinde kelam sahibi olmasının öteki işletmelerin rekabet edebilirliğini sekteye uğratması nedeniyle e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar; aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazar yerlerindeki satışlar, kendisinin yahut ekonomik bütünlük içinde bulunduğu bireylerin e-ticaret hizmet sağlayıcı olarak yaptığı satışlar ve e-ticaret dışındaki satışları hariç eşya nakliyatı, taşıma işleri organizatörlüğü ve posta hizmet sağlayıcılığı faaliyetlerinde bulunamayacak.
Mal yahut hizmet ilanlarının yayımlanmasına elektronik ortam sağlaması halinde, tıpkı ortamda mal yahut hizmet teminine yönelik kontrat yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayamayacak. Bu hizmetlerin kendisi yahut ekonomik bütünlük içinde bulunduğu şahıslar tarafından farklı elektronik ortamlarda verilmesi halinde bu ortamlar ortasında erişim imkanı sunamayacak ve birbirinin tanıtımını yapamayacak.
Dergi ve gazete üzere müddetli yayınlar ile kitap ve elektronik kitap okuyucularının, kısıtlamaya tabi olmadan e-ticaret pazar yerlerinde satışa sunulmasına imkan sağlanacak.
– E-ticaret lisansı
Bir takvim yılındaki net süreç hacmi 10 milyar liranın, iptal ve iadeler hariç süreç sayısı 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı, faaliyetine devam edebilmek için Ticaret Bakanlığından lisans almak ve lisansını yenilemek zorunda olacak.
Lisans fiyatı, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılardan, bunların e-ticaret pazaryerlerinde bir evvelki takvim yılında gerçekleşen net süreç hacimleri oranında tahsil edilecek.
Lisans fiyatı, Ticaret Bakanlığınca peşin olarak tahsil edilecek. Tahsil edilen fiyatlar genel bütçeye gelir kaydedilecek. Bu nakdî eşikler, her yıl ETBİS dataları kullanılarak hesaplanan e-ticaret hacminin yıllık değişim oranına nazaran artırılacak.
Lisans fiyatının hesaplanmasında, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların e-ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar hesaba dahil edilmeyecek.
1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek
Aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazaryerlerinde kendisinin yahut ekonomik bütünlük içinde bulunduğu şahısların markasını taşıyan yahut kullanım hakkını haiz olduğu malları satışa sunan yahut satışına aracılık eden e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, elektronik para kuruluşu olarak yetkilendirilen işletmelerin ekonomik bütünlük içinde bulunduğu e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, eşya nakliyatı faaliyetinde bulunan işletmeler, taşıma işleri organizatörü yahut posta hizmet sağlayıcı olarak yetkilendirilen işletmelerin ekonomik bütünlük içinde bulunduğu e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, yükümlülüklere 1 Ocak 2024’e kadar ahenk sağlayacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel yapılan ve tıpkı tarihten itibaren 6 ay içinde bu düzenlemeye uygun hale getirilmeyen aracılık mukavelelerinin ilgili kararları geçersiz sayılacak.
Lisans alma yükümlülüğü 1 Ocak 2025’te itibaren yerine getirilecek.
Düzenleme, 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek.