Tahıl eserlerinin Ukrayna‘dan emniyetli halde sevki için İstanbul’da oluşturulan Müşterek Uyum Merkezi resmi olarak açıldı.
“25 MİLYON TAHILIN İNANÇLI SEVKİ İÇİN KORİDOR ZARURİ”
Açılışta konuşan Ulusal Savunma Bakanı Akar, 25 milyon tondan fazla tahılın inançlı sevki için koridorun zorunlu olduğunu söyledi. Bakan Akar’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
“Tüm dünya için özel bir mana taşıyan, büsbütün insani gayeler doğrultusunda çalışan bu merkezde sizlerle büyük bir memnuniyet duyduğumuzu çabucak sözlerimin başında belirtmek istiyorum. Bildiğiniz üzere Rusya ve Ukrayna ortasında yaşanan çatışma, güç ve besin krizini artırmıştır. Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık 3’te biri Rusya ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna’dan çıkarılamayan tahıl sıkıntısının devam etmesi, başta Ortadoğu ve Afrika olmak üzere global manada hem açlık hem de sistemsiz göç nedeniyle önemli bir güvenlik riski oluşturmaktadır. Hasebiyle Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın inançlı bir halde ve tahminen de daha kıymetlisi kısa vakitte gereksinim sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur.
13 TEMMUZ’DAKİ BİRİNCİ TOPLANTIDA MUTABIK KALINDI
Türkiye, sayın Cumhurbaşkanımızın, sayın Putin ve Zelenskiy’le görüşmeleri doğrultusunda sorunun tahlili için bir inisiyatif almıştır. Bu çerçevede Bakanlar düzeyinde de pek çok görüşme yapılmış, bu görüşmelerde kırmızı sınır teşkili de kararlaştırılmıştır. Bu kararlar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş, görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla ağır temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz’da İstanbul’da birinci kere dörtlü bir toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır.
HAZIRLIKLAR 23 TEMMUZ PRESTİJİYLE BAŞLADI
Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar; birtakım ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara karşın, Sn. Cumhurbaşkanımızın, Sn. Putin, Sn. Zelenski ve Sn. Guterres’in gösterdikleri irade sonucunda 22 Temmuz’da imzalanan mutabakat ile sonuçlanmış; Müşterek Uyum Merkezi Ulusal Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz prestijiyle hazırlık çalışmalarına başlamıştır.
“SAHADA RASTGELE BİR ASKERİ ÖGE BULUNMUYOR”
Merkezin görevi; Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıl ve gibisi besin eserlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM’den 5’er temsilciden oluşmaktadır. Alanda rastgele bir askeri öge bulunmamaktadır.
“GEMİLERİN DENETİMLERİ MÜŞTEREK TİMLER TARAFINDAN YAPILACAK”
Bu Merkez, teşebbüse dâhil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye’deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek kontrol timleri tarafından gemilerin denetimleri yapılacaktır. Mayın temizleme gereksinimi olursa taraflarca mutabık kalınacak formda planlama yapılacaktır. Lakin şu etapta bir gereksinim bulunmamaktadır.
Taraflarca imzalanan doküman, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecek, yenilenecektir. Bu merkez ayrıyeten Karadeniz’deki tüm ticari gemilerin hareketlerini Türkiye’nin sahip olduğu ulusal altyapı ve öteki imkânlarla izleyebilecek, öbür kurum/kuruluşlarla birebir görüşme yapılabilecektir. Hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak birinci tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir. Müşterek Uyum Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen besin krizinin aşılmasına, bilhassa uzmanlar tarafından belirtildiği üzere fiyatların aşağı çekilmesine değerli katkılar sağlayacağına inanıyoruz.
“PERSONELİN SORUMLULUKLARI HAYLİ BÜYÜK”
Bu merkezde çalışan işçi, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalarla, Merkezin insani gereksinim ve barışa azami katkı sağlaması. Temennimiz bu. Hasebiyle Merkez’de misyon alan çalışanın sorumlulukları büyüktür. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM’nin pahalı temsilcileri; tarihi, insani ve değerli bir misyon üstlenmiş bulunuyorsunuz.
Sayın Cumhurbaşkanımızın tabir ettikleri üzere “Mutabakata taraflarca uyulması en büyük isteğimizdir.” Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin uygun niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Gerçekten, tüm tarafların burada vazife alacak temsilcilerini mutabakatın imzalanmasının çabucak sonraki günü, acilen İstanbul’a göndermeleri, kıymetli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Uyum Merkezinin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da taban hazırlamasını temenni ediyoruz.
“BİR AN EVVEL ATEŞKESİN SAĞLANMASINI HEDEFLİYORUZ”
Biz her fırsatta barıştan, huzurdan, diyalogdan yana olduğumuzu söz ettik, etmeye ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız, gerginliğin başından itibaren çatışmanın önlenmesi, savaş çıktıktan sonra da ateşkesin sağlanması ve diplomatik tahlil için büyük bir efor göstermiş, çabalarını sürdürmüştür. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm Bakanlık ve kurumlarımız istikrarlı, itidalli ve kolaylaştırıcı tarafta çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür, sürdürmektedir. Bir an evvel ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz.
“SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZA HÜRMET VE ŞÜKRANLARIMIZI SUNUYORUZ”
Bu süreçte Türkiye olarak NATO’daki sorumluluklarını da yerine getirdik, getirmeyi de sürdüreceğiz. Türkiye’nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve değeri bir defa daha ortaya çıkmıştır. Besin krizinin önlenmesine ve uzmanlara nazaran besin fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu Merkez’de yapılacak çalışmalar, misal formda güç krizi ve öbür kimi problemlerin tahliline de model olabilir. Bu merkez ayrıyeten besin krizinin önlenmesi ve Afrika’dan Avrupa ve Türkiye’ye olabilecek sistemsiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle sürece dayanak sağlayan Rusya Savunma Bakanı Şoygu’ya, Ukrayna Savunma Bakanı Reznikov’a, Ukrayna Altyapı Bakanı Kubrakov’a, katkı sağlayan tüm işçiye, BM görevlilerine ve ilgili Bakanlıklarımıza, kurumlarımıza ve işçisine teşekkür ediyoruz. Bu çalışmalar sırasında direktif ve kararlı duruşuyla çalışmalarımızın başarılı bir formda sonuçlanmasını sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımıza da buradan hürmet ve şükranlarımızı sunuyoruz.
DÜNYAYA 3 LİSANDA SELAM
Müşterek Uyum Merkezinin tüm çalışanına de çalışmalarında muvaffakiyetler diliyor, sizleri sevgi ve hürmetle selamlıyorum. Teşekkürler, Thank you, Spasiba, Dyakuyu…”