Türkiye İktisat Modeli’nin en kıymetli kaldıraçlarından biri olan düşük faizle yatırım, üretim, istihdam ve ihracatı büyütme tercihi, Hazine’yi de rahatlattı. Merkez Bankası’nın yaptığı faiz indirimleri; işletme ve tüketici kredilerinin faizini düşürdüğü üzere hazinenin iç borçlanma maliyetini de azalttı. Düşük faiz ortamında borçlanmak, milyarlarca liranın devletin kasasında kalmasını sağladı.
KASADAN DAHA AZ PARA ÇIKTI
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye nazaran; yılbaşında yüzde 24-25 olan Hazine’nin yurt içi borçlanma maliyeti yüzde 11’e kadar geriledi. 2 yıllık Hazine iç borçlanma senedinin tahvil faizi yüzde 24’ten yüzde 15’e gerilerken, 5 yıllık tahvillerde borçlanma faizi yüzde 25’ten yüzde 10 düştü. 10 yıllık vadeli senetlerin getirileri ise yılbaşından bu yana %12 düzeylerine geriledi.
Borçlanma maliyetinde yaşanan ortalama yüzde 56’lık düşüş, Hazine’nin kasasından daha az para çıkmasını sağladı. Bu durum kamu bütçesinde büyük bir rahatlamayı beraberinde getirdi. 2020 yılı sonunda 34 ay olan iç borçlanmanın ortalama vadesi, 2021 yılı sonunda 54 aya, bu yılın ekim ayı prestijiyle 69 aya yükseldi.
SABİT FAİZLE BORÇLANMA İMKÂNI DOĞDU
Düşük faiz ortamının Hazine’ye sağladığı bir öteki avantaj ise sabit getirili senetlerle borçlanmak oldu. Yılbaşına nazaran sabit getirili borçlanma maliyetleri yaklaşık yarı yarıya azaldı. 2022 başında yüzde 24,6 olan sabit getirili iç borçlanmanın ortalama maliyeti, Ekim 2022 sonunda yüzde 11 düzeyine geriledi. Borçlanma maliyetlerinin düşmesinin sağladığı avantajla ihale düzenleyen Hazine Müsteşarlığı, bu yılki toplam borçlanmanın kıymetli bir kısmını TL cinsi sabit getirili senetlerle yaptı. 2019-2021 periyodunda toplam iç borçlanmanın yüzde 38’i sabit getirili senetlerden oluşurken, 2022 yılında bu oran yaklaşık yüzde 58’e yükseldi.
MİLLİ GELİRE ORANI YÜZDE 2,5’E DÜŞTÜ
Devletin faiz harcamalarının bütçe içerisindeki hissesinde da güçlü bir azalma var.
2002’de faiz harcamalarının bütçe harcamaları içindeki hisse yüzde 43,2 iken, 2021 yılında yüzde bu oran 11,3’e oldu. 2022 yılında yapılan faiz indirimlerinin de tesiriyle bu oran yüzde 10,5’e geriledi. Yeniden emsal formda 2002 yılında faiz harcamalarının ulusal gelir içindeki hissesi yüzde 14,3 iken, 2022 yılında bu oranı yüzde 2,5 ile hudutlu kalacak.
Bakan Nebati: Önceliğimiz TL ile borçlanmak
Sukuk ihracında maliyet yüzde 9,9
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı sukuk ihracatında da maliyet tarihi bir düşüşle yüzde 10’un altına geriledi. 8 Kasım’da Hazine ve Maliye Bakanlığı, 7 yıl vadeli değişken getiri oranlı 6 ayda bir kupon ödemeli devlet tahvilinin yine ihracında 8,37 milyar liralık teklife karşılık, 5,42 milyar liralık net satış yapıldı. İhalede dönemsel getiri yüzde 9,98 oldu. Hazine, bu hafta 3 devlet tahvili ihalesi yapacak. Bugün yapılacak ihalede, 4 yıl (1274 gün) vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli devlet tahvilinin birinci ihracı gerçekleştirilecek. Öteki iki ihale ise yarın yapılacak.