Krallar, asiller ve başkanlar tarihin her periyodunda tartışılmıştır. Aslında hükümdarları, asilleri ve önderleri liderleri muvaffakiyet ve zaferleriyle kutlamaya alışkınız. Birçok kez de bütün bir ulusun muvaffakiyet ve zaferi onlara mal edilmiştir. Ancak bir bireyin bu kadar güce sahip olma hakkını sorgulamak, tarihin kendisini hakim karşısına çıkarmasıdır… Bu türlü bir mahkemeye hepimizin hakkı var.
Her kral yahut kraliçenin vefatında kraliyet tartışması yine açılır, artık de olduğu gibi…
70 yıl evvel Kral Faruk, Kraliçe 2. Elizabeth’ten daha tanınan bir figürdü. Mısır ve Sudan Hükümdarı unvanına sahip olan Kral Faruk, şanssız bir periyotta yaşamıştı. İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere’ye karşı taraftarlık göstermedi ve bu tavrı muhaliflerinin artması yanı sıra, İsrail ile savaş sonrası milliyetçi ögelerin güçlenmesine sebep oldu.
Sonuçta 1952’de Cemal Abdunnasır liderliğindeki subaylar tarafından tahtan çekilmeye zorladı.
İtalya’ya sürgüne giderken ettiği bu kelam, bütün hükümdarların kulağına küpe oldu: “Bir gün gelecek; dünyada 5 kral kalacak. Dördü iskambil kağıtlarında, birisi de Büyük Britanya’da.”
Malum 50’li yıllar onlarca ülkenin bağımsızlığına yahut cumhuriyet yönetimine geçmesine sebep oldu. Yalnızca Kral Faruk değil, bütün hükümdarların varlığı sorgulanır hale geldi. Ancak İngiltere Kraliyeti Ailesi için bu türlü bir tartışmaya kimse girmedi. İngilizler, tarihte diğerlerinin değişim ve dönüşüm yapmalarına çok kez neden oldular lakin kendilerini pek değişmediler.
Geçen hafta, Kraliçe 2. Elizabeth’in hayata gözlerini yumması ve oğlu Charles’ın kral olmasıyla birlikte gündeme dair fikirlerimi yazmadan evvel, size öbür bir kral ve bir kraliçeden bahsetmek istiyorum.
Arı kraliçeliğe bir seçimle geliyor. Haliyle pek çok imtiyaz sahibi oluyor. Malum arılar çalışkanlıklarıyla bilinir. Kraliçenin o denli bir niteliği yok. Onun vazifesi yumurtlamak ve kovanın geleceğini garanti altına almak. Onunla çiftleşen erkek arılar, çiftleşme sırasında ölüyor. Sıradan bir arı 30 ile 40 günlük ömre sahipken, kraliçe arı 5 yıl yaşayabiliyor.
Bahsedeceğim öbür örnek ise kral kelebeğidir. Burada bir seçim yok, krallığı ona beşerler yakıştırmış. Pek çok özelliği var fakat en değerlisi, Kuzey Amerika ile Güney Amerika ortasındaki seyahatini 4 ile 6 kuşak sürecinde gerçekleştirmesi. Bu seyahat yarım yıl sürüyor lakin kral kelebeğinin ömrü 30 gün civarında. Haliyle başladığı seyahati torununun torununun torunu tamamlayabiliyor. Bu uzun seyahat haritasını hangi asil genlerinde saklıyor hâlâ bir muamma…
Bu kral ve kraliçenin misyon ve misyonu beşerler nezdinde ne kadar saygın ve asil olduğu tartışılmaz. Fakat beşerler ortasında saygın ve hayırla yad edilen kral ve kraliçe sayısı azdır.
Saygınlık ve asalet konusunda ormanların hükümdarı aslana hiç girmiyorum… Onun da yeri eşsizdir.
İngiltere’de kraliyet devri başlamadan evvel, karmaşık bir uzun yıllar yaşanmıştır.
Milattan evvel ve sonrayı kapsar bu periyot. Britanya adasının Keltleri, Romalılar tarafından yönetiliyordu. Bunun Keltler için bir avantajı olduğu da söylenir. Kuzey Avrupa’nın barbar Sakson kavimlerine karşı Romalılar onları koruyordu. Lakin sonra Roma İmparatorluğu çöküşe başlayınca, çekilen Roma’nın yerini Alman kavimleri, Angluslar, Saksonlar, Jütler ve Frizler okyanusun karşısına yelken açtılar ve Keltleri ortadan kaldırıp İngiliz Adaları’nda krallıklar kurdular.
Önce Vikingler akabinde Fransızların hem lisanda hem de idare anlayışlarının gelişmesinde değerli tesirleri olduğu söylenebilir.
İngiltere’de birinci kral unvanına sahip olan Offa, 700’lü yıllarda yaşadı. Birleşik Britanya krallığı için de ortadan bin yıl geçmesi gerekecekti. Bu süreç o denli karmaşık ki uzun bir müddet saray ve asiller ortasında Fransızca temel olmuştu. Çok kişi bilmez, İngiltere’nin tarihteki üç hükümdarı Almancadan öbür lisan bilmiyordu. Bunu söylememin sebebi, tarih boyunca ada Avrupalıların hakimiyet sevdası içindeydi.
Muhtemel ki adalılar, birleşik kral gereksinimini bu süreçte hissettiler. Ve tartışmasız biat ettiler.
Ancak İngilizlerin asıl kendilerine dönüşü Kral 8. Henry vaktinde yaşandı. 1509 yılında tahta geçip 38 yıl saltanat sürdü. Tarihte bıraktığı en değerli iz, Katolik Kilisesinden ayrılıp, Anglikan Kilisesini kurması olmuştur. Buna sebep de, kilisenin karısından boşanmasına müsaade vermemesidir. Sonuçta hükümdarların, önderlerin istediği bir durum ortaya çıktı. Kral, kiliseye de istikamet verecekti. Malum, Konstantin de kiliseye istikamet vermek için İznik Konsülünü toplamıştı.
Sadece o mu, açtığı hedefsiz savaşlarla hazineyi boşalttı, tahta varis bırakmak için eşlerini öldürttü, bilim adamlarını katletti. Haliyle bütün bunları yaparken, parlamentodan daima onay almayı ihmal etmedi. İktidar, din ve siyaset… Bu sacayağının işlediği her yerde iktidarların ömrü uzun olmuştur.
Kralların olduğu çağlar bugün garipseniyor fakat o periyot için olmazsa olmazdı. Ya kral olacak, ya padişah ya da tiran… Napoleon kral değil bir tirandı. Hitler de, Stalin de öyle… İsmi ne olursa olsun usulleri aynıydı…
Tarihi süreç birçok vakit sürprizlere hamiledir. Kraliyet ailesi birçok kez soyun devamı için bir erkek evlat aramasına karşın; Britanya’yı kendi içinde ve dışarıya karşı üç kraliçenin tesiriyle üstünlük sağlamıştır. Kraliçe 1. Elizabeth, Kraliçe Victoria ve Kraliçe 2. Elizabeth…
İktidarlar bakımından Roma daha karmaşık olaylar ve kişilikler sergiler… Sezar, Neron, Augustus ve diğerleri…
Yıllar içinde parlamento, idare, cumhuriyet, demokrasi kavramları entelektüeller ortasında kabul edilebilir hale gelince, kraliyetlerin de alternatifleri de tartışmalara bahis oldu. Yalnızca krallıklar değil, kilisenin varlığı da tartışmaların odağında yer aldı.
Platon, daha milattan evvel hükümdarların varlığına bir dipnot düşürmüş: “Ya bilgeler kral, ya hükümdarlar bilge olmalı” kelamı ona aittir. Keşke kelamı bilge başkan, bilge yönetici, bilge seçilmişler olarak değiştirebilsek ve uygulayabilsek…
Tarihin kuralı gücün peşinden gidilmesidir. Bugün de birebir kural, çoğunlukla işliyor ve yığınlar gücün peşinden gidiyor. Hükümdarlar sonrası periyotta, değişiktir ki bilinmeyen güçler ortaya çıktı. Derin devlet, masonlar yahut İlluminati üzere zımnî örgütler kilise ve kraliyetin gücünü devralmaya yöneldi. Unutmayın, günümüzün fenomenleri de fırsat bulursa ileride global güç peşinde koşacaktır.
Muhtemel ki dünyanın en büyük devletlerinden biri olan Amerika, hükümdarsız yönetilmeye başlamasaydı, bugün bu tartışma mevzumuz olmazdı. “En âlâ kral bizim kralımız” bağlamında bir cümleyle yazıyı bitirecektim. Tıpkı biçimde, Amerika ile birlikte zımnî örgütlerin artması ve ömürlerini sürdürmesi de farklı bir durumdur. Mevzu yalnızca devletlerin istihbaratı da değildir.
Yine günümüzde çok tartışılan ulusalcılık mı, küreselcilik mi tartışmasının arka planında bu güç arayışı olduğunu söylemek, çok bir yorum olmaz. Karmaşık dünyamızın karmaşık sorularından olan bu soruya yaratıcı bir karşılık bulmak gerekiyor.